موسسه حقوقی و داوری دادگستر برتر آمل

دعاوی حقوقی،ملکی،ثبتی ،خانوادگی و سازش و داوری کلیه دعاوی

موسسه حقوقی و داوری دادگستر برتر آمل

دعاوی حقوقی،ملکی،ثبتی ،خانوادگی و سازش و داوری کلیه دعاوی

مشخصات بلاگ
موسسه حقوقی و داوری دادگستر برتر آمل

علی امیرپور مدرس دانشگاه،مدیرموسسه
داور رسمی دادگستری
نظارت ،رسیدگی و صدور رای در کلیه دعاوی
تنظیم کلیه دادخواست ها،لوایح ،شکوائیه
حل اختلافات در دعاوی حقوقی،مالی و خانوادگی
وصول مطالبات بانکی و خانوادگی
حل و فصل اختلافات در کلیه دعاوی ناشی از اسناد تجاری،سفته ،چک و برات
رسیدگی در حداقل زمان ممکن
ارائه مشاوره و صدور وکالت در کلیه امور قضایی ،حقوقی و کیفری
با حضور وکلای درجه یک دادگستری

پیوندها

۴۰ مطلب در ارديبهشت ۱۳۹۹ ثبت شده است

باسمه تعالی

سوالات فصل  چهارم  حقوق بین الملل عمومی  از کتاب دکتر ضیایی بیگدلی                 دانشگاه پیام نور آمل               مدرس: آفای امیرپور

شماره

سوال

1

کدام گزینه در رابطه با موقعیت حقوق داخلی در حقوق بین الملل نادرست است؟

الف-حقوق داخلی ،مشخص کننده مواضع حقوقی کشورها در جامعه بین المللی است.                                                                                                              ب-حقوق داخلی نقش مهمی در ایجاد رویه بین المللی و عرف بین المللی دارد و یا نشانه و اماره ای از عرف بین المللی موجود است.

ج-حقوق داخلی هر کشور در زمینه بین المللی می تواند در زمره اعمال حقوقی یک جانبه بین المللی محسوب شود یا اصول کلی حقوقی مشترک میان نظام های حقوقی ممکن است به حقوق بین الملل انتقال یابد.

د-برخی از دادگاه های داخلی کشورها در مواردی حقوق بین الملل را مستقیماً مستند احکام و آرای خود قرار می دهند.

2

کدام گزینه در رابطه با موقعیت حقوق بین الملل در حقوق داخلی نادرست است؟

الف-هر کشوری که ملتزم به تعهدات بین المللی می گردد باید طبق حقوق داخلی خود مقررات مناسبی جهت اجرای آن تعهدات در داخل قلمرو وضع نماید.

ب-امروزه بسیاری از کشورها در حقوق داخلی ،حقوق بین الملل را مورد پذیرش قرار دادند .

ج-در حقوق داخلی برخی از کشورها حقوق بین الملل موضوع احاله مستقیم حقوق داخلی قرار گرفته  صریحاً بهحقوق بین الملل رجوع داده می شود.

د-هیچ کشوری نمی تواند در توجیه نقض حقوق بین الملل به وجود یا عدم مقررات خاص در ساختار حقوق داخلی اش استناد کند.

3

امروزه بسیاری از کشورها در حقوق داخلی ،حقوق بین الملل را مورد پذیرش قرار دادند در آلمان این موضوع چگونه مورد شناسایی قرار گرفت؟

الف-برتری حقوق بین الملل بر حقوق داخلی          ب-برتری حقوق داخلی بر حقوق بین الملل           ج-برابری حقوق بین المللی وداخلی        د-هیچکدام

 

امروزه بسیاری از کشورها در حقوق داخلی ،حقوق بین الملل را مورد پذیرش قرار دادند در ایران این موضوع چگونه مورد شناسایی قرار گرفت؟

الف-برتری حقوق بین الملل بر حقوق داخلی      ب-برتری حقوق داخلی بر حقوق بین الملل      ج-برابری حقوق بین المللی و داخلی         د-هیچکدام

4

طبق ماده 1آیین نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق های بین المللی مصوب1371هیات وزیران ایران در تعریف اصطلاحات چنین آمده است:«اعلام قبولی:هر اقدامی که در حقوق بین الملل متضمن قبول توافق حقوقی باشد...» تاثیر حقوق بین الملل و داخلی ،بیانگر چیست؟

الف-در حقوق داخلی برخی از کشورها حقوق بین الملل موضوع احاله مستقیم حقوق داخلی است.

ب-در قوانین و مقررات داخلی برخی کشورها صریحاً به حقوق بین الملل رجوع داده شده است.

ج-قواعد حقوق داخلی را می توان شاهدی بر رعایت یا عدم رعایت حقوق بین الملل تلقی نمود.        د- موارد الف و ب

5

مناسبات میان حقوق بین الملل و حقوق داخلی از دو جهت قابل بررسی است .آن دو کدامند؟

الف-عینی/دینی                 ب-علمی/عملی                  ج-ماهوی/شکلی               د-داخلی/بین المللی

6

بررسی ماهوی حقوق بین الملل و حقوق داخلی به چه معناست؟

الف-بررسی این مناسبات بر تعیین موضوعاتی است که باید طبق حقوق داخلی یا حقوق بین الملل قاعده مند گردند.

ب-با رجوع به آیین شکل گیری اش مورد بررسی قرار می گیرند.

ج-بررسی ماهوی و شکلی همان بررسی موضوعات حقوقی در حقوق داخلی و بین المللی است.

د-هر کشوری به نوعی ملتزم به تعهدات بین المللی می گردد.

7

بررسی شکلی حقوق بین الملل و حقوق داخلی به چه معناست؟

الف-بررسی این مناسبات بر تعیین موضوعاتی است که باید طبق حقوق داخلی یا حقوق بین الملل قاعده مند گردند.

ب-با رجوع به آیین شکل گیری اش مورد بررسی قرار می گیرند.

ج-بررسی ماهوی و شکلی همان بررسی موضوعات حقوقی در حقوق داخلی و بین المللی است.

د-هر کشوری به نوعی ملتزم به تعهدات بین المللی می گردد.

8

طبق نظریه طرفداران کدام یک از مکاتب زیر «با توجه به اصل حاکمیت ملی و اصل آزادی اراده ی کشورها برای ایجاد قواعد حقوق بین الملل،حقوق بین الملل و حقوق داخلی دو نظام یا سیستم حقوقی مجزا و مستقل هستند»؟الف-مکتب اراده گرایی     ب-مکتب اثبات گرایی      ج-مکتب عینی گرایی   د-همه

9

کدام یک از دانشمندان زیر از طرفداران «نظریه ثنویت حقوقی» نیست؟ الف-تریپل         ب-آنزیلوتی          ج-اپن هایم            د-کلسن

10

به اعتقاد طرفداران نظریه« یگانگی حقوق » حقوق بین الملل و حقوق داخلی غیر قابل تفکیک هستند زیرا ...........................؟

الف-مفهوم واقعی حقوق از تجمع اصولی ناشی می شود که حاکم بر فعالیت های اجتماعی است.

ب-مفهوم واقعی حقوق از تجمع اصولی ناشی می شود که حاکم بر فعالیت های اجتماعی نمی باشد.

ج- مفهوم واقعی حقوق از تجمع اصولی  مانند اصل حاکمیت ملی و اصل آزادی اراده ناشی می شود.

د- مفهوم واقعی حقوق از تجمع اصولی ناشی می شودکه جداگانه دارای اعتبار و خصوصیت الزام آور هستند.

11

کدام یک از دانشمندان زیر از طرفدان نظریه «وحدت حقوقی» نمی باشد؟                                                                                                                                الف-تریپل/اپن هایم              ب-لوفر/کلسن                    ج-ژرژسل/دوگی                     د-پولی تیس/لاترپاخت

12

کدام گزینه درباره نظریه «ثنویت حقوقی» نادرست است؟

الف-حقوق بین الملل و حقوق داخلی دو نظام حقوقی برابر ،مستقل و مجزا از یکدیگر هستند.

ب- حقوق بین الملل و حقوق داخلی هریک دارای اعتبار و خصوصیت الزام آور هستند .

ج- حقوق بین الملل و حقوق داخلی هرگز با هم مخلوط نمی شوند و نمی توان آنها را با یکدیگر در هم آمیخت.

د-نظریه دوگانگی حقوقی نتیجه منطقی تفاوت های بنیادینی نیست که میان حقوق بین الملل و حقوق داخلی دیده می شود.

12

کدام گزینه بیانگر تفاوت های بنیادین میان حقوق بین الملل و حقوق داخلی نمی باشد؟تفاوت از جهت ....

الف-مبانی و منابع               ب-تابعان و خصوصیت و ساختار حقوقی               ج-اعتبار قواعد و پذیرش      د-تاریخی و منطقی       

13

بطور کلی مبنای تشکیل حقوق ...................است که در  حقوق بین الملل و حقوق داخلی یکی نیست؟

الف-اراده                 ب-سیاست                   ج-عرف                    د-اصول کلی حقوق

14

به ترتیب« اراده یک جانبه یک کشور» و« اراده مشترک چند کشور» مبنای تشکیل حقوق کدام یک از نظام هاست؟

الف-بین المللی/داخلی                  ب-داخلی /بین المللی                   ج-داخلی/داخلی               د-بین المللی/بین المللی

15

وجه اشتراک حقوق بین الملل و حقوق داخلی از لحاظ مبانی چیست؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه ..................

الف-هر دو مبتنی بر اراده هستند.  ب-هر دو محصول زیست اجتماعی هستند.   ج-در مبانی میان حقوق بین الملل و حقوق داخلی اختلافی نیست.   د-بیان اراده

16

مناع اصلی حقوق داخلی کدامند ؟ الف-قوانین/عرف و عادات                ب-معاهدات/عرف          ج-قانون اساسی/قانون مدنی           د-قوانین موضوعه

17

مناع اصلی حقوق بین الملل کدامند ؟ الف-قوانین/عرف و عادات                ب-معاهدات/عرف          ج-قانون اساسی/قنون مدنی           د-قوانین موضوعه

18

تابعان حقوق داخلی ................................هستند و تابعان حقوق بین الملل ....................................هستند؟

الف-افراد/کشورها                 ب-اشخاص/سازمان های بین المللی                ج-افراد/کشورها و سازمان های بین المللی           د-دولت ها/کشورها

19

هرگاه اختلاف میان کشورها بروز کند قاضی بین المللی در صورتی حق مداخله دارد که .............................؟

الف-کشورهابه این امر تن در دهند    ب-طرفین دعوی به این امر تن در دهند       ج-دولت ها به این امر تن در دهند       د-قوانین بین المللی چنین اقتضا کند

20

تفاوت حقوق بین الملل و حقوق داخلی از حیث خصوصیت و ساختار حقوقی ،صرفا ً تفاوت ..................است؟

الف-ماهوی                ب-عینی                ج-انتزاعی           د-شکلی

21

وضع  یک قاعده یا قانون داخلی مغایر با حقوق بین الملل از سوی یک کشور ........................؟

الف-هریک از آن قواعد مغایر به اعتبار خود باقی خواهند ماند.      ب-ممکن است باعث مسئولیت بین المللی واضع آن قانون  شود.

ج- باعث مسئولیت بین المللی واضع آن قانون  نخواهد بود.            د- هیچ یک از آن قواعد مغایر به اعتبار خود باقی نخواهند ماند

22

هرگاه یک قاعده حقوق بین الملل در حقوق داخلی کشوری پذیرفته شده  دارای ارزش و آثارگردد باید طبق قانون اساسی تصویب و منتشر گردد .این عمل را ...........................می گویند؟ الف-احاله یا احاله همراه با پذیرش            ب-اعتبار قواعد حقوقی              ج-ساختار حقوقی              د-تبعیت                

23

احاله همراه با پذیرش به این معناست که یکی..............به دیگری............احاله داده شده مورد پذیرش این نظام حقوقی.........قرار گرفته است؟

الف-حقوق داخلی/حقوق بین الملل/حقوق داخلی                ب-حقوق بین الملل/حقوق داخلی/حقوق داخلی

ج-حقوق داخلی/حقوق داخلی/حقوق بین المل                    د-حقوق بین الملل/حقوق بین الملل/حقوق داخلی

24

اخذ قاعده ای از قواعد لازم الاجرا ی نظام داخلی مانند ماده واحده بیانگر کدام یک موارد زیر است؟

الف-احاله یا احاله همراه با پذیرش            ب-اعتبار قواعد حقوقی              ج-ساختار حقوقی              د-تبعیت

25

مغایرت ها و تضادهای موجود میان این دو نظام حقوقی مبین آن است که ......................؟

الف-هریک می توانند در یکدیگر نفوذ کنند.           ب-هیچ یک نمی توانند در دیگری نفوذ کنند.           ج-اثر متقابل دارند.           د-اثر معکوس دارند.

26

پذیرش قواعد حقوق بین الملل در نظام حقوق داخلی ضرورتی منطقی نیست زیرا ....................؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه ......

الف-قواعد حقوق بین الملل حتی بدون پذیرش نیز معتبرند.             ب-پذیرش قواعد بین المللی فقط زمینه اجرای آنرا درداخل هر کشور فراهم می کند.

ج- قواعد عرفی بین المللی عام بدون پذیرش در نظام داخلی معتبر بوده برای کلیه اعضای جامعه بین المللی لازم الاجرا هستند.

د-معاهدات قانون ساز بین المللی بدون پذیرش در نظام داخلی معتبر بوده برای کلیه اعضای جامعه بین المللی لازم الاجرا نیستند.

27

نقطه  آغازین نظریه یگانگی حقوقی وحدت هنجارهای حقوقی است این نظام هنجاری بر کدام اصل بنا شده است؟

الف-اصل رفتار متقابل             ب-اصل تبعیت                ج-اصل حسن نیت                 د-اصل حاکمیت

28

...................اصلی است که به موجب آن کلیه هنجارهای حقوقی در نظام دقیقاً مبتنی بر سلسله مراتب از یکدیگر تبعیت می کنند؟

الف-اصل رفتار متقابل             ب-اصل تبعیت                ج-اصل حسن نیت                 د-اصل حاکمیت

29

اولین کسی که به نظریه «یگانگی حقوقی» نمادی علمی بخشید چه کسی است؟الف-ژرژسل       ب-ویرالی            ج-استوان         د-کلسن

30

نظریه یگانگی جامعه شناسی را چه کسی مطرح کرد؟ الف-ژرژسل       ب-ویرالی            ج-استوان         د-کلسن

31

این عقیده«در نظام مبتنی بر سلسله مراتب ،قواعد تابع مبدایی هستند که از سوی مفسر انتخاب شده است» از کیست؟

الف-ژرژسل       ب-ویرالی            ج-استوان         د-کلسن

32

از نظر «کلسن» و «مرکل» از نظر علمی دو نظریه ای که می توان آنها را موجد نظریه یگانگی حقوقی دانست کدامند؟

الف-نظریه وحدت /نظریه کثرت                                       ب-نظریه تبعیت /نظریه  اثبات گرایی                                                                                                                         ج-نظریه اثبات گرایی/ نظریه عینی گرایی                       د-نظریه مبتنی بر برتری حقوق داخلی  و نظریه مبتنی بر برتری حقوق بین الملل

33

از نظر کلسن نتیجه برتری حقوق داخلی  باعث چیست؟باعث................

 الف-تایید حقوق بین الملل         ب-نفی حقوق بین الملل         ج-تاثیرگذاری حقوق بین الملل        د- برتری حقوق بین الملل

34

کدام یک از دانشمندان زیر از طرفداران نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی هستند؟ همه گزینه ها درست است بجز گزینه ..........

الف-کلسن/کونز       ب-زورن/اریش کافمن             ج-ماکس ونز/دوسان سیرفراندیر              د-یلی نک/ایهرینگ و علمای حقوق بین الملل شوروی سابق

35

این عبارت«حقوق بین الملل برپایه صلاحیت های متخذه از حقوق داخلی قرار دارد که بر اساس معاهدات بین المللی معلوم می گردند حقوق بین الملل یک حقوق عمومی خارجی بوده در آخرین مرحله به قواعد حقوق داخلی بستگی پیدا می کند» بیانگر کدام نظریه است؟

الف- نظریه ثنویت حقوقی         ب-نظریه یگانگی حقوقی        ج-نظریه یگانگی با برتری حقوق بین الملل             د-نظریه یگانگی با  برتری حقوق داخلی 

36

کدام یک از موارد زیر از دلایل طرفداران یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی نیست؟از حیث

الف-تاریخی/منطقی              ب-خصوصیت و ساختار حقوقی                 ج-برتری قانون اساسی برتعهدات بین المللی         د-مبانی /منابع

37

طرفداران نظریه یگانگی حقوق معتقدند حقوق داخلی از حیث تاریخی بر حقوق بین الملل برتری دارد زیرا...........................؟

الف-ابتدا کشورها به وجود آمده اند و قواعد ی را مقرر نمودند و حقوق داخلی دوره تکامل خود را سپری کرده و حقوق بین الملل در مراحل اولیه است.

ب- هرچند ابتدا کشورها به وجود آمده اند و حقوق داخلی دوره تکامل خود را سپری کرده اما  حقوق بین الملل هم به درجه تکامل رسیده است.

ج- نه تنها کشورها  می توانند طبق  حقوق داخلی  قواعدی را مقرر دارند که  حقوق بین الملل هم می تواند قواعد عرفی و معاهدات بین المللی را عرضه نماید.

د- درست است که ابتدا کشورها به وجود آمده اند و حقوق داخلی دوره تکامل خود را سپری کرده اما حقوق بین الملل هم می تواند در آن اثرگذار باشد.

38

از نظر طرفداران نظریه وحدت حقوقی باید قبل از ایجاد روابط حقوقی و توسعه آن میان کشورها وجود چه چیزی را بپذیریم؟وجود...........

الف-حکومت                 ب-اصل استقلال                  ج-کشور              د-رابطه حقوق داخلی و بین المللی

39

به موجب کدام یک از موارد زیر هر کشور ،مقامات صلاحیتدار را جهت انعقاد معاهدات بین المللی معین می کند وآن کشور را در صحنه بین المللی متعهد می سازد؟ الف-حقوق داخلی و بین المللی                    ب-قانون اساسی              ج-حقوق بشر            د-حقوق بشردوستانه

40

کدام گزینه در رابطه با برتری  حقوق داخلی بر حقوق  بین المللی  نادرست است؟

الف-تقدم و تاخر زمانی وضع قواعد حقوقی،دلیل اولویت و رجحان یکی بر دیگری نیست.

