اتانازی به فرانسوی: euthanasie، به انگلیسی: euthanasia)، هو مرگ یا مَرگیاری، که در زبان یونانی بهمعنی «مرگِ خوب» است، یا بِهمرگ یا بِهمرگی، در اصطلاح، شرایطی است که در آن، بیمار بنا به درخواست خودش به صورت طبیعی و آرام بمیرد.
کسانی که در شرایط این نوع از مرگ قرار دارند، بیشتر بیماران لاعلاج هستند یا کسانیکه از یک بیماری شدید روانی( اختلال افسردگی اساسی و…) رنج میبرند و با رضایت خود، از افرادی مثل پزشکان معالج یا پرستاران یا افراد خانواده ی خود بخواهند که به آنها در مردن کمک کنند. در زبان فارسی به آن «خوشمیری»، «مرگ آسان»، «بِهمرگی»، «بِهمرگ»، «مرگ شیرین»، «مرگ باوقار»، «با وقار مردن»، «مرگ موقّرانه»«مرگ خودخواسته» یا «مرگ بدون بیحرمتی» نیز گفته شدهاست.
دستهبندی انواع اتانازی:
دو دستهبندی اصلی برای انواع اتانازی وجود دارد:
اتانازی داوطلبانه: این یکی از انواع اتانازی انجام شده با رضایت خود شخص است. از ۲۰۰۹ اتانازی داوطلبانه در بلژیک، لوگزامبورگ، هلند، سوئیس، و ایالات اورگن(ایالات متحده) و واشنگتن(ایالات متحده) قانونی اعلام شده است.
اتانازی غیردواطلبانه: این یکی از انواع اتانازی بدون رضایت خود شخص انجام میشود. تصمیم گیری توسط شخص دیگری انجام میگیرد چون خود بیمار قادر به تصمیم گیری نیست.برای بیماران به آخر خط رسیده و کسانی که درد و رنج بیپایانی دارند و یا بیماران دارای یک بیماری وخیم یا جدی و پیش رونده در بیشتر کشورهای توسعه یافته چند انتخاب وجود دارد:
مراقبت تسکینی
سازمان بهداشت جهانی (WHO) مراقبت تسکینی را اینطور تعریف میکند:
” شیوهای که کیفیت زندگی بیماران و خانوادههایشان را که با مشکلات مرتبط با این بیماری تهدیدکننده ی زندگی روبهرو هستند ، بهبود میبخشد. این کار از طریق جلوگیری از رنج و رهایی از آن به وسیلهی تشخیص به موقع و ارزیابی و درمان بیعیب و نقص بیماری و دیگر مشکلات فیزیکی، روانی و روحی صورت میپذیرد.”
یک هدف مراقبت تسکینی آن است که بیماران و خانوادهها مردن را به عنوان یک فرآیند عادی بپذیرند. این روش به دنبال تامین آسایش از درد و علائم ناراحتکننده است در حالی که ویژگیهای روانشناختی و معنوی مراقبت از بیمار را با هم در میآمیزد. مراقبت تسکینی سعی دارد یک سیستم حمایتی برای بیماران فراهم کند که به آنها کمک میکند فرصت باقیمانده شان را تا آنجا که میتوانند فعالانه زندگی کنند و به خانوادهها کمک کند با بیماری و داغ از دست دادن یکی از عزیزان خود کنار بیایند.
از آنجا که درد آشکارترین نشانهی پریشانی و رنج در بین بیمارانی است که مراقبت تسکینی دریافت میکنند و بر حدود ۷۰% از بیماران سرطانی و ۶۵% از بیمارانی که از بیماریهای غیر بدخیم میمیرند تاثیر میگذارد، مخدرها یک گزینهی درمانی رایج هستند.
این داروها بخشی از برنامههای درمانی به خوبی تثبیت شده برای کنترل درد و همینطور چند نشانهی دیگر که بیمار با آنها دست و پنجه نرم میکند را تشکیل میدهند. به رغم اثرات جانبی مثل خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، و یبوست اغلب در طول دورهی مراقبت تسکینی از مخدرها استفاده میشود.
از حدود ۱.۲ میلیون امریکایی و ۴۵۰۰۰ بیمار جدید هرساله در انگلستان، ولز و ایرلند شمالی یک نوع مراقبت تسکینی به عمل میآید. حدود ۹۰% از این بیماران سرطان دارند، در حالی که باقی بیماران به بیمارهای قلبی، سکته، بیماری نورون حرکتی یا ام اس دچار هستند. مراقبت تسکینی تامین شده شامل خدمات پشتیبانی بیمارستانی، مراقبت جامعه، مراقبت روزانه و مراقبتهای سرپایی میشود.