ب-فقدان اقتدار فراکشوری در حقوق بین الملل شرط ماهوی برتری حقوق داخلی بر حقوق بین الملل نیست.

ج-دلیل برتری قانون اساسی بر تعهدات بین المللی فقط در بخش تعهدات بین المللی ناشی از معاهدات است.

د-  برتری قانون اساسی بر تعهدات بین المللی قابل تسری به عرف بین المللی و اصول کلی حقوقی است.

41

در فرض پذیرفتن اینکه «موجودیت حقوق بین الملل  را تابع حقوق داخلی و قانون اساسی بدانیم» در این صورت.............................؟

الف-از واقعیت های موجود در حقوق بین الملل موضوعه دور خواهیم شد.

ب-با هر گونه تغییر و تحول در حقوق داخلی مانند وضع و تجدید نظر در قانون اساسی جدید و انقلاب و...تعهدات بین المللی اعتبار خود را از دست می دهند.

ج-هرگونه تغییر وتحول در داخل کشورها از جمله حقوق داخلی،به تعهدات بین المللی پذیرفته شده آنها خللی وارد نمی سازند.

وجود اصل «دوام و بقا کشورها» در حقوق بین الملل موید این است که تغییر و تحول حقوق داخلی به تعهدات بین المللی  پذیرفته شده خللی وارد نمی سازند.

42

کدام حقوقدان از اشتقاق یا نیابت حقوق داخلی از حقوق بین الملل سخن گفته است؟ الف-مرکل        ب-کونز         ج-ژرژسل      د-کلسن

 

 «اشتقاق یا نیابت» در کدام یک از موارد حقوقی زیر مطرح گردید؟            الف-نظریه یگانگی حقوقی                    ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                       

                                                                           ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی     د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

43

نظریه« نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل» توسط طرفداران کدام یک از مکاتب زیر توسعه یافت؟

الف-مکتب اصالت اراده            ب-مکتب جامعه شناختی حقوق           ج-مکتب هنجارگرایی حقوقی             د-مکتب دوآلیسم

44

کدام یک از دانشمندان زیر از طرفداران نظریه« نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل» به شمار نمی آیند؟

الف-کونز/کلسن          ب-پلی تیس/دوگی           ج-سل/بورگن                 د-زورن/یلی نک

45

کدام گزینه بیانگر دلایل طرفداران نظریه « نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل» می باشد؟

الف-حقوق بین الملل کشورها را حائز عنوان کشور می نماید و با تحدید حدود مرزهای سیاسی کشورها را مشخص می کند.

ب-مقررات حقوق داخلی توسط حقوق بین الملل ارزیابی نمی شوند و نظریه مسئولیت بین المللی کشورها نافی این مساله است.

ج-هدف اساسی حقوق داخلی و حقوق بین الملل یکی نیست چرا که نیازهای جامعه بین المللی بر جامعه داخلی برتری ندارد.

د-حقوق بین الملل در رابطه با ایجاد یا انحلال کشورها قواعدی دارد اما حیات کشورها را هنگام بحران های داخلی تضمین نمی کند.

46

این سخن از کیست؟«هر نظام حقوقی ،به تابعان خود حقوق و اختیاراتی اعطا می کند که بدون آنها نمی توانند این حقوق را مطالبه کنند و تعهداتی بر آنان تحمیل می کند که انان را به انجام آن ملزم می سازد». الف-دوگی         ب-ژرژسل         ج-میشل ویرالی            د-رگلاد

47

این سخن «هر نظام حقوقی ،به تابعان خود حقوق و اختیاراتی اعطا می کند که بدون آنها نمی توانند این حقوق را مطالبه کنند و تعهداتی بر آنان تحمیل می کند که انان را به انجام آن ملزم می سازد».بیانگر کدام یک از نظریه های حقوقی است؟               الف-الف-نظریه یگانگی حقوقی                                                                   ب-نظریه ثنویت حقوقی             ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

48

متابعت کشورها از حقوق بین الملل ریشه در چه چیزی دارد؟ الف-روابط بین المللی         ب-نظام حقوقی بین المللی          ج-هر دو          د-هیچکدام

49

از نظر منتقدان نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل اگر حقوق بین الملل کاملاً و بطور اساسی در زیست کشورها وارد شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟

الف-ناودی حاکمیت کشورها          ب-نابودی استقلال کشورها               ج- اضمحلال حقوق بین الملل           د- همه گزینه ها

50

این سخن از کیست؟«قلمرو انحصاری فقط اموری نیستند که در زمان حال توسط حقوق بین الملل به قاعده در نیامده اند بلکه اموری هستند که حقوق بین الملل اساساً نمی تواند آنها را قاعده مند سازد».   الف-کلسن            ب-استریس اور             ج-میشل ویرالی          د-شوارزنبرگر

51

در نظریه مشورتی دیوان دائمی دادگستری در قضیه «مبادله اتباع یونانی و ترک 21فوریه1925» به کدام یک از نظریه های حقوقی زیر تاکید شده است؟

الف-الف-نظریه یگانگی حقوقی                                                   ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                            د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

52

در نظریه مشورتی دیوان دائمی دادگستری در قضیه «جامعه یونانی-بلغاری 31ژوئیه1930» به کدام یک از نظریه های حقوقی زیر تاکید شده است؟

الف-نظریه یگانگی حقوقی                                                   ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                            د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

53

در نظر مشورتی دیوان دائمی دادگستری در قضیه «کشتی لوتوس7سپتامبر1927» به کدام یک از نظریه های حقوقی زیر تاکید شده است؟

الف-نظریه یگانگی حقوقی                                                   ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                            د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

54

دیوان دائمی در قضیه «مبادله اتباع یونانی و ترک 21فوریه1925»:«از اینکه طرفین متعاهدین ملزم و متعهد شده اند که قوانین داخلی خود را با معاهده لوزان1923هماهنگ سازند به هیچ وجه این نتیجه به دست نمی آید که معاهده مزبور به قوانین داخلی در آن حدودی که مغایرتی با عهدنمه ندارد احاله داده شده باشد». به کدام یک از نظریه های حقوقی اشاره دارد؟ الف-نظریه یگانگی حقوقی                      ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                      

                                                          ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                            د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

55

دیوان دائمی در قضیه لوتوس1927:«این ضروری نیست که هر کشوری در توجیه اعمال خود در صحنه بین المللی به یکی از قواعد حقوق بین الملل استناد کند بلکه همان قدر که آن اعمال مخالف مقررات حقوق بین الملل نباشد کافی است». ». به کدام یک از نظریه های حقوقی اشاره دارد؟                                           

                                           الف-الف-نظریه یگانگی حقوقی                                              ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                      

                                      ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                            د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

56

دیوان دادگستری اتحادیه اروپا1978 :»قانون داخلی و لاحق کشورهای عضو نمی تواند در صورت مغایرت با قانون اتحادیه حاکم باشد». ».                                         به کدام یک از نظریه های حقوقی اشاره دارد؟                 الف-نظریه یگانگی حقوقی                      ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                     

                                                          ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی                            د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

57

کدام یک از کشورهای اروپایی در مقابل نظر دیوان اتحادیه اروپا نسبت به مساله رجحان حقوق بین الملل مخالفت نمود؟

الف-بلژیک             ب-فرانسه              ج-ایتالیا            د-آلمان

58

پیشرفت تدریجی و مترقیانه نظام های حقوقی کشورها بیشتر به سمت و سوی پذیرش کدام یک از نظریه های زیر است؟

                                                            الف-نظریه یگانگی حقوقی                                  ب-نظریه ثنویت حقوقی                                                                                                                                                     

                                                          ج-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی      د-نظریه یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

59

طبق بند دوم اصل ششم قانون اساسی امریکا «...کلیه معاهدات منعقده یا معاهداتی که به نام ایالات متحده منعقد می شوند قوانین برتر این سرزمین هستند و قضات در تمام ایالات بدون توجه به آنچه با قانون اساسی یا سایر قوانین هریک از ایالات مغایر است از آن تبعیت می نمایند». بیانگرنظریه  ............

الف- یگانگی حقوقی          ب- ثنویت حقوقی            ج-یگانگی حقوقی با برتری حقوق داخلی      د- یگانگی حقوقی با برتری حقوق بین الملل

60

در نظام حقوق انگلستان چنانچه دادگاه ها با تعارض صریح قوانین داخلی با حقوق بین الملل عرفی مواجه گردند کدام قانون ارجحیت دارد؟

الف-قانون داخلی                ب-قانون بین المللی                   ج-قوانین موضوعه                  د-قوانین عرفی

61

در نظام حقوق انگلستان در صورت تعارض معاهدات با قوانین داخلی کدام یک مرجح شناخته شده است؟

الف-قانون داخلی                ب-معاهدات بین المللی                   ج-قوانین موضوعه                  د-قوانین عرفی

62

کدام گزینه در رابطه با برتری حقوق داخلی و بین المللی نظام های حقوقی زیر نادرست است؟

الف-در ایالات متحده امریکا نوعی تعارض میان قانون اساسی و قانون روابط خارجی و رویه قضایی دادگاه های آن کشور وجود دارد.

ب-در انگلستان ضمن شناسایی برتری حقوق بین الملل معاهده ای ،حقوق داخلی را در صورت تعارض بر حقوق بین الملل عرفی مقدم می داند.

ج-نظام حقوقی  فرانسه معتقد به تقدم حقوق بین الملل معاهده ای و عرفی بر حقوق داخلی است.

د-در آلمان و ایران نظریه یگانگی حقوق با برتری حقوق بین الملل پذیرفته شده است.

63

کدام یک از نظام های حقوقی زیر بازگو کننده بهترین و جامع ترین مقررات حقوقی در جهت اعتلای جایگاه حقوق بین الملل است؟

 الف-امریکا                ب-فرانسه                 ج-آلمان                د-ایتالیا

64

در ایران در کدام یک از نظریه های حقوقی زیر پذیرفته شده است؟ نظریه ................                                                                                                              الف- یگانگی حقوقی       ب-ثنویت حقوقی       ج- برتری حقوقی با برتری حقوق داخلی         د- تساوی اعتبار حقوق داخلی و حقوق بین الملل

65

منظور از تساوی اعتبار حقوق داخلی و حقوق بین الملل پذیرفته شده در ایران چیست؟ الف-حقوق عرفی    ب-حقوق معاهده ای   ج-حقوق داخلی   د-همه

66

طبق قانون الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با قاقاق مواد مخدر و داروهای روان گردان1988در مجلس شورای اسلامی تصویب شد به این شرط که«مفاد کنوانسیون در مواردی که با قانون داخلی و موازین اسلام معارض گردد از طرف جمهوری اسلامی ایران لازم الرعایه نباشد».بیانگر  نظریه ..............

الف- یگانگی حقوقی       ب-ثنویت حقوقی       ج- برتری حقوقی با برتری حقوق داخلی         د- تساوی اعتبار حقوق داخلی و حقوق بین الملل

67

درقانون اساسی کدام یک از نظام های حقوقی زیر بر نظریه برتری حقوق داخلی بر حقوق بین الملل تاکید شده است؟

الف-روسیه          ب-ژاپن             ج-نیکاراگوئه               د-سوئیس

68

با طرح نظریه ..............................برتری حقوق بین الملل دارای ضمانت اجرا می گرد؟

الف-تبعیت                  ب-حاکمیت                  ج-ملیت ها                د-مسولیت بین المللی

69

کدام یک از دانشمندان زیر هیچ یک از دو نظریه وحدت و ثنویت حقوقی را نپذیرفتند؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه .................

الف-مستر/اسپیروپولوس          ب-میرکین گتزریج/شی یی                   ج-الف و ب                 د-کلسن/مرکل

70

طرفداران نظریه دوگانگی هم قائل به نوعی اولویت حقوق بین الملل هستند اما با این شرط که ................................؟

الف-نخست موضوع مسئولیت بین المللی خاطی باید به موقع اجرا گذاشته شود و سپس قاعده مخالف حقوق بین الملل توسط دستگاه های صلاحیتدار داخلی لغو وابطال گردد.

ب-  نباید موضوع مسئولیت بین المللی خاطی باید به موقع اجرا گذاشته شود اما می تواند قاعده  حقوق بین الملل  اجرا گردد.

ج-نیازی نیست مسئولیت بین المللی خاطی  اجرا گردد اما می تواند قاعده  حقوق بین الملل  اجرا گردد

د-در هر صورت چه در حقوق داخلی و چه در حقوق بین الملل  یک قاعده حاکم است آن هم بر مبنای حقوق داخلی

 

 

 

  • امیرپور مدیر موسسه

باسمه تعالی

سوالات فصل  سوم  حقوق بین الملل عمومی  از کتاب دکتر ضیایی بیگدلی                 دانشگاه پیام نور آمل               مدرس: آفای امیرپور

شماره

سوال

1

 از ویژگی های قاعده حقوق داخلی و بین المللی ................................است؟الف-اجباری بودن        ب-الزامی بودن       ج-التزام داشتن        د-ارادی بودن

2

دو بینش اساسی در خصوص مبانی حقوق بین الملل کدامند؟

الف-مکتب اراده گرایی/مکتب حقوق طبیعی                                                                    ب-مکتب اراده گرایی/مکتب اصالت اراده                                                         ج-مکتب اراده گرایی/مکتب عینی گرایی                                                                           د-مکتب حقوق طبیعی/مکتب حقوق فطری

3

این دیدگاه کدام یک از مکاتب حقوقی می باشد«حقوق مجموعه قواعدی است مبتنی بر عقل و فطرت آدمی که در روابط میان افراد بدون دخالت قدرت های اجتماعی الزامی است»؟الف- مکتب اراده گرایی                   ب- مکتب حقوق طبیعی                    ج- مکتب عینی گرایی                 د- مکتب اصالت اعیان                                                        

4

طبق نظریه مکتب ...........این قواعد ثابت و تغییر ناپذیر است جنبه عام و جهانی داشته کشورها در روابط متقابل خود چون افراد مکلف به رعایت آنها هستند؟

الف- مکتب اراده گرایی                   ب- مکتب حقوق طبیعی                    ج- مکتب عینی گرایی                 د- مکتب اصالت اعیان                                                        

5

قواعد «اصل وفای به عهد،دفاع مشروع ،حق حیات و حسن نیت»در وحله اول مربوط به کدام یک از مکاتب زیر  است؟

الف- مکتب اراده گرایی                   ب- مکتب حقوق طبیعی                    ج- مکتب عینی گرایی                 د- مکتب اصالت اعیان                                                        

6

مکتب حقوق طبیعی ریشه در نظریات فلاسفه دوران باستان دارد .کدام یک از شخصیت های زیر به عنوان فلاسفه دوران باستان نمی باشند؟

الف-سقراط             ب-افلاطون                    ج-سیسرون                 د-تری پل

7

از میان نظریه پردازان دین مسیح در باب حقوق بین الملل،نظریات کدام یک درباره حقوق طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است؟

الف-سنت آمرواز/سنت آگوستین            ب-سن توماس داکن/ویتوریا            ج-سوآرز/تری پل              د-ویتوریا/سوآرز

8

به نظر «ویتوریا»الزام آور بودن حقوق ملل ناشی از چیست؟ الف-حقوق طبیعی          ب-حقوق موضوعه           ج-انصاف          د-اصل وداد

9

از نظر ویتوریا قواعدی که با رضایت اکثریت و به نفع عموم تنظیم شده و به اقلیت تحمیل می شود کدامند؟

الف-حقوق طبیعی          ب-حقوق ملل           ج-حقوق جنگ          د-حقوق اساسی

10

ویتوریا قواعد مربوط به مصونیت سفرا را در ردیف کدام یک از حقوق زیر می داند؟ الف-حقوق طبیعی     ب-حقوق ملل    ج-حقوق جنگ    د-حقوق اساسی

11

کدام گزینه در رابطه با فرانسیس دو ویتوریا  نادرست است؟

الف-به عقیده وی مبانی حقوق بین الملل حقوق طبیعی است و آن مجموعه قواعدی است که عقل طبیعی میان ملت ها برقرار نموده است.

ب-وی الزام آور بودن حقوق ملل را ناشی از حقوق طبیعی می داند که این قواعد با رضایت اکثریت و به نفع عموم تنظیم شده به اقلیت تحمیل می شود.

ج-کشورها در روابط خود با یکدیگر دارای آزادی مطلق و تابع قواعد حقوق ملل هستند.

د-حقوق ملل برای کشورها در روابطشان با یکدیگر محدودیت هایی قائل شده است.از طرفداران وی سوآرز بود.

12

به عقیده سوآرز اقتدار کشورها عملاً چگونه محدود می شود؟                                                                                                                                              الف-به دو وسیله یکی جامعه کشورها دیگری اخلاق و حقوق     ب-به دو  وسیله یکی قدرت دیگری سیاست                                                                                   ج-به وسیله اخلاق و حقوق                                                        د-به وسیله قدرت و حاکمیت

13

کدام گزینه بیانگر عقاید« فرانسیسکو سوآرز» نمی باشد؟

الف-حقوق ملل از حقوق طبیعی جداست.

ب-حقوق طبیعی منشاء عقلی داشته غیر قابل تغییر و جهانی است ومجموعه قواعد عینی است که برای تمام افراد در تمام اعصار و در تمام کشورها معتبر است.

ج-حقوق ملل مجموعه قواعدی است که از عرف یا عادت یا رفتار کشورهای مختلف نشات می گیرد.

د-حقوق ملل جدا از اراده بشری است ولی حقوق طبیعی عینی تحت اراده بشر است

14

از نظر «سوآرز » شرط معتبر بودن حقوق ملل چیست؟       الف-منطبق با قواعد حقوق طبیعی باشد.           ب-منطبق با قوانین الهی باشد.

                                                                                       ج-منطبق با اخلاق و حقوق باشد.                   د-منطبق با قوانین عام جامعه باشد.

15

از قرن ..............حقوق طبیعی با گذشت زمان جنبه مذهبی خود را در اروپا از دست داد و صورت علمی به خود گرفت؟

الف- شانزدهم              ب-هفدهم                  ج-هیجدهم                 د-نوزدهم

16

کدام یک از دانشمندان زیر را به عنوان بنیانگذار واقعی حقوق بین الملل می دانند؟ الف-سقراط         ب-سوآرز                 ج-سیسرون                 د-گروسیوس

17

چرا هو گو گروسیوس را به عنوان بنیانگذار و پدر حقوق بین الملل می شناسند؟زیرا او بود که برای اولین بار ..................

الف-حقوق بین الملل را از صورت مذهبی خارج نمود.                   ب-حقوق طبیعی را به حقوق مذهبی پیوند زد.

ج-نظریات حقوق جنگ و صلح را بیان نمود.                                  د-مساله حاکمیت را بیان نمود.

18

کتاب«حقوق جنگ و صلح» اثر کدام دانشمند است؟ الف-ویتوریا         ب-سنت آگوستین                ج-سیسرون                 د-گروسیوس

19

گروسیوس بین کدام یک از حقوق های زیر قائل به تفکیک بود؟                                                                                                                                               الف-حقوق طبیعی/حقوق سیاسی           ب-حقوق طبیعی/حقوق اداری و وضعی         ج-حقوق اساسی/حقوق سیاسی             د-حقوق وضعی/حقوق مدنی

20

از نظر گروسیوس کدام یک از موارد زیر حقوق ارادی هستند؟ الف-حقوق طبیعی         ب-حقوق وضعی          ج-حقوق ملل          د-حقوق مدنی

21

کدام گزینه در باره حقوق طبیعی از دیدگاه گروسیوس نادرست است؟

الف-حقوق طبیعی مبتنی بر اصولی است که عقل سایم انسانی رعایت آنرا بین افراد بشر بدون دخالت قدرت های اجتماعی ایجاب می کند.

ب-حقوق طبیعی با طبیعت عقلی و اجتماعی بشر مطابقت دارد و به ما می شناساند که چه عملی از حیث اخلاقی صحیح و چه عملی نا صحیح است.

ج-حقوق طبیعی تغییر پذیر و مستقل از هرگونه اراده است و کشورها ملزم به رعایت آن هستند.

د-حقوق وضعی یا ارادی مبتنی بر اراده کشورها و ناشی از عرف و معاهدات است و اراده یک ملت را به منزله ایجادکننده حقوق ملل مردود می داند.

22

عقاید گروسیوس در افکار کدام یک از دانشمندان بعد از خود اثر عمیقی گذاشت؟همه گزینه هادرست است بجز گزینه....................

الف-پوفندروف          ب-بینکر شوک            ج-ولف/واتل                  د-ویتوریا/سوآرز

23

از نظر فلسفی ،هدف رنسانس حقوق طبیعی بر چه معیارهایی استوار است؟

الف-مقابله با اراده گرایی              ب-ضرورت مبارزه با آثار منحط هرج و مرج حاکمیت های دولتی          ج-علم و اخلاق و سیاست         د-گزینه الف و ب

14

کدام یک از اشخاص زیر از طرفداران رنسانس یا احیای مجدد حقوق طبیعی محسوب نمی شوند؟

الف-لویی فور/فرانسوا ژنی            ب-آلبر دولاپرادول                    ج-پیله               د-ویتوریا/گروسیوس

15

در اواسط قرن هفدم کدام یک از بحث های نظری جدید زمینه ساز مبانی حقوق بین الملل گردید؟

الف-جنگ های سی ساله /کنفرانس صلح وستفالی1648         ب-انعقادمعاهدات وستفالی و ایجاد رنسانس        ج- تشکیل کشور-ملت ها     د-همه موارد

16

اولین حقوقدان مکتب اراده گرایی چه نام دارد؟ الف-گروسیوس          ب-بینکر شوک            ج-ولف                 د-ویتوریا

17

«نظریه حاکمیت ملی » را کدام دانشمند مطرح ساخت؟ گروسیوس          ب-بینکر شوک            ج-سوآرز                 د-روسو

18

در کدام یک از مکاتب زیر نظریاتی در زمینه نقش اراده در وضع قواعد حقوقی داخلی و بین المللی ابراز گردید ؟ همه گزینه درست است بجز گزینه ......

الف-مکتب اصالت دولت               ب-مکتب دولت گرایی                 ج-مکتب حقوق طبیعی        د-توتالیتاریسم            

19

در مکتب اصالت اراده چند نظریه مطرح شد؟ الف- چهار نظریه اصلی          ب-دو نظریه اصلی        ج-سه نظریه اصلی       د-پنج نظریه اصلی

20

کدام یک از نظریه های زیر از نظریه های مطرح در مکتب اصالت اراده نیست؟

الف-نظریه اراده گرایی حقوقی       ب-نظریه اثبات گرایی یک جانبه         ج-نظریه اراده گرایی مشترک              د-نظریه محض حقوقی

21

منظور از نظریه «خود محدود سازی ارادی» کدام یک از نظریه های مکتب اراده گرایی است؟

ف-نظریه اراده گرایی حقوقی       ب-نظریه اثبات گرایی یک جانبه         ج-نظریه اراده گرایی مشترک              د-نظریه  اثبات گرایی جدید

22

منظور از نظریه «حقوق وضعی جدید» کدام یک از نظریه های مکتب اراده گرایی است ؟

ف-نظریه اراده گرایی حقوقی       ب-نظریه اثبات گرایی یک جانبه         ج-نظریه اراده گرایی مشترک              د-نظریه  اثبات گرایی جدید

23

در قلمرو حقوق نظریه اثبات گرایی حقوقی ،اختلاطی است از .................................و...................................؟

الف-حقوق/سیاست             ب-اخلاق/اراده                  ج-اراده گرایی/دولت گرایی              د-مردم سالاری/توتالیتاریسم

24

نظریه اثبات گرایی براساس  کدام اصل بنا شده است؟ الف-حاکمیت مطلق       ب-حاکمیت نسبی              ج-حاکمیت محض        د-حاکمیت مطلق و محض

25

طبق نظریه اثبات گرایی حقوقی نیروی الزام آور بودن حقوق بین الملل ناشی از چیست؟

الف-قدرت حاکمیت        ب-قدرت حکومت               ج-اراده کشورهای حاکم        د-حاکمیت  نسبی کشورها

26

کدام یک از دانشمندان برای نخستین  بار در قرن هیجدهم اثبات گرایی حقوق بین الملل را مطرح ساخت؟

الف-گروسیوس          ب-بینکر شوک            ج-سوآرز                 د-موزر

27

کدام یک از دانشمندان در اواخر قرن 19نظریه خود محدود سازی ارادی را مطرح نمودند؟

الف-لویی فور/فرانسوا ژنی            ب-ایهرینگ/یلی نک                    ج-پیله/موزر              د-ویتوریا/گروسیوس

28

در قرن نوزدهم حقوقدانان آلمانی تحت تاثیر کدام یک از فلاسفه نظریه خود محدود سازی ارادی را مطرح کردند؟

الف-مارکس                 ب-ایهرینگ                   ج-هگل              د-یلی نک

29

مبانی عقیده «یلی نک» مبتنی بر چیست؟مبتنی بر تلقی ..............بود.

الف- حکومت به مثابه یک مفهوم حقوقی    ب-حاکمیت به مثابه یک مفهوم حقوقی     ج-کشور به مثابه یک مفهوم حقوقی بود.      د-دولت به مثابه یک مفهوم حقوقی           

30

اراده خود محدود سازی که «یلی نک» مطرح نمود به چه معناست؟                                                                                                                                              الف-اراده خود متعهد نمودن      ب-تحمیل تعهدات حقوقی بر کشور          ج-محدودیت ارادی هر کشور نشانه قدرت و تمایل       د-همه موارد

31

این نظریه کدام دانشمند است؟ «محدودیت ارادی هر کشور نشانه قدرت و تمایل اوست». الف-گروسیوس      ب-یلی نک       ج-سوآرز           د-موزر

32

طبق نظریه اثبات گرایی حقوقی «هر کشوری می تواند روابطش را با سایر کشورها محدود سازد در نتیجه حقوق بین الملل عبارت خواهد بود از ......................؟

الف-مجموعه قواعدی که کشوری در ارتباط با کشوری دیگر می پذیرد.              ب- مجموعه قواعدی که کشوری در ارتباط با کشوری دیگر نمی پذیرد.

ج- مجموعه قواعدی که کشوری در ارتباط با  همه کشورها ممکن است  بپذیرد  د- مجموعه قواعدی که کشوری در ارتباط با  همه کشورها ممکن است  نپذیرد

33

نظریه اراده گرایی مشترک برای اولین بار توسط کدام حقوقدان مطرح شد؟ الف-ایهرینگ      ب-یلی نک       ج-تری پل          د-موزر

34

به نظر تریپل مبنای تشکیل حقوق بین الملل چیست؟ الف-اراده مشترک کشورها        ب-خود محدود سازی ارادی             ج-اثبات گرایی    د-اراده گرایی

35

طبق نظر طرفداران مکتب« اراده گرایی مشترک» اراده صریح مبنای تشکیل حقوق بین الملل  چیست؟

الف-عرف           ب-معاهدات           ج-رویه قضایی              د-عدالت و انصاف

36

طبق نظر طرفداران مکتب« اراده گرایی مشترک» اراده ضمنی مبنای تشکیل حقوق بین الملل  چیست؟

الف-عرف           ب-معاهدات           ج-رویه قضایی              د-عدالت و انصاف

37

کدام یک از مکاتب  زیرمکتب کامل و مستقلی است و  ارتباط خود را با حقوق طبیعی قطع کرده است؟

الف- مکتب اراده گرایی                   ب- مکتب حقوق طبیعی                    ج- مکتب حقوق وضعی جدید                 د- مکتب اثبات گرایی                                                       

38

این نظریه که می گوید«حقوق را یک کشور ایجاد نکرده بلکه  حقوق یک واقعه اجتماعی و ناشی از زندگی اجتماعی است» بیانگر کدام نظریه است؟

الف- مکتب اراده گرایی            ب- مکتب خود محدود سازی ارادی             ج- مکتب اثبات گرایی جدید                 د- مکتب اثبات گرایی یک جانبه                                                      

39

از اولین نظریه پردازان «نظریه حقوق وضعی جدید» کدام است؟  الف-آنزیلوتی     ب-یلی نک       ج-تری پل          د-موزر

40

طبق نظریه........................حقوق وضعی عبارتست از مجموعه قواعدی که توسط مرجع صلاحیتدار مقرر شده و اجرای آن الزامی است؟

الف- مکتب اراده گرایی            ب- مکتب خود محدود سازی ارادی             ج- مکتب اثبات گرایی جدید                 د- مکتب اثبات گرایی یک جانبه                                                       

41

پذیرش نظریه مکتب اراده گرایی در حقوق داخلی چه آثاری دارد؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه .......................

الف-باعث از بین رفتن کلیه تضمینات حقوق و آزادی های فردی می شود زیرا  در این نظریه نوعی استبداد وجود دارد.

ب-اراده یک کشور نمی تواند آنچه را که خود به وجود آورده از بین ببرد .کشورها تاجایی از این قواعد پیروی می کنند که با سیاست آنهاهماهنگ باشد.

ج-هیچ کس در قبال این اراده از حق مکتسبه ای برخوردار نیست و قدرت الزامی و اجرایی قواعد حقوق بین الملل با منافع کشورها ارتباط مستقیم دارد.

د-مکتب اراده گرایی در حقوق داخلی و در حقوق بین الملل تا حدود زیادی مردود است. با تهدید و تحمیل کشورهای قدرتمند جامعه بین المللی با خطرعظیمی مواجه خواهد شد.

42

طرفداران کدام یک از مکاتب حقوقی زیر مبنای قواعد حقوقی را خارج از اراده بشری و مستقل از اراده خاص کشورها می دانند؟

الف- مکتب اراده گرایی            ب- مکتب خود محدود سازی ارادی             ج- مکتب اثبات گرایی جدید                 د- مکتب عینی گرایی                                                      

43

نظریه محض حقوقی در کدام یک از مکاتب زیر مطرح شده است؟

الف- مکتب اراده گرایی            ب- مکتب خود محدود سازی ارادی             ج- مکتب اثبات گرایی جدید                 د- مکتب عینی گرایی                                                      

44

مکتب جامعه شناسی حقوقی در کدام یک از مکاتب زیر مطرح شده است؟

الف- مکتب اراده گرایی            ب- مکتب خود محدود سازی ارادی             ج- مکتب اثبات گرایی جدید                 د- مکتب عینی گرایی                                                      

45

منظور از «مکتب وین» کدام یک از مکاتب زیر است؟ الف- مکتب اراده گرایی    ب- مکتب محض حقوقی    ج- مکتب اثبات گرایی    د- مکتب عینی گرایی                                                     

46

بنیانگذار مکتب «وین» کدام حقوقدان است؟ الف-سلن          ب-کلسن               ج-اگوست کنت              د-ژرژ سل

47

نظریه کلسن یک نظریه عینی است زیرا ........................................؟

الف-حقوق را خارج از قلمرو نفوذ و تسلط اراده بشری می داند.                ب- حقوق را خارج از قلمرو نفوذ و تسلط اراده بشری نمی داند.

ج- سیاست و دولت را خارج از قلمرو نفوذ و تسلط اراده بشری می داند.   د- سیاست و دولت را خارج از قلمرو نفوذ و تسلط اراده بشری نمی داند

48

منظور از «  Sollen » چیست؟ الف-علم بایستن است         ب-قواعدی که باید حاکم بر روابط اجتماعی باشد       ج-علم دستوری       د-همه موارد

49

کلسن ،حقوق را برابر با کدام علم می داند؟ الف-علم بایستن           ب-علوم اجتماعی          ج-علم روانشناختی               د-علوم سیاسی

50

از دیدگاه کدام حقوقدان«مبنای حقوق فقط قاعده بنیادین فرضی است که پایه و اساس ساختمان حقوقی است»؟

الف-سلن          ب-کلسن               ج-اگوست کنت              د-ژرژ سل

51

از دیدگاه کلسن مبنای نیروی الزام قواعد حقوقی کدام قاعده است؟ الف-قاعده بنیادین فرضی       ب-اخلاق             ج-سیاست          د-حقوق

53

به نظر کلسن ،حقوق بین الملل به مثابه چیست؟ الف-حقوق داخلی        ب-حقوق روابط بین الملل             ج-حقوق جامعه بین المللی          د-حقوق اساسی

54

به عقیده کلسن«از نظام حقوق بین الملل به نظام حقوق داخلی می رسیم» . وی این نظام حقوقی را چه می نامد؟

الف-نظام هرمی شکل داخلی             ب-نظام هرمی شکل بین المللی            ج-نظام هرمی شکل اصول و قواعد         د-نظام هرمی شکل سیاسی

55

از نظر کلسن کدام عقیده درست است؟

الف- از نظام حقوق بین الملل به نظام حقوق داخلی می رسیم.                                ب- از  نظام حقوق داخلی به  نظام حقوق بین الملل می رسیم.

ج- از نظام حقوق بین الملل به نظام حقوق بین الملل می رسیم .                               ج- از نظام حقوق داخلی به نظام حقوق داخلی می رسیم

56

در نظام «اصول و قواعد مبتنی بر سلسله مراتب» نقطه ای وجود دارد که کلسن آنرا ...........نامیده که در حقوق داخلی .........و در حقوق بین الملل .............است؟

الف-قانون /عرف/معاهده               ب-قانون قاعده مند/حقوق اساسی/اصل وفای به عهد          ج-اصل/مبنا /عرف             د-همبستگی اجتماعی/عرف/معاهده

57

از نظر کلسن مبنای حقوق بین الملل معاهده ای که کلیه قواعد معاهده ای حقوق بین الملل به این اصل منتهی می شود چیست؟

الف-همبستگی اجتماعی         ب-اصل وفای به عهد              ج-قاعده فرضی              د-اراده مشترک

58

در مکتب وین کدام یک از موارد زیر به عنوان یک اصل حقوق بین الملل عرفی  در سلسله مراتب قواعد حقوقی بین المللی مافوق حقوق معاهده ای است؟

الف-همبستگی اجتماعی         ب-اصل وفای به عهد              ج-اصل حق تعیین سرنوشت              د-اصل حاکمیت اراده

60

از نظر کلسن مبنای خصوصیت الزامی بودن عرف چیست؟ الف-اراده گرایی      ب-علم گرایی          ج-عینی گرایی            د-وابسته گرایی

61

کلسن معتقد است که در نظام نهادهای بین المللی که هرم قواعد و اصول وجود دارد هر قاعده به این دلیل قدرت الزامی می یابد که ...................؟

الف-بر مبنای قاعده اولیه دیگری قرار دارد.                                           ب-بر مبنای اراده یک شخص حقوقی قرار دارد.                                                                          ج-برمبنای اراده کشور قرار دارد                                                             د-اراده شخص مقوله ای واقعی است.

62

قاعده بنیادین کلسن چه نام دارد؟ الف-همبستگی اجتماعی         ب-اصل وفای به عهد              ج-اصل حق تعیین سرنوشت              د-اصل حاکمیت اراده

63

کلسن در نظریه خود منکر کدام یک از مبانی حقوقی است؟ الف-اصل وفای به عهد       ب-قاعده قانون مند         ج-قاعده فرضی           د-مبانی جامعه شناسی

64

چرا قاعده بنیادین کلسن نمی تواند در خدمت مبانی قواعد عرفی بین المللی باشد؟چون ...........

الف-حقوق بین الملل را به سطح قواعد معاهداتی که بخشی از قواعد بین المللی است کاهش می دهد.

ب- حقوق بین الملل را به سطح قواعد معاهداتی که بخشی از قواعد بین المللی است ارتقا می دهد.

ج- حقوق بین الملل را به سطح قواعد داخلی که بخشی از قواعد بین المللی است کاهش می دهد.

د- حقوق بین الملل را به سطح قواعد بین المللی که بخشی از قواعد داخلی است کاهش می دهد.

65

در کدام یک از مکاتب حقوقی زیر بر این عقیده اند که«باید به یاری مشاهده وقایع،استفاده از تحقیقات تاریخی و آماری،شرایط زندگی اجتماعی ،رابطه علیت بین حوادث را احراز کرد و قواعد حاکم بر این امور را بدست آورد»؟

الف- مکتب اراده گرایی            ب- مکتب خود محدود سازی ارادی             ج- مکتب اثبات گرایی جدید                 د- مکتب جامعه شناسی حقوقی                                                     

66

بر اثر نفوذ کدام یک از اشخاص زیر مکتب جامعه شناسی در فرانسه شکل تازه ای گرفت؟

الف-امیل دورکهیم                   ب-اگوست کنت                    ج-لئون دوگی                د-فریدمن

67

کدام یک از نظریه ها در مکتب جامعه شناسی ایجاد گردید؟

الف-وضع طبیعی/وضع فطری    ب- اراده گرایی/عینی گرایی          ج- اثبات گرایی/اراده گرایی            د-همبستگی اجتماعی/زیست شناختی حقوق

68

کدام یک از شخصیت های زیر به عنوان نظریه پرداز اصلی «نظریه همبستگی اجتماعی» می باشد؟

الف-مارکس هوبر                 ب-روتر                     ج-میشل ویرالی               د-لئون دوگی

69

از نظر دوگی حقوق مجموعه قواعدی است که بر .....................استوار است؟ کدام گزینه نادرست است

الف-اراده یک کشور یا کشورها            ب-ضرورت های زیست اجتماعی          ج-تعاون و همبستگی افراد                  د-تعاون و همبستگی کشورها

70

دوگی ،حقوق ناشی از ضرورت های اجتماعی را چه می نامد؟الف-حقوق ارادی       ب-حقوق عینی              ج-حقوق مشترک          د-هدف حقوق

71

حقوق ناشی از ضرورت های اجتماعی که از نظر دوگی برای همه الزام آور و مستقل از اراده کشوری شکل گرفته است چه نام دارد؟

الف-حقوق ارادی       ب-حقوق عینی       ج-حقوق مشترک          د- حقوق بین الملل

72

کدام گزینه بیانگر مفهوم حاکمیت و شخصیت حقوقی کشورها از دیدگاه دوگی است؟

الف-دوگی مفهوم حاکمیت و شخصیت حقوقی کشورها را رد می کند.                                                                                                                                 ب-کشورها را می توان ایجاد کننده حقوق قلمداد کرد.کشورها ابراز کننده حقوق اند.

ج-حقوق محصول جریان های همبستگی اجتماعی و کشورها تایید کننده آن هستند .

د-هدف حقوق داخلی و بین المللی افراد حقیقی هستند.

73

از نظر دوگی هدف حقوق واقعیت های زنده و متفکر هستند یعنی ............؟الف-کشورها        ب-دولت ها             ج-افراد حقیقی               د-حکومت ها

74

دیدگاه دوگی مورد انتقاد  است زیرا................................؟

الف-حذف دخالت کشورها در ایجاد قواعد حقوقی                      ب-شناسایی نقش افراطی و انحصاری برای افراد حقیقی                                                                  ج-نادیده انگاشتن نقش کشورها در نظم بین المللی اثباتی              د-همه موارد

75

کدام دانشمند نظریه «زیست شناختی حقوق» را مطرح کرد؟ الف-دوگی         ب-ژرژسل                ج-مارکس              د-شارل دو وبشر

76

ژرژسل تحت تاثیر کدام دانشمند نظریه زیست شناختی حقوق را مطرح کرد؟الف-دوگی         ب-ژرژسل                ج-مارکس              د-شارل دو وبشر

77

این عقیده«رعایت اصل همبستگی اجتماعی به عنوان مبنای حقوق یک ضرورت زیست شناختی است» از کیست؟

الف-دوگی         ب-ژرژسل                ج-مارکس              د-شارل دو وبشر

78

از نظر ژرژسل قواعد حقوقی ناشی از چیست؟

الف-واقعه اجتماعی         ب-وجود گروه های بشری                ج- ارتباط گروه های بشری  با یکدیگر          د-همه موارد

79

از نظر ژرژسل عامل ارتباط دهنده گروه های بشری چیست؟

الف-اصل همبستگی مبتنی بر تشابه         ب-اصل همبستگی مبتنی بر تقسیم کار          ج-الف و ب                 د-اصل همبستگی اجتماعی

80

خصوصیات مشترک ظاهری میان گروه های بشری،دین واحد،زبان مشترک،نژاد مشابه،رنگ پوست یکسان بیانگر کدام یک از اصولی است که ژرژسل در عقاید خود بیان نموده است؟ الف-اصل تقسیم کار             ب-اصل عدم تشابه              ج-اصل تشابه              د-اصل همکاری

81

اختلاف میان گروه های بشری از حیث خصوصیات ملی و نؤادی و نیاز متقابل آن گروه ها به یکدیگر بیانگر کدام یک از اصولی است که ژرژسل در عقاید خود بیان نموده است؟ الف-اصل تقسیم کار             ب-اصل عدم همکاری             ج-اصل تشابه              د-اصل همکاری

82

به نظر «سل» پدید آورنده اخلاق اجتماعی  و قدرت چیست؟ الف-اخلاق        ب-خیر و شر            ج-واقعه اجتماعی             د-واقعه سیاسی

83

به نظر سل واقعه اجتماعی پدید آورنده اخلاق اجتماعی است یعنی....................؟

الف-در نتیجه احساس اجتماعی است که امری را خیر یا شر و عملی را مشروع یا نامشروع می دانیم.

ب-قدرت اجتماعی مشترکی که به تدریج سازمان یافته و در روش ها و سازمان های مبتنی بر سلسله مراتب جا گرفته است.

ج-هیچ کس نمی تواند بدون لطمه به حیات جامعه و به زندگی خویش همبستگی اجتماعی را دچار مخاطره کند.

د-هیچکدام  

84

از نظر ژرژسل نظام حقوقی نتیجه اتحاد چیست؟الف-سیاست و حقوق    ب-اخلاق و حقوق         ج-اخلاق و قدرت         د-قدرت و ثروت

85

از نظر «سل» جامعه بین المللی ،اجتماعی است که ..................................؟

الف-از نفوذ متقابل ملت ها در یکدیگر پدید می آید.                   ب-از نفوذ متقابل مردم و دولت پدید می آید.

ج-از نفوذ متقابل قدرت حاکمیت و حکومت پدید می آید.          د-از نفوذ متقابل حقوق و سیاست و اخلاق به وجود می آید.

86

کدام گزینه نادرست است؟

الف-امروزه حقوق بین الملل با حقوق طبیعی ارتباط ندارد اما بسیاری از قواعد حقوق طبیعی وارد حقوق موضوعه شده اند.

ب-حقوق بین الملل حقوق موضوعه است و قواعدی که توسط تابعان حقوق بین الملل وضع شده  نیروی الزام آور بودن آنها ناشی از همین امر است.

ج-نظریه محض حقوقی کلسن هر چند در تحول مبانی حقوق بین الملل تاثیر داشته به دلیل تصنعی بودن جایی در حقوق بین الملل ندارد.

د-حقوق بین الملل بیش از آنکه به صورت قواعد عرفی باشد یک حقوق موضوعه است و عینی بودن آن ناشی از مداخله پدیدارهای جامعه شناختی نیست.

87

کدام نظریه مکاتب زیر امروزه مورد پذیرش واقع شده است؟

الف-نظریه محض حقوقی کلسن        ب-نظریه زیست شناختی حقوق       ج-نظریه همبستگی اجتماعی       د-نظریه حقوقی وضعی جدید یا اثبات گرایی نوین

88

چرا نظریه حقوقی وضعی جدید امروزه مورد پذیرش حقوقدانان می باشد؟

الف-به ضرورت های زندگی اجتماعی توجه دارد.                        ب-به نیازهایزندگی اجتماعی توجه دارد.

ج-به اراده تابعان حقوق توجه دارد                                                 د-همه موارد

 

 

  • امیرپور مدیر موسسه

باسمه تعالی

سوالات فصل  دوم حقوق بین الملل عمومی  از کتاب دکتر ضیایی بیگدلی                 دانشگاه پیام نور آمل               مدرس: آفای امیرپور

شماره

سوال

1

تاریخ تحول حقوق بین الملل به چند دوره قابل تقسیم است؟ الف-شش دوره            ب-پنج دوره               ج-هشت دوره             د-هفت دوره

2

در تاریخ تحول حقوق بین الملل دوران باستان به چند دوره تقسیم می شود؟

 الف-مشرق زمین/یونان/روم                  ب-قرون وسطی/عهد عتیق                    ج-روم /یونان                  د-عصر قدیم/عصرجدید

3

نخستین اسناد حقوق بین الملل مربوط به .............................است؟

الف-(4000) سال پیش از میلاد مسیح              ب-(3100)  سال پیش از میلاد مسیح         ج-(2000) سال پیش از میلاد مسیح                د-(476) میلادی

4

اولین معاهده بین المللی مکشوف از کتیبه سنگی متعلق به کدام تمدن مشرق زمین بود؟ الف-بابل     ب-سومر             ج-آشور               د-مصر

5

نخستین معاهده عد تجاوز به نقاط مرزی یکدیگر در سرزمین بین اانهرین مابین کدام شهرها منعقد گردید؟

الف-لاگاش و اوما            ب-ایناتوم و لاگاش                   ج-لاگاش و هیتیت                د-سومر  و بابل

6

منظور از « هیتیت ها» کدام یک از تمدن های مشرق زمین ات؟  الف-بابل     ب-سومر             ج-آشور               د-مصر

7

اولین پدیده استرداد مجرمان در تمدن ................بین ................و....................به سال 1278قبل از میلاد منعقد گردید؟

الف-مصر/رامسس دوم /هاتوسیل دوم               ب- لاگاش /ایناتوم/اوما                ج-سومر/لاگاش/اوما                د-هیتیت /رامسس دوم /ایناتوم

8

دوران باستان به چه دوره ای از تاریخ اطلاق می شود؟

الف-از زمان های قدیم تا سقوط امپراطوری روم شرقی به سال 476 میلادی.         ب- از زمان های قدیم تا سقوط امپراطوری روم غربی  به سال 476 میلادی

ج-هزاره دوم از( 2000تا 1200 )سال پیش از میلاد تا  سقوط امپراطوری روم       د-(4000)سال پیش از میلاد تا سقوط امپراطوری روم

9

در قرن پنجم قبل از میلاد چه کسی طرح  اتحاد ایالات چین را تنظیم کرد؟الف-هووخشتر           ب-لائوتسه          ج-کنفوسیوس         د-حکیمان هندچین

10

یونانیان در زمان  ....................................پیش از میلاد .به صحنه تاریخ وارد شدند؟

الف-هزاره اول پیش از میلاد             ب-هزاره دوم پیش از میلاد               ج-476                                د-1200 سال

11

اهمیت یونان باستان در تحول حقوق بین الملل از چه جهت است؟

الف-بینش جاه طلبانه                ب-توسعه روابط دولت  شهرهای های مستقل آتن و اسپارت              ج-اتحاد بزرگ                د-پیشرفت در عرصه بین المللی

12

در یونان باستان کدام واژه معادل کنسول امروز کاربرد داشت؟ الف-نماینده           ب-سرپرست                ج-نهاد نمایندگی یا سرپرستی        د-همه موارد

13

در یونان باستان «طریقه حل اختلافات مرزی و حقوقی طرفین» چه نامیده می شد؟ الف-حکمیت        ب-داوری          ج-قضاوت           د-کنسولی

14

اتحادیه های سیاسی موسوم به« آمفیکسیونی» در کدام یک از تمدن ها ایجاد گردید؟ الف-روم        ب- مصر           ج-بابل           د-یونان

15

کدام گزینه در مورد « آمفیکسیونی»نادرست است؟

الف-اتحادیه هایی سیاسی بودند.                                                                                ب-بر اساس مذهب و به منظور اداره مشترک معابد تشکیل شده بودند.

ج-مهمترین « آمفیکسیونی» در قرن ششم برای پاسداری از معبد دلف تاسیس شد .        د- اعضای « آمفیکسیونی»پانزده دولت شهر یونان بودند.

16

در یونان باستان حرمت به چه معناست؟ الف-احترام به بی طرفی بعضی از مکان ها                                              ب- احترام به بی طرفی بعضی از افراد

                                                        ج-   احترام به بی طرفی بعضی از شخصیت های مذهبی                                        د- احترام به شعائر مذهبی در هر حال                

17

در روم باستان «روحانیونی»که سازمان روابط خارجی را پایه ریزی نمودند چه نامیده می شدند؟

الف-فسیال                    ب-آمفیکسیونی                   ج-ایناتوم                           د-هاتوسیل          

18

در روم باستان پایه گذاران فسیال کدام طبقه بودند؟الف-پادشاهان           ب-روحانیون                 ج-برزگران                        د-صنعتگران

19

وظیفه « فسیال » در روم باستان  چه بود؟ا

لف-مراسم و تشریفات مذهبی مربوط به معاهدات و امور بین المللی از قبیل امور سفارت و استرداد مجرمین را انجام می دادند.

ب- مراسم و تشریفات سیاسی مربوط به معاهدات را انجام می دادند و هنگام شروع و پایان جنگ و صلح و انعقاد معاهدات نظامی دخالت نمی کردن.

ج- مراسم و تشریفات مذهبی مربوط به عامه جامعه و امور بین المللی از قبیل امور سفارت و استرداد مجرمین را انجام می دادند.

د- مراسم و تشریفات مادی مربوط به معاهدات و امور بین المللی را انجام می دادند و در امور سیاسی دخالتی نداشتند.

20

نظریه «جنگ عادلانه » یا «جنگ مشروع» از ابداعات کدام یک از  ادوار تاریخی زیر می باشد؟

الف-یونان باستان                  ب-روم باستان                    ج-هیتیت ها                   د-اوما                       

21

در میان معاهداتی که روم در دوره جمهوری با سایر ملل منعقد نمود معاهدات منعقده با .....در سال های(509و306و279)قبل از میلاد دارای اهمیت خاصی است؟

الف-ایناتوم                       ب-رامسس دوم                      ج-هاتوسیل دوم                    د-کارتاژ

22

جمهوری روم بعد از تبدیل شدن به امپراطوری باوجود اعلام بی نیازی به میثاق های بین المللی ،کدام یک از موارد زیر را پذیرفته بود؟

الف-حقوق جنگ                  ب-حقوق معاهدات                  ج-مصونیت سفرا                د-مصونیت روسای دول

23

نمایان ترین ارتباط تاریخی حقوق روم و حقوق بین الملل که بطور یک جانبه از سوی روم وضع شده بود چه نامیده می شد؟

الف-حقوق ملل                          ب-حقوق ملل مسیحی                       ج-حقوق کلاسیک                   د-گزینه الف و ب

24

برخی معتقدند حقوق ملل رومیان با حقوق بین الملل معاصر فرق دارد زیرا ..............................؟

الف-در دوران باستان میان ملت های گوناگون مقررات مشترکی وجود نداشته است.            ب- در دوران باستان تساوی حقوق نژادهای مختلف نیز پذیرفته نشد.

ج- دوران باستان فاقد مبانی جامعه شناختی حقوق بین الملل بود.                                         د-همه موارد

25

امپراطوری روم در چه سالی به روم غربی و شرقی تقسیم شد؟ الف-سال395             ب-سال 476                  ج-سال 1453                 د-سال843

26

روم غربی در چه سالی از بین رفت؟ الف-سال395             ب-سال 476                  ج-سال 1453                 د-سال843

27

بعد از تهاجم بربرها به روم غربی حکومت های سیاسی ناپایداری را که در اروپا ایجاد شدند چه می نامیدند؟

الف-کارتاژ                      ب-دومینیون                          ج-رژیم ملوک الطوایفی                       د-آمفیکسیونی

28

کدام گزینه نادرست است؟

الف-در آستانه قرن نهم ،فرانک شارل،امپراطوری روم غربی را احیا و در سال800در روم تاجگذاری کرد اما این وحدت در سال843با تقسیم روم به سه بخش از بین رفت.

ب-با شکست و تقسیم امپراطوری روم  نقش مسیحیت و کلیسای کاتولیک افزایش یافت بطوریکه این دوره را دوران پیروزی مسیحیت می نامند.

ج-اسلام به موازات گسترش مسیحیت در اواخر قرن ششم میلادی در مشرق زمین ظهور و گسترش یافت.

د-در قرن هشتم میلادی مسیحیان در تقابل با مسلمانان جنگ های صلیبی را به مدت دو قرن به راه انداختند . 

29

جنگ های صلیبی در قرن....................  مابین .................در تقابل با ...................... به وقوع پیوست؟

الف-قرن یازدهم /مسیحیان/مسلمانان         ب-قرن یازدهم/مسلمانان /مسیحیان           ج-قرن هشتم/ مسیحیان/مسلمانان         د- قرن هشتم/ مسلمانان /مسیحیان              

30

سه واقعه مهم در قرون وسطی که در تحول حقوق بین الملل تاثیر گذار بودند عبارتند از .............................؟

الف-پیروزی مسیحیت/ظهور اسلام/جنگ های صلیبی                              ب-ایجاد دومینیون/شکست رومیان/تقسیم روم به غربی و شرقی

ج-جنگ خونین صلیبی علیه مسلمانان/شکست روم/پیروزی اسلام           د-وحدت امپراطوری روم/ظهور کلیسای کاتولیک/جنگ های صلیبی

31

قرون وسطی به چه دورانی از تاریخ اطلاق می شود؟ به .......................اطلاق می گردد.

الف-دوره میانه     ب-دوره باستان        ج-دوره امپراطوری روم         د- زمان بین سقوط امپراطوری روم غربی در سال476 تا سقوط امپراطوری روم شرقی1453

32

در قرون وسطی تنها عامل وحدت اروپا چه بود؟ الف-مسیحیت         ب-وجود شخص شاه              ج-روحانیون                   د-اتحاد ملل

33

در دوران پیروزی مسیحیت در قرون وسطی برای اولین بار کدام یک از اصول زیر مورد تایید و اعلام شد؟

الف-فقدان مشترک میان ملت ها                                                         ب-عدم شناسایی برابری حقوق نژادهای گوناگون                                                                                                   ج-قدرت مطلقه کلیسا و مداخله پاپ ها امور امپراطوری                     د-برابری ملت ها از حیث زبان،نژاد و موقعیت اجتماعی

34

کدام گزینه نادرست است؟

الف-در جامعه مسیحیت قرون وسطی کلیه افراد بشر دارای ریشه و سرنوشت مشترکند اما ملل متشکل از افراد مساوی با یکدیگر مساوی نبودند.

ب-حقوق بین الملل همان احکامی است که در جنگل زیتون بر مسیح وحی شد و به صورت کتاب مقدس انجیل در آمد پایه ریزی گردید.

ج-در دوران ملوک الطوایفی  اصل تساوی و اشتراک مذهبی میان گروه های بشری روابط نیمه مذهبی و نیمه حقوقی برقرار نمود و به جامعه مسیحیت شکل داد.

د-وحدت کشورهای اروپایی ناشی از عرف رومی بر مبنای وجود امپراطوری جهانی ژرمن بوده هر کشور دارای حقوق مدنی بود و جامعه مشترک ملل مسیحی از حقوق ملل برخوردار بودند.

35

در دوران پیروزی مسیحیت در قرون وسطی ،«حقوق ملل» شباهت به کدام یک  از حقوق زیر دارد؟

الف-حقوق مبت                        ب-حقوق موضوعه                      ج-حقوق طبیعی                د-حقوق مدنی

36

جامعه مسیحیت قرون وسطی ، یک جامعه بین المللی متشکل از کشورهای .......................................بود؟

الف- مشترالمنافع             ب-متمایز                            ج-متمایز و مختلف از افکار مشترک                       د-مختلف از افکار مختلف

37

خصوصیت عمده جامعه مسیحیت در دوران پیروزی مسیحیت قرون وسطی ..................................بود؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه..........

الف-اتحاد                      ب-جنبه های مذهبی                       ج-جنبه های اخلاقی             د-عدم شناسایی برابری حقوق نژادها           

38

به عقیده برخی از دانشمندان شکل واحد کشورهای اروپایی در قرون وسطی ناشی از جنبه  ..........................بود؟

الف- جهانی کلیسا                 ب-برتری اقتدار امپراطور                    ج- قدرت سیاسی                 د-قدرت مذهبی

39

مبنای نظریه «دو شمشیر» در قرون وسطی چیست؟

الف-تفسیری است از مفسران مذهبی قرون وسطی از جمله پاپ گرگوارهفتم از باب(22)آیه(38)انجیل لوتا. که حواریون به مسیح خطاب می کنند.

ب-مقصود از دو شمشیر دو مظهر قدرت است یکی قدرت سیاسی یا مادی و دیگری قدرت مذهبی یا معنوی.

ج-مظهر قدرت سیاسی ،امپراطور و مظهر قدرت مذهبی پاپ بود اما هریک در قلمرو خود دارای حاکمییت هستند.

د-با تاجگذاری شارلمانی (800.م.)به دست پاپ لئون سوم،نظریه دو شمشیر را چنین تفسیر کردند که خداوند هر دو شمشیر یا قدرت سیاسی و مذهبی را به پاپ اعطا کرد اما پاپ ،خود،قدرت سیاسی را به امپراطور بخشیده است.

40

منظور از «دو شمشیر» در قرون وسطی چیست؟

الف-تفسیر مفسران مذهبی قرون وسطی  از باب(22)آیه(38)انجیل لوتا. که حواریون به مسیح خطاب می کنند«ای خداوند اینک دو شمشیر».

ب-مقصود از دو شمشیر دو مظهر قدرت است یکی قدرت سیاسی یا مادی و دیگری قدرت مذهبی یا معنوی.

ج-مظهر قدرت سیاسی ،امپراطور و پشتوانه قدرت شاه درباریان و کلیسا بودند اما هریک در قلمرو خود دارای حاکمییت هستند.

د- خداوند هر دو شمشیر  را به پاپ اعطا کرد اما پاپ اعطا کننده قدرت  به امپراطور است.

41

در قرون وسطی مظهر قدرت سیاسی و مذهبی به ترتیب چه کسانی بودند؟

الف-امپراطور/پاپ               ب-پاپ/امپراطور                       ج-امپراطور/امپراطور                د-پاپ /پاپ

42

کدام گزینه بیانگر مهمترین قواعد حقوق ملل مسیحی  قرون وسطی بود؟

الف-صلح / جنگ                  ب-صلح / عدم تجاوز                ج-صلح الهی / متارکه الهی                    د-صلح ملل /جنگ ملل

43

در قرون وسطی به ترتیب صلح الهی 1059 و متارکه الهی1905 توسط کدام شورا وضع گردید؟

الف-شورای امپراطوری/شورای کلیسا       ب-شورای لاتران/شورای کلرمن        ج-شورای کلرمن/شورای کلرمن         د-شورای لاتران/شورای لاتران

44

به موجب مقررات شورای کلرمن 1905 کدام یک از موارد زیر محدود شده بود؟

الف-مصونیت اموال متبرکه و اموال کلیسا        ب-مصونیت غیر جنگجویان             ج-مصونیت زنان و کودکان و افراد بی سلاح     د-ایام جنگ و ستیز             

45

به موجب مقررات شورای لاتران 1059کدام یک از موارد زیر  مصون از تعرض اعلام نشد؟

الف-مصونیت اموال متبرکه و اموال کلیسا        ب-مصونیت غیر جنگجویان             ج-مصونیت زنان و کودکان و افراد بی سلاح     د-ایام جنگ و ستیز             

46

اختلاف حقوق ملل مسیحی با حقوق بین الملل معاصر چیست؟ گزینه نادست کدام است؟

الف-حقوق ملل به اراده کشورها به وجود نیامده است.

ب-حقوق ملل حقوق مشترکی بود که بر اساس مقتضیات عقل طبیعی برای مات های مختلف تاسیس شده بود.

ج-تنظیم روابط میان کشورها تنها هدف حقوق ملل بود .

د-کلیه روابطی که از حدود قلمرو حقوق مدنی خارج بود مشمول احکام حقوق ملل می شد.

47

دین اسلام در چه قرن میلادی و در کجا ظهور یافت؟

 الف-اوایل قرن ششم/مکه                 ب-اواخر قرن ششم /مکه                   ج-اوایل قرن هفتم/مکه                   د-اواخر قرن هفتم/مکه         

48

تاثیر گذاری  و ظهور دین اسلام بر حقوق بین الملل به چه دلیل است؟

الف-از نظر مقررات بین المللی که در شریعت اسلام وجود داشت.                                                                                    ب-از حیث تاریخ پیدایش اسلام  بود.

ج- از حیث زمان و تاریخ پیدایش اسلام  که به زمان وحدت جامعه اروپایی از طریق دین مسیح و بروز جنگ های صلیبی مصادف بود.          د-موارد الف وج 

49

علت پیروزی و توسعه سریع اسلام در سطح جهانی ظرف نیم قرن بعد از رحلت پیامبر(ص)چیست؟

الف-نیروی ایمان مسلمانان صدر اسلام/فساد و انحطاط کشورهایی که از حیث تمدن در معرض تهاجم مسلمانان قرار داشتند.

ب-وجود قران/ فساد و انحطاط کشورهایی که از حیث تمدن در معرض تهاجم مسلمانان قرار داشتند.

ج-وجود قرآن/ نیروی ایمان مسلمانان صدر اسلام     د-اتحاد مسلمانان / فساد و انحطاط کشورهایی که از حیث تمدن در معرض تهاجم مسلمانان قرار داشتند.

50

در سال 732میلادی .............مانع پیشرفت اسلام در اسپانیا گردید و زمینه شکست تدریجی مسلمانان در سرزمین های فتح شده اروپایی فراهم گشت؟

الف-پاپ گرگوار                    ب-هانری چهارم                 ج-شارلمانی و پاپ لئون                 د-شارل مارتل

51

تنها نظام حقوقی مذهبی که به عنوان یکی از نظام های حقوقی معاصر در سیستم مطالعات حقوق تطبیقی جهان مورد شناسایی قرار گرفت حقوق..............است؟

الف-اسلام                     ب-کامن لا                    ج-مسیحیت                  د-رومی ژرمنی

52

در حقوق بین الملل اسلام ....................پیمان های الهی هستند که به نام خداوند و بر اساس آیین الهی منعقد می گردند؟

الف-معاهدات                         ب-عرف                      ج-قوانین موضوعه                          د-قوانین صلح

53

در عبارت«اوفوا بالعهد» بر کدام اصل تاکید دارد؟ الف-وفای به عهد            ب-پیمان الهی                ج-سنت نبوی                         د-سنن الهی

54

کتاب «اسلام و حقوق بین الملل»اثرکدام حقوقدان است؟ الف-دکتر صفایی          ب-دکتر ضیایی بیگدلی          ج-دکتر عرفانی          د-دکتر افشار

55

با پیشروی اسلام در  اواخر قرن ششم میلادی ، ملل غربی ازسه سو خود را در معرض حمله مسلمانان می دیدند این سه کشور عبارتند از....................؟

الف-اسپانیا/ایتالیا/استانبول            ب-فرانسه/انگلستان/ایتالیا             ج-اسپانیا/یونان/فرانسه                  د-ایتالیا/فرانسه/اسپانیا 

56

علت به وجود آمدن جنگ های صلیبی چه بود؟

الف-استرداد بیت المقدس از مسلمانان                                                     ب-  جنگ های صلیبی را فئودال های اروپایی به رهبری کلیسای مسیحی آغاز کردند.

ج-جنگ های صلیبی در هشت مرحله از قرن 11تا13ادامه داشت.            ج- جنگ صلیبی از سال 1095 تا 1270 میلادی ادامه داشت.

57

نتیجه اولیه جنگ های صلیبی چه بود؟

الف-استرداد بیت المقدس از مسلمانان                                                     ب-  جنگ های صلیبی را فئودال های اروپایی به رهبری کلیسای مسیحی آغاز کردند.

ج-تزلزل نظام ملوک الطوایفی در اروپا و خاتمه پیروزی مسیحیت           د-افزایش نفوذ متقابل مدنیت شرق و غرب 

58

صلیبی های مسیحی و مسلمانان درسال 1229.م. طی معاهده .........................به توافق بین المللی رسیدند؟

الف-ژوپا                        ب-پیزا                         ج-جنوا                      د-بیت لحم

59

معاهده ژویا بین کدام یک از شخصیت ها بسته شد ؟

الف-فردریک دوم/سلطان الکامل       ب-فردریک دوم/شارل مارتل           ج-گرگوار/هانری چهارم                    د-فردریک اول/سلطان کامل

60

طی معاهده ژوپا کدام شهرها توسط صلیبی ها بدون خونریزی و با دیپلماسی باز پس گرفته شد؟

الف-پیزا/جنوا/ونیز             ب-آرگون/قبرس/ناصره             ج-فلسطین/ناصره/بیت لحم            د-بیت لحم/ناصره /آرگون

61

این جمله درباره جنگ های صلیبی  از کیست؟«جنگ  به خودی خود نفوذ متقابل مدنیت شرق و غرب را افزایش داد».

الف-البر کلییار                    ب-آرتور نوس بام                   ج-دکتر احمد متین دفتری             د-ماری دوپویی

62

مرکز قدرت جنگی مسلمانان در جنگ های صلیبی کدام کشور بود؟ الف-اسپانیا        ب-ایتالیا               ج-استانبول               د-مصر

63

طبق اصول حقوق بین الملل قرون وسطی تابعان حقوق بین الملل ........................بودند؟

الف-کشورها                  ب-سازمان های بین المللی                      ج-افراد                      د-اشخاص مذهبی

64

رکن قانونگذاری مرکزی قرون وسطی ...................؟الف-مسیحیت بود           ب-پاپ  بود              ج-امپراطور بود               د-وجود ندارد

65

منابع حقوق بین الملل در قرون وسطی کدامند؟ الف-معاهدات        ب-عرف              ج-عرف و معاهدات                د-اصول کلی حقوقی

66

منابع حقوق بین الملل در قرون وسطی مبتنی بر چه اصولی پایه ریزی شده بود؟

الف-اصول حقوقی عام ملهم از دکترین مسیحیت                       ب-اصول حقوقی تدوین شده به وسیله مقام عالی روحانیت روم

ج-گزینه الف و ب                                                                    د-هیچکدام

67

در قرون وسطی اختلافات میان کشورها چگونه حل و فصل می گردید؟

الف-با توافق زیرا قضاوت اجباری وجود ندارد.                   ب-با توسل به زور زیرا قضاوت اجباری وجود ندارد.

ج- با توافق زیرا قضاوت اجباری وجود دارد.                     د- با توسل به زور زیرا قضاوت اجباری وجود دارد.

68

این عبارت بیانگر کدام نظریه است؟ «کشور زیاندیده را که حق دفاع یا تعقیب دارد به اقدامات مقابله به مثل یا جنگ سوق می دهد این گونه اعمال تنهادر صورتی مجازند که عادلانه باشند».الف-نظریه صلح عادلانه           ب-نظریه جنگ عادلانه               ج-نظریه دوشمشیر               د-نظریه عدم توسل به زور

69

به سال های میان کشف قاره امریکا1492تا آغاز قرن نوزدهم ...........................اطلاق می شود؟

الف-عصر جدید               ب-عصر رنسانس                   ج-قرون وسطی              د-دوره میانه

70

به دوره ای از تاریخ اطلاق می گردد که از پایان قرن پانزدهم شروع و تا نیمه اول قرن شانزدهم ادامه داشت؟

الف-عصر جدید               ب-عصر رنسانس                   ج-قرون وسطی              د-دوره میانه

71

 از« رفرم »در عصر جدید کدام معنا مستفاد می شود؟الف-اصلاح سیاسی             ب-اصلاح اجتماعی            ج-اصلاح اقتصادی           د-اصلاح مذهبی

72

در قرن شانزدهم ،حاکمیت مفهوم جدید و خطرناک ...............را پیدا کرد که مضمومن آن ..............................بود؟

الف-قدرت نامحدود/خودمختاری کامل کشورها            ب-قدرت محدود/وابستگی کامل              ج-جنگ/خودمختاری         د-عدم توسل به زور/جنگ

73

بر اساس کدام یک از معاهدات 1648به جنگ های خونین سی ساله مذهبی پروتستان ها و کاتولیک ها خاتمه داد؟

الف-معاهدات صلح ورسای                ب-معاهدات وستفالی               ج-معاهدات مونستر                   د-معاهدات اوزنابورگ

74

بر اساس اصل ..........................هیچ کشوری اجازه نداشت در صدد تحمیل اراده خود به دیگران باشد؟

الف-تساوی دولت ها                ب-برابری حاکمیت ها                  ج-حق تعیین سرنوشت                  د-موازنه سیاسی 

75

کدام یک از اصول زیر جانشین عقیده قرون وسطایی«جامعه مشترک» گردید؟

الف-تساوی دولت ها                ب-برابری حاکمیت ها                  ج-حق تعیین سرنوشت                  د-موازنه سیاسی 

76

وقوع دو واقعه مهم در اواخر قرن 18 که در سیر تحول و تکامل حقوق بین الملل تاثیر گذار بود کدامند؟

الف-قیام مردم امریکای شمالی/انقلاب کبیر فرانسه                                                ب-کنگره وین/کنفرانس صلح لاهه                                                                                           ج-اتحاد مقدس/انقلاب کبیر فرانسه                                                                       د-کنفرانس صلح لاهه/اعلامیه ویلسون

77

کدام یک از موارد زیر بیانگر جنبه ملی انقلاب کبیر فرانسه 1789می باشد؟

الف-آزادی فردی و اعلام حقوق سیاسی برای فرانسویان                        ب- عدالت

ج-نسخ  بردگی واعلام آزادی                                                           د- تساوی افراد بشر در مقابل قانون ،آزادی وجدان

78

اعلامیه حقوق بشر در سال ................................توسط مجلس موسسان فرانسه به تمام اروپا اشاعه یافت؟

الف-اوت 1789                      ب-14ژوئیه1789                    ج-ژوئن 1815                  د-18نوامبر 1814 تا 9ژوئن1815

79

کدام گزینه  دربیان اصول حقوق بین الملل عصر جدید  نادرست است؟              الف-کشورها نسبت به یکدیگر مستقل اما از نظر حقوقی مساوی نیستند.                                        ب-کشورها حق توسل به جنگ را دارند.                                                          ج-دکترین قرون وسطایی جنگ مشروع به تدریج از بین می رود.

د-کشورها تجمعات حاکمی هستند که هریک قدرت انحصاری را در قلمرو خود اعمال می کنند.

80

کدام گزینه در رابطه با عهدنامه های (کنگره)وین صحیح می باشد؟

الف-کشورهای اروپایی آنرا  در وین تشکیل دادند.                      ب-پس از شکست ناپلئون و پیروزی نهایی کورهای اروپایی به منظور انعقاد صلح تشکیل شد

ج-برای بررسی نتایج جنگ و تعیین سرنوشت اروپا تشکیل شد.     د-همه موارد صحیح است.

81

در کنگره وین کدام کشور حضور داشت؟ الف-اتریش /انگلستان     ب-پروس /روسیه      ج-فرانسه/پرتغال                 د-سوئد و همه کشورهای مذکور

82

تعداد نمایندگان سیاسی کشورهای شرکت کندده در کنگره وین1815چند نفر بود؟ الف-6 نفر              ب-16نفر        ج-116نفر               د-216نفر

84

کدام گزینه در رابطه با کنگره وین نادرست است؟

الف-هرگز عملاً افتتاح نشد بلکه کمیسیون های متعددی طرح های مورد نظر را آماده  و کمیسیون سند نهایی را در 9ژوئن1815 امضا کرد.

ب-خاندان های سابق سلطنتی کشورهای اروپایی مجدداً به تخت و تاج بازگشتند ؛خاندان بناپارت خلع و تبعید گردید.

ج-فرانسه به سرحدات سابق خود در 1792 محدود شد ؛بلژیک ضمیمه هلند گردید و بی طرفی سوئیس رسماً اعلام شد.

د-تغیرات وسیع دیگری در نقشه جغرافیایی قاره اروپا پدید نیامد.

85

اتحاد مقدس1815 توسط کدام یک از کشورها و امضا کنندگان عهدنامه های وین منعقد گردید؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه...................

الف-انگلستان - روسیه                ب-اتریش - پروس                  ج-انگلستان- فرانسه                      د-انگلستان - پروس                 

86

کدام کشور در سال 1818 به پیمان اتحاد مقدس ملحق گردید؟الف-انگلستان                 ب-فرانسه                  ج-اتریش                 د-پروس

87

متعاهدین معاهده اتحاد مقدس تعهد کردند که ..........................؟

الف-جنبش های انقلابی را که خواستار آزادی و حقوق مردم باشند با توسل به زور سرکوب کنندزیراآنها را تهدیدی علیه حکومت های مشروع خود می دانستند.

ب- جنبش های انقلابی را که خواستار آزادی و حقوق مردم باشند با توسل به زور سرکوب نکنندزیراآنها را تهدیدی علیه حکومت های مشروع خود نمی دانستند.

ج- جنبش های انقلابی را که خواستار آزادی و حقوق مردم نباشند با توسل به زور سرکوب کنندزیراآنها را تهدیدی علیه حکومت های مشروع خود می دانستند.

د- جنبش های انقلابی را که خواستار آزادی و حقوق مردم باشند با توسل به زور سرکوب کنندهرچندآنها تهدیدی علیه حکومت های مشروعشان نباشد.

88

به موجب کدام پیمان ،ایران از سیاست تجاوزکارانه کشورهای اروپا بی بهره نماند؟

الف-اعلامیه ویلسون              ب-عهدنامه وین                ج-اتحاد مقدس               د-کنفرانس صلح لاهه

89

عهدنامه ترکمانچای1828.م. معلول حمایت ........................از .............................بود؟

 الف-صلح مقدس/فرانسه              ب-عهدنامه وین/اتریش                ج-اتحاد مقدس  /روسیه             د-صلح لاهه/انگلستان

90

اتحاد مقدس را می یک سازمان بین المللی ..........نامید که ...............؟

الف-ناقص نامید که بر اصول مشروعیت سلطنت،برتری قدرت های بزرگ،مداخله در امور داخلی کشورهای خارج از سازمان و کشورگشایی پایه گذاری شده بود.

ب-کامل نامید که بر اصول مشروعیت سلطنت،برتری قدرت های بزرگ،مداخله در امور داخلی کشورهای داخل سازمان و کشورگشایی پایه گذاری شده بود.

ج-تام نامید که بر اصول مشروعیت سلطنت،برتری قدرت های بزرگ،مداخله در امور داخلی کشورهای خارج از سازمان و کشورگشایی پایه گذاری شده بود.

د-ناقص نامید که بر اصول مشروعیت سلطنت،برتری قدرت های بزرگ،مداخله در امور داخلی کشورهای داخل سازمان و کشورگشایی پایه گذاری شده بود

91

از اولین جنبش های انقلابی که موجب گردید اتحاد مقدس ،قدرت اجرایی خود را از دست داد کدام یک از نهضت های استقلال طلبانه و ضد استعماری بود؟

الف-اسپانیا              ب-پرتغال                       ج-اسپانیا و پرتغال                     د-روسیه/فرانسه

92

اتحاد مقدس بر اساس کدام یک از اصول زیر بنیان نهاده شد؟الف-اصل مداخله در امور داخلی کشورها                   ب-اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها

                                                                                             ج-اصل توسل به زور                                                 د-اصل عدم توسل به زور           

93

کدام یک از روسای جمهور امریکا علیه اتحاد مقدس اعلامیه صادر کرد؟الف-جرج بوش                  ب-کلینتن                 ج-مونرو                    د-واشنگتن

94

این جمله» امریکا از آن امریکاییان است» از کیست؟                                  الف-جرج بوش                  ب-کلینتن                 ج-مونرو                    د-واشنگتن

95

اتحاد مقدس با اعلام کدام یک از نظریه های زیر بیشتر به ظهور رسید؟ الف-اصل مداخله در امور داخلی کشورها     ب-اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها

                                                                                                        ج-اصل عدم توسل به زور                              د-اصل ملیتها          

96

نظریه اصل ملیتها ریشه در حوادث کدام کشور و چه شخصیتی قرار دارد؟ الف-انقلاب کبیر فرانسه /منچینی                ب-انقلاب کبیر فرانسه/ساوینی

                                                                                                               ج-انقلاب کبیر روسیه/لنین                        د-انقلاب کبیر روسیه/مارکس

97

عهدنامه گلستان 1813با وساطتت کدام کشور  بین ایران و روسیه به امضا رسید؟الف-فرانسه             ب-انگلستان         ج-امریکا               د-پرتغال

98

این عبارت«ملتها با یکدیگر جنگی ندارند» از کدام شخصیت است؟الف-منچینی                  ب-مونرو                    ج-ساوینی              د-هاله

99

این قاعده«افرادی که دارای نژاد،زبان،سنن،رسوم و تمایلات مشترک هستند یک ملت را تشکیل می دهند و حق دارند در کشور مستقلی جمع شوند.مرزهای یک کشور باید منطبق با یک ملت باشد اگر در یک کشور چندین ملت تجمع کرده باشد این انطباق عملی نخواهد گردید.به عکس اگر یک ملت به چندین قسمت تقسیم و جذب کشورهای مختلف شده باشد آن ملت حق دارد در یک کشور به وحدت برسد».بیانگر کدام یک از اصول زیر است؟

الف-اصل مشروعیت                ب-اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها                       ج-اصل برابری کشورها                                       د-اصل ملیتها         

100

دو ویژگی «اصل ملیتها» عبارتند از ..........؟ الف-صلح جو/جنگ طلب          ب-انقلابی/محافظه کار           ج-صلح جو/محافظه کار        د-جنگ طلب/انقلابی

101

انقلابی بودن اصل ملیتها به چه معناست؟ الف-مخالف نظم عمومی دولت های سلطنتی است.              ب-به دولت ملی و دولت حاکم سنتی مشروعیت می بخشد.

                                                            ج-مخالف نظم عمومی دولت های سلطنتی نیست.              د-به دولت ملی و دولت حاکم سنتی مشروعیت می بخشد.

102

اصل ملیتها محافظه کارانه است یعنی ......؟ الف-مخالف نظم عمومی دولت های سلطنتی است.            ب-به دولت ملی و دولت حاکم سنتی مشروعیت می بخشد.

                                                            ج-مخالف نظم عمومی دولت های سلطنتی نیست.              د-به دولت ملی و دولت حاکم سنتی مشروعیت می بخشد.

103

اتحاد مقدس از سال ..............از فعالیت ایستاد و با مرگ ..........در سال1825کاملاً محو گردید؟

الف-1815/ ناپلئون              ب-1822/الکساند امپراطور روسیه                    ج-1914/منچینی              د-1855/ساوینی

104

بعد از« از بین رفتن اتحاد مقدس ،کنگره های گسترده یا محدودی در اروپا تشکیل شد و نهادی را به وجود آورد که به ...................معروف گشت؟

الف-صلح لاهه                     ب-جامعه ملل                      ج-اتحاد اروپایی                         د-اتفاق اروپایی

105

جنگ موسوم به «جنگ تریاک» در سال 1839 میان کدام یک از کشورها  در گرفت؟

الف-فرانسه/انگلستان              ب-انگلستان/پروس                 ج-چین انگلستان                 د-انگلستان/عثمانی

106

جنگ معروف به«ججنگ انفصال در کشورهای کدام قاره جهان اتفاق افتاد؟ الف-آسیا                ب-اروپا                  ج-آمریکا               د-افریقا

107

در سال1899اولین کنفرانس صلح لاهه به پیشنهاد چه کسی تشکیل شد؟

 الف- ناپلئون              ب-الکساندر اول امپراطور روسیه                    ج-نیکلای دوم امپراطور روسیه              د-الکساندر  دوم امپراطور روسیه

108

اولین کنفرانس صلح در سال 1899 در کدام شهر و کدام کشور تشکیل شد؟ الف-لاهه هلند        ب-آمستردام هلند      ج-پاریس فرانسه       د-سن ژرمن اتریش

109

هدف اولیه کنفرانس لاهه1899 چه بود؟ الف-بکاربردن تسلیحات جنگی          ب-صلح               ج-تاسیس دیوان دائمی داوری           د-قوانین جنگ زمینی

110

در کنفرانس صلح لاهه جمعاً چند کشور شرکت نمودند؟ الف- 16کشور                 ب- 26کشور                   ج-36کشور               د-46کشور

111

از میان کشورهای امریکایی شرکت کننده در کنفرانس صلح لاهه 1899علاوه بر ایالات متحده کدام کشور دیگر هم شرکت داشت؟

الف-کانادا                 ب-برزیل                    ج-مکزیک                     د-واشنگتن

112

 کشورهای آسیایی شرکت کننده در کنفرانس صلح لاهه 1899عبارتند از .....................................؟

الف-ایران/چین/ژاپن/سیام                  ب-چین /ژاپن/ مصر/عثمانی                  ج-ژاپن/ایران/چین/مالزی                         د-ایران/چین/عثمانی/سیام

113

کدام گزینه زیر نادرست است؟

الف-کنفرانس صلح لاهه1899در ابتدا بیشتر جنبه سیاس داشت ولی بعداً جنبه حقوقی آن چیره گردید .

ب- در کنفرانس صلح لاهه1899  روی سه اصل اساسی«تاسیس دیوان دائمی داوری،تنظیم قوانین و عرف های جنگ زمینی  و جنگ هوایی »توافق شد.

ج-تاسیس دیوان دائمی داوری،تهیه و تنظیم قوانین و عرف های جنگ زمینی و شمول عهدنامه 1864ژنو به جنگ دریایی اصول مورد توافق شرکت کنندگان کنفرانس صلح لاهه بود.

د-مرجع صلاحیتدار برای جلوگیری از جنگ،از راه اقدامات اصلاحی میانجی گری و داوری از اصول اساسی مورد توافق در کنفرانس صلح لاهه 1899بود.

114

دومین کنفرانس صلح لاهه به دعوت ....................در شهر .................با شرکت .................کشور   از ژوئن تا اکتبر سال 1907تشکیل شد؟

الف- ناپلئون /پاریس/26             ب-الکساندر اول /لیتوانی/26                  ج-نیکلای دوم /لاهه/44             د-الکساندر  دوم /اکراین/44

115

اولین اثر مثبت کنفرانس دوم لاهه1907آن بود که بسیاری از کشورهای جهان به بعضی معاهدات بین المللی که سابقاً منعقد شده بود ملحق گردیدند این معاهدات عبارتند از ...........................؟ کدام گزینه نادرست است؟

الف-مقررات کنگره پاریس1815راجع به تحریم راهزنی دریایی              ب- مصونیت اموال اتباع دشمن که با کشتی های بی طرف حمل شود.

ج-محاصره دریایی و عهدنامه 1864ژنو                                                    د-اتفاق اروپایی

116

کنفرانس صلح لاهه علاوه بر تکمیل کارهای کنفرانس اول ....................معاهعده جدید مربوط به حقوق جنگ و بی طرفی را به امضا رسانید؟

الف-سیزده                   ب-بیست و سه                   ج-هفت                      د-پنج

117

در جنگ جهانی اول کدام یک از کشورهای زیر اعلام بی طرفی نمودند؟ الف-ایران              ب-بلژیک                     ج-لوکزامبورگ               د-هر سه کشور

118

پس از خاتمه جنگ جهانی اول برای چاره جویی و اتخاذ تصمیم درباره مسائل ناشی از جنگ کدام یک از کنفرانس ها به سال1919تشکیل شد؟

الف-کنفرانس اول  لاهه                  ب-کنفرانس صلح پاریس                 ج-کنفرانس دوم لاهه                 د-معاهدات لوکارنو

119

کدام گزینه در رابطه با جنگ جهانی اول نادرست است؟

الف-به بهانه قتل ولی عهد اتریش توسط یکی از اتباع صربستان به وسیله آلمان در ژوئیه 1914آغاز گردیدکه با شکست آلمان در سال1918پایان یافت.

ب-متفقین جنگ شامل «انگلستان،فرانسه،روسیه،ایتالیا،ژاپن،پرتغال،رومانی،یونان،امریکا ،برزیل ،سیام و چین» بودند.

ج-متحدین آلمان عبارت بودند از«عثمانی،اتریش،بلغارستان و مجارستان »

د-در سال 1935آلمان ،نواحی«سار،اتریش و چکسلواکی را اشغال کرد و با اشغال لهستان توسط آلمان جنگ جهانی آغاز شد و گسترش یافت.

120

کدام گزینه درباره جنگ جهانی دوم صحیح می باشد؟

الف-به بهانه قتل ولی عهد اتریش توسط یکی از اتباع صربستان به وسیله آلمان در ژوئیه 1914آغاز گردیدکه با شکست آلمان در سال1918پایان یافت.

ب-متفقین جنگ شامل «انگلستان،فرانسه،روسیه،ایتالیا،ژاپن،پرتغال،رومانی،یونان،امریکا ،برزیل ،سیام و چین» بودند.

ج-متحدین آلمان عبارت بودند از«عثمانی،اتریش،بلغارستان و مجارستان »

د-در سال 1935آلمان ،نواحی«سار،اتریش و چکسلواکی را اشغال کرد و با اشغال لهستان توسط آلمان جنگ جهانی آغاز شد و گسترش یافت.

121

در کنفرانس صلح پاریس چند معاهده با کشورهای مغلوب امضا شد؟ الف-شش              ب-پنج                 ج-هشت                  د-هفت

122

در کنفرانس صلح پاریس ،عهدنامه ورسای در 28ژوئیه1919 با کدام کشور منعقد گردید؟الف-آلمان          ب-اتریش          ج-بلغارستان           د-مجارستان

123

در کنفرانس صلح پاریس ،عهدنامه سن ژرمن در 10سپتامبر1919 با کدام کشور منعقد گردید؟الف-آلمان          ب-اتریش          ج-بلغارستان           د-مجارستان

124

در کنفرانس صلح پاریس ،عهدنامه نویی در 27نوامبر1919 با کدام کشور منعقد گردید؟الف-آلمان          ب-اتریش          ج-بلغارستان           د-مجارستان

125

در کنفرانس صلح پاریس ،عهدنامه تریانون در 4ژوئن 1919 با کدام کشور منعقد گردید؟الف-آلمان          ب-اتریش          ج-بلغارستان           د-مجارستان

 

در کنفرانس صلح پاریس ،عهدنامه سور در 10 اوت1920 با کدام کشور منعقد گردید؟الف-آلمان          ب-اتریش             ج-عثمانی           د-مجارستان

126

به موجب عهدنامه ها صلح پاریس1919کدام کشورها ایجاد گردیدند؟ همه گزینه ها درست است بجز گزینه ................

الف-لهستان/چکسلواکی             ب-یوگسلاوی/لیتوانی              ج-لتونی/استونی               د-بلژیک/لوکزامبرگ

127

به موجب عهدنامه ها صلح پاریس1919بی طرفی کدام کشورها برای همیشه لغو گردید؟ 

الف-لهستان/چکسلواکی             ب-یوگسلاوی/لیتوانی              ج-لتونی/استونی               د-بلژیک/لوکزامبرگ

128

هدف نهایی« عهدنامه های صلح» پاریس1919چه بود؟ الف-تامین صلح جهانی           ب-توسل به زور              ج-منع جنگ دریایی         د-منع جنگ زمینی

129

کدام شخصیت زیر پیشنهاد چهارده ماده ای صلح خود را در 8ژانویه 1918 اعلام نمود؟الف-مونرو             ب-ویلسون          ج-چرچیل           د-استالین

130

استثنایی که در اعلامیه چهارده ماده ای رئیس جمهور امریکا درباره آزادی کامل دریانوردی در کلیه دریاها شامل کدام یک از موارد زیر می باشد؟

الف-خط مبداء              ب-منطقه انحصاری اقتصادی              ج-دریای سرزمینی یا ساحلی             د-فلات قاره

131

طبق اعلامیه ویلسون1918محدودیت تسلیحات ملل تا چه اندازه پیش بینی شده بود؟به اندازه ای محدود شود که ..............

الف-طبق قوانین بین المللی باشد         ب-واقعاً برای امنیت داخلی کشورها ضرورت دارد         ج-مطابق استقلال کشورباشد       د-درچارچوب عدم تجاوز باشد

132

طبق اعلامیه ویلسون1918خاک ..........باید تخلیه و حاکمیت این کشور بدون هیچ گونه محدودیتی اعاده شود؟

الف-فرانسه                     ب-روسیه                     ج-لتونی                د-بلژیک

 

طبق اعلامیه ویلسون1918خاک ..........باید کاملاً تخلیه شود و ظلمی که به این کشور در مورد آلزاس و لورن1871 شده باید رفع و جبران شود؟

 الف-فرانسه                     ب-روسیه                     ج-لتونی                د-بلژیک

133

طبق اعلامیه ویلسون1918وضعیت تنگه داردانل چگونه پیش بینی شد؟

الف-بطور دائم باز باشد        ب-با تضمینات بین المللی محل عبور آزاد کشتی ها و مراودات تجارتی کلیه ملل باشد       ج-محدود باشد          د-گزینه الف و ب

134

مهم ترین اثر مثبت عهدنامه های صلح پاریس1919در کدام گزینه آمده است؟

الف-محدود کردن جنگ            ب-شکست آلمان           ج-برقراری صلح                     د-تاسیس جامعه ملل

135

اولین سازمان بین المللی که وظیفه عام در حفظ صلح جهانی به عهده گرفت کدام است؟

الف-سازمان ملل                        ب-جامعه ملل                 ج-سازمان بین المللی کار                 د-دیوان دائمی داوری

136

در بحبوحه جنگ جهانی اول برای نخستین بار در پیام اوت 1917 چه کسی نظریه تشکیل جامعه ملل را اعلام کرد؟

الف-ویلسون             ب-چرچیل                     ج-پاپ بنوای پانزدهم                 د-مونرو

137

در سال1918چه کسی ایجاد سازمانی جهانی برای برقراری صلح و امنیت را پیشنهاد کرد؟

الف-ویلسون             ب-چرچیل                     ج-پاپ بنوای پانزدهم                 د-مونرو

138

مقر جامعه ملل کجا بود؟ الف-لاهه            ب-نیویورک              ج-ژنو                   د-پاریس

139

در  زمان جامعه ملل کدام کشور قواعد بین المللی را  زیر پا گذاشت ؟الف-امریکا          ب-آلمان               ج-روسیه               د-فرانسه

140

طبق معاهده لوکارنو طرفین متعهد شدند که ............................... را در پیش بگیرند؟

الف-سیاست عدم تجاوز              ب-موازنه سیاسی                      ج-حفظ حقوق بین المللی                  د-تحریم اقتصادی و نظامی

141

معاهده لوکارنو شامل ............. سند بود که عبارتند از .........................................؟

الف-یک/معاهده چندجانبه منعقده میان آلمان/بلژیک/انگلستان/فرانسه و ایتالیا                

 ب-یک /معاهده دوجانبه میان آلمان از یک طرف و کشورهای بلژیک ،فرانسه،لهستان و چکسلواکی از طرف دیگر

ج-دو معاهده دو جانبه و چند جانبه

د-دو /یکی معاهده چندجانبه منعقده میان آلمان/بلژیک/انگلستان/فرانسه و ایتالیا .دیگری معاهده دوجانبه میان آلمان از یک طرف و کشورهای بلژیک ،فرانسه،لهستان و چکسلواکی از طرف دیگر              

142

کدام یک از موارد زیر از عللی است که معاهده لوکارنو قدرت اجرایی خود را عملاً از دست داد؟

الف-خروج آلمان از جامعه ملل1936                                                    ب-اشغال نظامی منطقه بی طرف رنانی که حریم بین فرانسه و آلمان  بود توسط آلمان.

ج-  10اکتبر1925در شهر لوکارنو پاراف و در اول دسامبر1925در لندن امضا و در اول سپتامبر1926به مرحله اجرا در آمد.                          د-گزینه الف و ب

143

 میثاق بریان کلوک  یا .........................در 27 اوت1928 منعقد شد؟الف-پاریس         ب-لوکارنو              ج-ورسای              د-عهدنامه صلح

 

کدام گزینه در رابطه با میثاق بریان-کلوک نادرست است؟

الف-به کوشش کلوک(وزیر امورخارجه امریکا ) و بریان(وزیر امور خارجه فرانسه منعقد شد.

ب-میان کشورهای آلمان،بلژیک،فرانسه،انگلستان،ایتالیا،ژاپن،لهستان و چکسلواکی بر اساس سیاست متقابل عدم تجاوز منعقد شد.

ج-یک معاهده عام منع یا تحریم جنگ ، اقدام مستقل و جدا از میثاق جامعه ملل بود.

د-امضا کنندگان معاهده بریان کلوک جنگ را به عنوان وسیله تعقیب سیاسی ملی در روابط با یکدیگر تحریم کرده و متعهدشدند که اختلافات خود را تنها با وسایل مسالمت آمیز حل و فصل نمایند.

144

 مساله«تحریم جنگ» بر اساس میثاق جامعه ملل چگونه بود؟  الف-جنگ را تحریم کرده بود و اقدام به آنرا مبتنی بر شرایطی دانسته است.                                                  ب- جنگ را تحریم نکرده بود و اقدام به آنرا مبتنی بر شرایطی دانسته است. ج- علاوه بر اینکه جنگ را تحریم کرده بود  اقدام به آنرا مبتنی بر شرایطی دانسته است د- جنگ  تحریم شده بود اما اقدام به آنرا هم مبتنی بر هیچ شرطی نمی دانست .

145

در دوران جنگ جهانی دوم1941براب 1320با وجود اینکه ایران اعلام بی طرفی نمود به چه دلیل از سوی روس و انگلیس اشغال شد؟

الف-مجوزعدم ورود به خاک ایران       ب-وجود تعدادی از اتباع آلمانی در ایران     ج-موقعیت استراتژیک ایران      د-عدم همکاری قدرت حاکمه 

146

در دوران جنگ جهانی دوم1941براب 1320با وجود اینکه ایران اعلام بی طرفی نمود  دلیل واقعی اشغال از سوی روس و انگلیس چه شد؟

الف-مجوزعدم ورود به خاک ایران       ب-وجود تعدادی از اتباع آلمانی در ایران     ج-موقعیت استراتژیک ایران      د-عدم همکاری قدرت حاکمه 

 

 

  • امیرپور مدیر موسسه

سوالات فصل اول حقوق بین الملل عمومی  از کتاب دکتر ضیایی بیگدلی                       دانشگاه پیام نور آمل               مدرس: آفای امیرپور

شماره

سوال

1

حقوق بین الملل عمومی به عنوان یکی از شاخه های حقوق ...................است که بطور اختصار حقوق .............................نامیده می شود؟

الف-عمومی-خصوصی              ب-داخلی-بین المللی                     ج-عمومی-بین الملل                  د-بین المللی-بین الملل

2

حقوق بین الملل عمومی مستلزم مطالعه چهار موضوع اساسی................................................حقوق بین الملل است .کدام گزینه نادرست است؟

الف-تعریف /وجه تسمیه/ماهیت/عوامل موثر در توسعه و تحول                          ب-تعریف/مفاهیم/توسعه/تحول

ج-ماهیت/ضرورت/مفاهیم/التزام                                                                       د-تعریف/مفاهیم/مبانی/منابع        

3

حقوق بین الملل ، حقوق .......................................................است؟

الف-جهانی                        ب-بین المللی و جهانی                          ج-حامعه بین المللی                        د-فراملی متاثر از حقوق داخلی                      

4

....................................یعنی مجموعه قواعد و مقرراتی که بر جامعه بین المللی حاکم است و در آن جامعه قابلیت اجرایی دارد؟

الف-جامعه جهانی                        ب-نهاد بین المللی                          ج-حقوق بین الملل                        د-روابط بین الملل                      

5

کدام گزینه صحیح است؟

الف-حقوق بین الملل تحت سیطره و پوشش یک سلسله قواعد حقوقی به نام روابط بین الملل بوده متعهد و ملتزم به رعایت و اجرای کامل آن است.

ب- جامعه بین المللی تحت سیطره و پوشش یک سلسله قواعد حقوقی به نام حقوق بین الملل بوده متعهد و ملتزم به رعایت و اجرای کامل آن است.

ج- حقوق بین الملل تحت سیطره و پوشش یک سلسله قواعد حقوقی به نام جامعه بین الملل بوده متعهد و ملتزم به رعایت و اجرای کامل آن است.

د- جامعه بین المللی تحت سیطره و پوشش یک سلسله قواعد حقوقی به نام سیاست بین الملل بوده متعهد و ملتزم به رعایت و اجرای کامل آن است.

6

«اجتماعی است از کشورها که از همکاری و همبستگی مبتنی بر منافع مشترک و نیازهای متقابل به وجود آمده و مقررات حقوق بین الملل به آن نظم خاصی بخشیده و بر آن حاکم شده است»تعریف ....................................است؟

الف-جامعه  بین المللی                        ب-نهاد بین المللی                          ج-حقوق بین الملل                        د-روابط بین الملل                      

7

میان حقوق بین الملل و جامعه بین المللی چه نوع ارتباطی برقرار است؟

الف-عام                          ب-خاص                    ج-روان شناختی                د-جامعه شناختی

8

حقوق بین الملل از آن زمان که جامعه بین المللی را از شکل صرفاً ...................خارج نمود و نمادی..............به آن بخشید حقوق جامعه بین المللی تلقی گردید؟

الف-حقوقی-سیاسی                           ب-سیاسی-حقوقی                     ج-حقوقی-حقوقی و سیاسی                      د-سیاسی-سحقوقی و سیاسی

9

به یک گروه متشکل ......................گفته می شود؟ الف-نهاد                    ب-سازمان                    ج-ارگان                   د-حزب

10

به مجموع اجتماع متشکل بین المللی ........................گفته می شود؟ الف-نهاد بین المللی     ب-جامعه بین المللی     ج-روابط بین المللی      د-حقوق بین المللی

11

مقصود از ..........................مجموعه قواعد و ارگان های حاکم بر مناسبات میان اعضای جامعه بین المللی است؟

الف-نهاد بین المللی     ب-جامعه بین المللی     ج-روابط بین المللی      د-حقوق بین المللی

12

Subjectیا Sujet به ............................ترجمه شده است؟ الف-موضوع                    ب-تابع                      ج-تصمیم                  د-نهاد

13

.............یعنی شخصی که هم واضع قواعد حقوقی و هم دریافت کننده آن قواعد است؟ الف-موضع           ب-تابع حقوق              ج-داور           د-نهاد

14

تابعان حقوق بین الملل در درجه اول .......................و.............................در درجه دوم هستند؟

الف-کشورها-سازمان های بین المللی          ب-سازمان های بین المللی-کشورها            ج-کشورها- اشخاص حقیقی      د-سازمان های بین المللی-شرکت ها

15

کدام یک از تابعان زیر «واضع » حقوق بین الملل محسوب می شوند؟              الف-سازمان های بین المللی     ب-نهضت های آزادیبخش                                                                                      

                                                                                                                    ج-شرکت های چند ملیتی        د-سازمان های بین المللی غیر دولتی

16

کدام یک از تابعان زیر صرفاً «دریافت کننده»حقوق بین الملل هستند؟الف-اشخاص حقیقی و شرکت های خصوصی خارجی     ب- ج-شرکت های چند ملیتی         

                                                                                                          ج-سازمان های بین المللی غیر دولتی و نهضت های آزادیبخش        د-همه موارد  

17

امروزه به جای اصطلاح «تابعان حقوق بین الملل» از کدام اصطلاح استفاده می شود؟

الف-اعضای جامعه بین المللی              ب-اشخاص حقوقی بین المللی               ج-واضعان حقوق بین الملل                    د-الف و ب

18

کدام گزینه نادرست است؟

الف-روابط  بین الملل مقدم بر حقوق بین الملل است  و تا زمانی که این روابط نباشد حقوق بین الملل به وجود نمی آید.

ب-حقوق بین الملل را ناشی از روابط بین الملل می دانند .

ج-حقوق بین الملل تنظیم کننده روابط بین الملل است.

د- حقوق بین الملل مقدم بر روابط بین الملل است  و تا زمانی که این روابط نباشد حقوق بین الملل به وجود نمی آید.

19

کدام گزینه صحیح می باشد؟

الف-به دو صورت دوستانه و خصمانه متجلی است در گذشته اصل روابط دوستانه و استثنا روابط خصمانه بود .

ب-به دو صورت دوستانه و خصمانه متجلی است امروزه به دلیل عدم پذیرش اصل عدم توسل به زور و تحریم جنگ اصل روابط دوستانه و استثنا روابط خصمانه است.

ج-جنگ بارزترین نوع روابط خصمانه است اما این نوع رابطه تحت سیطره قواعد حقوق بین الملل نیست.

د-روابط دوستانه انواع مختلفی دارد که از آن جمله روابط سیاسی یا دیپلماتیک،روابط اقتصادی،روابط بازرگانی و روابط علمی و فرهنگی می باشد

20

بارزترین نوع روابط خصمانه چیست؟ الف-جنگ                ب-تحریم   اقتصادی                 ج-تحریم سیاسی              د-جنگ و تحریم اقتصادی و سیاسی

21

از دیدگاه حقوقدانان انگلوساکسون ،حقوق بین الملل شاخه ای از کدام علم است؟الف-روابط بین الملل     ب-علوم سیاسی       ج-حقوق داخلی    د-حقوق خصوصی

22

این نظریه از کدام حقوقدان است؟«وظیفه اصلی حقوق بین الملل کمک به حفظ و نگهداری برتری زور و سلسله مراتبی است که بر پایه قدرت استقرار یافته است».

الف-شارل روسو                       ب-ژان فرانسوا اوبر                         ج-رایت                    د-شوارزنبرگر

23

این نظر کدام حقوقدان است؟«آنان اصرار بر این دارند تا به گونه ای افراطی بر قواعد فنی حقوقی تکیه کنند و سیاست را به عنوان عنصر الهام بخش تصمیمات بین المللی از آن قواعد جدا سازند». الف-مک دوگال                       ب-ژان فرانسوا اوبر                         ج-رایت                    د-شوارزنبرگر

24

این عقیده کدام حقوقدان است؟«هدف نهایی حقوق بین الملل،صیانت از آزادی و حیثیت بشری است».

الف-مک دوگال                       ب-ژان فرانسوا اوبر                         ج-رایت                    د-شوارزنبرگر

25

این نظریه «حقوق بین الملل از جهت عملی و اجرایی همواره تابع سیاست بین الملل است»از کیست

؟ الف-مک دوگال  امریکایی                     ب-ژان فرانسوا اوبر   فرانسوی                      ج-رایت  امریکایی                  د-شوارزنبرگر انگلیسی

26

کدام عبارت نادرست است؟

 الف-سیاست بین الملل در رابطه مستقیم با خط مشی های حکومتی است که این خود معلول رژیم های سیاسی،سیاست های حزبی و سیاست رهبران کشورهاست.

ب-چون خط مشی های حکومتی همواره در حال تغییر است سیاست بین الملل نیز تغییر پذیر است.

ج-اصل دوام کشورها موید اصل دوام تعهدات بین المللی کشورهاست وحقوق بین الملل تا حدود زیادی متاثر از سیاست حکومت ها و سیاست بین الملل است.

د-چون گردانندگان کشورها ،حکومت ها یا دولت ها هستند سیاست بین الملل مانع در راه پیشرفت و عدم اجرای مقررات بین المللی نیست.

27

اصطلاح حقوق بین الملل خصوصی برای نخستین بار توسط چه کسی وضع گردید؟

الف-مک دوگال  امریکایی                     ب-ژان فرانسوا اوبر   فرانسوی                      ج-رایت  امریکایی                  د-فولیکس انگلیسی

28

کتاب «شرح حقوق بین الملل خصوصی » اثر کدام حقوقدان است؟

الف-مک دوگال  امریکایی                     ب-ژان فرانسوا اوبر   فرانسوی                      ج-رایت  امریکایی                  د-فولیکس انگلیسی

29

کدام گزینه بیانگر وجه اشتراک حقوق بین الملل خصوصی و حقوق بین الملل عمومی نیست؟اشتراک دارند در........

الف-بین المللی بودن               ب-منابع                ج-ضمانت اجرا                  د-مرجع رسیدگی

30

وصف بین المللی بودن در حقوق بین الملل خصوصی دارای جنبه .......................است؟ افتراق دارند در................                                                                                                                       الف-شکلی نه ماهوی             ب-ماهوی نه شکلی          ج-هم ماهوی هم شکلی          د- نه شکلی نه ماهوی

31

کدام گزینه بیانگر وجه افتراق حقوق بین الملل خصوصی و حقوق بین الملل عمومی نیست؟

الف-موضوع                ب-منابع                  ج-مبانی                 د-  بین المللی بودن

32

طبق نظر دیوان بین المللی دادگستری 12ژوئیه 1929«قواعد حقوق بین الملل خصوصی بخشی از حقوق داخلی است مگر در فرضی که این قواعد مولود معاهدات بین المللی و یا عرف بین المللی باشند که در این صورت قواعد یاد شده قواعدی .......................هستند که بر روابط میان کشررها حاکم اند».

الف-داخلی                        ب-بین المللی                        ج-عرفی                        د-مبتنی بر آثار متقابل              

33

طبق نظر دیوان بین المللی دادگستری 12ژوئیه1929«هر معاهده ای که میان کشورها منعقد نشده باشد مبنایش در حقوق..................................است.؟

الف-داخلی                        ب-بین المللی                        ج-عرفی                        د-سیاسی            

34

کتاب «حقوق روابط بین الملل» از کیست؟

الف- پروفسور پینتو                       ب-ژان فرانسوا اوبر                         ج-رایت                    د-شوارزنبرگر

35

از نظر پروفسور پینتو عاملان حقوق بین الملل می توانند .........................................باشند؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه ......

الف-کشورها                         ب-  سازمان های بین المللی                ج-اشخاص و گروه های خصوصی                     د-نهادهای حقوقی بین المللی

36

 از نظر پروفسور پینتو عاملان حقوق بین الملل از حیث محتوا و مضمون می توانند دارای چه خصوصیاتی باشند؟

الف-عمومی                ب-خصوصی                      ج-هم عمومی هم خصوصی                       د-نه عمومی نه خصوصی

37

............................دامنه و حدود اجرای قواعد و مقررات حقوق بین الملل را در جامعه بین المللی مشخصی می کند زیرا حقوق بین الملل حقوق جامعه بین المللی است؟

الف-موضوع حقوق بین الملل                 ب-قلمرو حقوق بین الملل                    ج-ماهیت حقوق بین الملل                 ضمانت اجرای حقوق بین الملل

38

حقوق بین الملل از نظر قلمرو به چند دسته تقسیم می شود؟ الف-عام                   ب-خاص                        ج-عام و خاص                   د-عام و جهانی

39

کدام گزینه در رابطه با حقوق بین الملل عام نادرست است؟

الف-مجموعه قواعد و مقرراتی است که در جامعه بین المللی عام قابل اجراست.

ب-آن است که از سوی تمام یا اکثریت قابل توجهی از کشورها از جمله کشورهای بزرگ پذیرفته شده باشد.

ج-حقوق بین الملل عام حتی برای کشورهایی که رسماً آنرا نپذیرفته اند نیز تعهد آور است .

د- حقوق بین الملل عام هرچند در جامعه بین المللی عام قابلیت اجرا دارد اما برای کشورهایی که رسماً آنرا نپذیرفته اند  تعهد آور  نیست.

40

کدام گزینه در رابطه با حقوق بین الملل خاص نادرست است؟

الف-مجموعه قواعد و مقرراتی است که فقط در جوامع بین المللی خاص و حداقل در دو کشور الزام آور است.

ب-عهدنامه 1949ژن در زمینه حقوق بشردوستانه نمونه بارزی از حقوق بین الملل خاص می باشد

ج-ماده 38اساسنامه دیوان به حقوق بین الملل عام و خاص اشاره صریحی دارد.

د-موافقت نامه های همکاری های اقتصادی،بازرگانی ، علمی و فرهنگی دو یا چند جانبه در زمره  حقوق بین الملل خاص قرار دارند.

41

کدام گزینه در تعریف حقوق بین الملل نمی گنجد؟

الف-مجموعه قواعد و مقررات لازم الاجرا و حقوق موضوعه ای که ناشی از روابط بین الملل و تنظیم کننده مناسبات میان اعضای جامعه بین المللی است.

ب-حقوق بین الملل بر حقوق ملی یا داخلی کشورها تقدم داشته کشورها و سازمان های بین المللی دولتی ملزم به رعایت این قواعد در روابط خود هستند.

ج-حقوق بین الملل در موارد خاصی حقوق و تکالیف اشخاص حقیقی عادی،شرکت های خصوصی خارجی،سازمان هاای بین المللی غیر دولتی را معین می کند.

د- حقوق بین الملل نمی تواند اشخاص حقیقی ، شرکت های فراملی یا چند ملیتی و نهضت های آزادیبخش  را مبنای حق و تکلیف قرار دهد.

42

اصطلاح حقوق بین الملل بر گرفته از کدام واژه لاتینی است؟ الف-Jus  gentium        ب-Jus civile       ج-Public  international law   د-همه موارد

43

کدام اصطلاح زیر تحت اللفظی به حقوق ملل ترجمه شد؟الف- Jus  gentium        ب-Jus civile       ج-Public  international law   د-Volkerrecht

44

در روم باستان Jus civile حقوق مخصوص ........................... بود؟الف-ملل روم                  ب-اتباع روم                      ج-افراد رومی                  د-عموم رومیان

45

....................................به قواعدی اطلاق می شد که در عین آنکه به روابط میان کشورها از هر نوع اعم از خصوصی یا عمومی مربوط می شد و غیر شهروندان یا بیگانگان را نیز شامل می شد؟ الف- Jus  gentium        ب-Jus civile       ج-Public  international law   د-Volkerrecht

46

بنیانگذار حقوق بین الملل کیست؟الف-گروسیوس                  ب-والتر                        ج-هگل                    د-بینکر شوک

47

کتاب«حقوق جنگ و صلح » اثر کدام دانشمند است؟ الف-گروسیوس                  ب-والتر                        ج-کانت                    د-بینکر شوک

48

کدام دانشمند در آثار خود  اصطلاح «حقوق بین خلقها» را بکار برد؟ الف-گروسیوس                  ب-والتر                        ج-هابز                    د-بینکر شوک

49

اصطلاحJus  Inter  populous به چه معناست؟الف-جنگ و صلح         ب-حقوق بین خلق ها     ج-حقوق ملل             د-حقوق فراملی

50

کتاب «صلح پایدار » اثر کدام دانشمند است؟لف-گروسیوس                  ب-والتر                        ج-امانوئل کانت                    د-بینکر شوک

51

اصطلاح    Zweichenstaatliche  Recht در حقوق بین الملل توسط کدام دانشمند بکار برده شد؟

الف-گروسیوس                  ب-والتر                        ج-امانوئل کانت                    د-بینکر شوک

52

اصطلاح    Zweichenstaatliche  Rechtبه چه معناست؟الف-حقوق پایدار         ب-حقوق بین الدول          ج-حقوق ملل             د-حقوق عمومی خارجی

53

اصطلاح حقوق عمومی خارجی را چه کسی برای حقوق بین الملل بکار برد؟ لف-کانت           ب-والتر                        ج-هگل                    د-بینکر شوک

54

اصطلاحAussersstaatدر حقوق بین الملل به چه معناست؟ الف-حقوق پایدار         ب-حقوق بین الدول          ج-حقوق ملل             د-حقوق عمومی خارجی

55

چه کسی اولین بار اصطلاح «حقوق بین الملل» را بکار برد؟ الف-فولیکس           ب-کانت            ج-گروسیوس                د-جرمی بنتام

56

کتاب«مقدمه ای بر اصول اخلاق و قانونگذاری» اثر کیست؟ الف-فولیکس           ب-کانت            ج-گروسیوس                د-جرمی بنتام

57

علت اضافه شدن صفت عمومی به اصطلاح حقوق بین الملل چیست؟

الف-تفکیک آن از حقوق بین الملل خصوصی          ب-شاید وجه تسمیه آن باشد.          ج- تفکیک از حقوق عمومی داخلی           د-شایدعلت خاصی نداشته باشد          

58

وقتی در فرهنگ آلمانی ، صرف« حقوق بین الملل » بکار برود به معنی حقوق .......  است؟ الف-بین الملل عمومی         ب- بین الملل خصوصی       ج-ملل    د-دولتها

59

کتاب «مختصر حقوق ملل» اثر کدام دانشمند است؟ الف-فولیکس           ب-کانت            ج-گروسیوس                د-ژرژ سل

60

اصطلاح Volkerrechtبه معنای کدام گزینه نزدیک است؟ الف- Jus  gentium                                  ب-Jus civile                                                                                        

                                                                                          ج-Public  international law             د-Aussersstaat

61

منظور ژرژ سل از کاربرد «حقوق ملل» کدام معنا مستفاد می شود؟الف-همان معنای لاتین ملل        ب-افراد            ج-کشورها              د-اشخاص بین المللی 

62

عربها واژه قانون را از ......................و واژه دولت را از ..................... اقتباس کردند؟

الف-انگلیسی آلمانی                       ب-انگلیسی ترکیه                  ج-فرانسه- انگلستان                  د-ایران-فرانسه

63

اصطلاح «القانون الدولی العالم» به چه معناست؟ الف-حقوق ملل         ب-حقوق بین الملل               ج-حقوق جهانی                 د-حقوق فرا دولتی

64

اصطلاح حقوق بین الملل از طریق ................. وارد ایران شد؟الف-دانشگاه فرانسه             ب-دانشگاه استانبول          ج-شوروی سابق         د-اروپا

65

علت اینکه موجب شده تا در مورد ماهیت و ضرورت  وجود حقوق بین الملل  به عنوان مجموعه قواعد لازم الاجرا به دیده تردید بنگرند چیست؟

الف-وجود جنگ ها                   ب-وجود بحران های حاد منطقه ای                     ج-تجاوزهای متعدد              د-همه موارد 

66

انکار حقوق بین الملل ریشه در بینش های ......................دارد؟ الف-حقوقی          ب-سیاسی              ج-حقوقی و سیاسی               د-حقوقی ملی

67

کدام یک از دانشمندان حقوق بین الملل را نفی کرده وجود آنرا انکار نمودند؟ الف-هابس           ب-اسپینوزا              ج-تری پل و اوپنهایم        د-هابس و اسپینوزا

68

کدام گزینه در رابطه با عقیده انکار کنندگان حقوق بین الملل درست نیست؟

الف-جامعه بین المللی یک جامعه ماقبل تاریخ و مناسبات میان کشورهای حاکم،به مناسبات مبتنی بر قدرت شبیه است زیرا تابع هیچ اقتدار برتر و عالی نیست.

ب-قواعدی حقوق موضوعه محسوب می شوند که محصول اقتدار برتر و عالی باشند و چون حقوق بین الملل فاقد چنین اقتداری است پس حقوق موضوعه نبوده و هیچ گونه امنیتی را تضمین نمی کنند.

ج-کشورها به مثابه گلادیاتورها بوده می توانند با اعمال حاکمیت بطور آزادانه به جنگ متوسل شوند یعنی در حالت جنگ بالقوه یا بالفعل به سر می برند.

د-بینش های سیاسی نافی حقوق بین الملل نیست.

69

کدام یک از عقاید زیر از ویژگی های انکارکنندگان حقوق بین الملل نمی باشد؟

الف-بینش های سیاسی نافی حقوق بین الملل  است.                                       ب-فقدان ارکان عالی و برتر در حقوق بین الملل

ج-ماهیت غیر حقوقی حقوق بین الملل                                                          د-منافع و مصالح کشورها موجب ثبات حقوق بین الملل

70

این سخن «هرکس به همان اندازه حق دارد که قدرت دارد» از کیست؟ الف-فولیکس           ب-هابس            ج-گروسیوس                د-اسپینوزا

71

کدام یک از دانشمندان زیر در نفی حقوق بین الملل از نظریات  هابس و اسپینوزا پیروی کردند؟ الف-هگل       ب-پوفندروف     ج-جان استین       د-همه موارد

72

کدام دانشمند حقوق بین الملل را حتی شایسته نام حقوق هم نمی داند و آنرا جزیی از اخلاق یا نزاکت بین المللی قلمداد می کرد؟

الف-هگل               ب-پوفندروف               ج-جان استین                    د-اسپینوزا                

73

کدام دانشمند حقوق بین الملل را به منزله یک رشته حقوقی قبول دارد اما آنرا فاقد قدرت فراکشوری دانسته در حد یک حقوق عمومی خارجی تنزل می دهد؟

الف-هگل               ب-پوفندروف               ج-جان استین                    د-اسپینوزا                

74

از نظر هگل در صورت بروز اختلاف میان کشورها و عدم حصول توافق میان آنها تنها راه حل چیست؟الف-رفتار متقابل     ب-جنگ          ج-صلح          د-التزام

75

امروزه کدام یک از دانشمندان موافق نظرات انکارکنندگان حقوق بین الملل  به شمار می روند؟

الف-هگل ریمون آرون              ب-پوفندروف -هگل              ج-ریمون آرون هانس مورگنتای                    د-اسپینوزا -فولیکس               

76

...................بر ویژگی زور در روابط بین المللی تاکید دارد و ........................معاهدات بین المللی را ناپایدار می شمارد؟

الف-هگل ریمون آرون              ب-پوفندروف -هگل              ج-ریمون آرون هانس مورگنتای                    د-اسپینوزا -فولیکس               

77

انتقادات مشترک مخالفان حقوق بین الملل ناشی کدام مفهوم است؟ الف-مفهوم جزیی حقوق                         ب-مفهوم کلی حقوق                                                       

                                                                                                     ج-مفهوم حقوق داخلی                           د-مفهوم ماهیت غیر حقوقی               

78

سه عامل اصلی شکل گیری حقوق بین الملل از دیدگاه منکران حقوق بین الملل چیست؟

الف-دادگاه/قاضی/محکمه             ب-قانونگذار/قاضی/محکمه                   ج-قانونگذار/قاضی/مجری                 د-قوه مقننه/قوه مجریه/پارلمان

79

منظور انکار کنندگان حقوق بین الملل از فقدان ارکان عالی و برتر در حقوق بین الملل چیست؟

الف-مرجع قانونگذاری          ب-مرجع قضایی               ج-مرجع اجرایی                    د-همه موارد

80

دیدگاه منکران حقوق بین الملل در اینکه آیا بدون حقوق بین الملل زندگی بین المللی دچار هرج و مرج می گردد چیست؟

الف-قواعد حقوق بین الملل فاقد خصوصیت حقوقی بوده قواعد اخلاقی یا نزاکتی بین المللی هستند که فاقد ضمانت اجرای حقوقی اند.

ب-وجود حقوق بین الملل برای حیات بین المللی لازم و ضروری است اما نه به صورت  یک حقوق مستقل بلکه به منزله حقوق عمومی خارجی.به نظر این عده حقوق بین الملل،حقوق عمومی است که در روابط خارجی قابل اجرا بوده دارای حالتی از حقوق اساسی است.و به تعداد کشورهای جهان ،حقوق عمومی خارجی وجوددارد.

ج-طرفداران این نظریه معتقدند که حقوق بین الملل رسمیت دارد اما موثر بودن آنرا انکار می کنند و معتقدند انتظاراتی که از حقوق بین الملل می رود غیر واقعی است و با واقعیات جامعه بین المللی هماهنگی ندارد زیرا حقوق بین الملل قادر نیست کشورها را در مسائل ذاتاً سیاسی واداربه تمکین نموده و صرفاً به اتکای قواعد خود خط مشی های سیای را بدانها دیکته کند.اگر مخاصماتی روی دهد حقوق بین الملل در حفظ صلح بین المللی مورد انتقاد واقع می شود.

د-همه موارد 

81

از دیدگاه مخالفان حقوق بین الملل کشورها اصول و مقررات حقوق بین الملل را تا جایی رعایت می کنند که .........................................؟

الف-با منافع و مصالح انفرادی یا جمعی آنها برخورد نداشته باشد .                                ب-با منافع و مصالح انفرادی یا جمعی آنها برخورد داشته باشد .

ج- با منافع انفرادی برخورد نداشته باشد وبا مصالح آنها برخورد داشته باشد .               د- با منافع انفرادی برخورد داشته باشد و با مصالح  آنها برخورد نداشته باشد .

82

از دیدگاه مخالفان حقوق بین الملل کشورها اگر در موارد معدودی به دلایل سیاسی به اجرای قواعد حقوق بین الملل رضایت می دهند تا جایی است که .....................؟

الف-آن قواعد با منافع و مصالح آنها در تعارض نباشد.                                         ب- آن قواعد با منافع و مصالح  و قوانین و مقررات در تعارض نباشد. 

  ج-آن قواعد با منافع و مصالح فردی و جمعی در تعارض نباشد.                      د-     آن قواعد با منافع و مصالح سیاسی و بین المللی در تعارض نباشد.                                                                                           

83

کدام گزینه زیر بیانگر استدلال نفی کنندگان حقوق بین الملل نمی باشد؟

الف-مقایسه حقوق بین الملل با حقوق داخلی                                              ب-فقدان سازمان اقتدارات عالی فراکشوری در حقوق بین الملل

ج-منافع کشورها موجب بی ثباتی یا نقض حقوق بین الملل                         د-ضمانت اجرای واقعی و موثر در حقوق بین الملل

84

نفی کنندگان حقوق بین الملل در توجیه استدلال های خود حقوق داخلی را مبنا و ملاک قرار داده حقوق بین الملل را با آن مقایسه می کنند اما این مقایسه صحیح نیست زیرا......................................................................گزینه نادرست کدام است؟

الف-حقوق داخلی تحول یافته و متکامل است اما حقوق بین الملل نوپا و در مراحل اولیه تکامل خود قرار دارد.

ب-ماهیت حقوق داخلی ناشی از تبعیت و فرمانبرداری درحالی که حقوق بین الملل حقوقی برخاسته از همکاری،همبستگی،مشارکت و همزیستی مسالمت آمیز است.

ج-حقوق داخلی از حیث ساختار حقوقی با حقوق بین الملل فرق ندارد.

د-حقوق داخلی از جهت مبانی و منافع با حقوق بین الملل قابل مقایسه نیست.

85

سازمان اقتدارات عالی فراکشوری شرط وجود حقوق بین الملل نیست زیرا ........................................؟

الف-تاریخ و جامعه شناسی به ما می آموزد که اتحاد و ائتلاف میان حقوق از یک سو و قانونگذاری و قاضی از  سوی دیگر وجود نداشته است.

ب-قانونگذار و قاضی جزء نظام حقوقی نیستند

ج-حقوق عرفی پیش از حقوق نوشته وجود داشته است.

د-همه موارد

86

منشا اقتدار اجتماعی در هر کشور .................................است؟ الف-قانونگذار                     ب-حقوق عرفی             ب-قوانین موضوعه            د-قانون اساسی

87

در جامعه بین المللی که فاقد قوه مقننه فراکشوری است اقتدار اجتماعی ناشی از چیست؟ الف-اراده و تراضی کشورها                     ب-قوانین بین المللی            

                                                                                                                                   ب-قوانین عرفی                                       د-معاهدات

88

در پاسخ به ایراد ناشی از فقدان قاضی و قوه قضائیه در جامعه بین المللی کدام استدلال درست است؟

الف-در جوامع داخلی تاسیس دادگستری در یک فرآیند مستمر کند و طولانی صورت گرفته و قبل از ظهور قاضی دائمی روش حل اختلاف ،داوری بود.

ب-دیوان دائمی دادگستری بین المللی در سال1920به رسمیت شناخته شد .

ج- دادگاه های بین المللی دیگر مانند دیوان بین المللی دادگستری،دیوان کیفری بین المللی و دیوان بین المللی اعماق دریاها  بر اساس اصل صلاحیت اختیاری فعالانه مشغول بکار هستند

د-همه موارد 

89

استدلال اینکه در نظام بین المللی قواعد حقوق بین الملل مجرا نیست یا مرجع اجرایی وجود ندارد چیست؟

الف-خود کشورها به ویژه کشور قربانی  نقض مقررات بین المللی هستند که وظیفه قوه مجریه بین المللی را حداقل بطور محدود بر عهده دارد.

ب-سازمانهای بین المللی،سازمان ملل متحد و شورای امنیت بازوی اجرایی بین المللی محسوب می شوند.

ج-ساختار جامعه بین المللی ساختاری کاملاً متفاوت با جوامع داخلی و وجود یک قوه مجریه مستقل در ناهماهنگی محض با مفهوم حاکمیت کشوری است.

د-همه موارد

90

کدام گزینه صحیح  می باشد؟ الف-منافع کشورها در اجرای حقوق بین الملل است نه عدم اجرای آن.                                                                                                          

                                              ب- منافع کشورها در عدم اجرای حقوق بین الملل است نه  اجرای آن.                                                                                                                                                   

                                              ج-وابستگی طبیعی کشورها به یکدیگر زمینه ساز اجرای بسیاری از قواعد حقوق بین الملل نیست.

                                             د-در مواردی که منافع فردی کشوری نقض مقررات بین المللی را ایجاب کند به دلیل برتری از این عمل خود خوداری نمی ورزد.

91

کسانی که با بروز یک بحران میان دو یا چند کشور و یا تخلف کشوری از حقوق بین الملل آنرا مقصر می پندارند این طرز تفکر ناشی از چیست؟

الف-این عمل متخلفانه ارتباطی با حقوق بین الملل ندارد بلکه ناشی از دیپلماسی و سیاست های مختلف و متضاد کشورهاست.

ب- این عمل متخلفانه  بی ارتباط با حقوق بین الملل نبوده  بلکه ناشی از دیپلماسی و سیاست های مختلف و متضاد کشورهاست.

ج- این عمل متخلفانه  هم  با حقوق بین الملل ارتباط دارد هم  ناشی از دیپلماسی و سیاست های مختلف و متضاد کشورهاست.

د- این عمل متخلفانه نه تنها ارتباطی با حقوق بین الملل ندارد بلکه  ارتباطی هم با دیپلماسی و سیاست های مختلف و متضاد کشورهاندارد.

92

کدام یک از عوامل زیر  ممکن است منجر به اختلافات بین المللی گردند؟

الف-حقایق امور مشخص و قوانین مربوط روشن نباشد.                         ب-اختلاف ناشی از درخواست تغییر قاعده یا برخاسته از عملی غیر دوستانه اما قانونی باشد.

ج-اختلاف بر اثر نقض قواعد غیر حقوقی باشد.                                    د-همه موارد

93

در رابطه با استدلال کسانی که معتقدند حقوق بین الملل فاقد ضمانت اجراست باید گفت ....................................................؟گزینه نادرست کدام است.

الف-هیچ قاعده حقوقی نمی تواند برای وادار کردن تابعان خود به اطاعت تنها بر قدرت اخلاقی تکیه کند.

ب-هر قاعده حقوقی زمانی قادر است در قباب تابعان متمرد بطور موثر حالت تحمیل داشته باشد که علاوه بر قدرت اخلاقی دارای نظام قاهرانه نیز باشد.

ج-ضمانت اجرا تجلی وظیفه اجرایی است که معمولاً به دنبال وظیفه قانونگذاری و قضایی نمودار می شود.

د-حقوق موضوعه بدون وجود ضمانت اجرای مادی که هدفش تضمین رعایت آن است قابل تصور است.

94

ضمانت اجرا ی بین المللی جزء تفکیک ناپذیر ..........................است؟ الف-قاعده حقوقی             ب-عرف بین المللی        ج-اصول کلی          د-مقررات داخلی

95

ضمانت اجرا ی بین المللی صرفاً روشی است که ...................................................؟

الف-هدفش تضمین تاثیر گذاری قاعده حقوقی است.                               ب-هدفش اجرای خصوصیات قاعده حقوقی است.

ج-ضمانت اجرا تا حدودی زیادی در حقوق بین الملل وجود ندارد            د-در هر نظام حقوقی ضمانت اجرا دلیل اصلی پیروی از قانون است.

96

دلیل اینکه نفی کنندگان حقوق بین الملل جنگ را تنها ضامن اجرای حقوق بین الملل می دانند چیست؟زیرا

الف-در مقابل حقوق که یک ارزش است جنگ یک ضد ارزش می باشد.                   ب-جنگ مظهر کامل قدرت در روابط بین المللی نیست.

ج-در حقوق بین الملل جنگ ابزار سیاست ملی نیست.                                                د-اعمال قدرت نظامی عنصر معنوی جنگ است.

97

ضمانت اجرا در حقوق بین الملل زمانی قابل اعمال است که ..............................................؟

الف-مسئولیت بین المللی کشور ناقض تعهدات بین المللی محرز و مسلم شده باشد.               ب-از سوی مراجع قضایی بین المللی احراز شده باشد.

ج-کشورها با تراضی به آن رضایت داده باشند.                                                                   د-رضایت کشورها شرط نباشد.

98

ضمانت اجرای معمول و سنتی صلاحیت در حقوق بین الملل .......................................است؟

الف-سازمان ملل             ب-مجمع عمومی                     ج-نهاد مسئولیت بین المللی                      د-کمیسیون حقوق بین الملل

99

کدام یک از موارد زیر از عوامل موثر در حقوق بین الملل  نمی باشد؟

الف-عامل شناسایی حقوق بین الملل توسط کشورها                   ب-ضمانت اجراهای حقوقی  و غیر حقوقی در حقوق بین الملل

ج-ضمانت اجرا در نظام ملل متحد                                           د-منافع کشورها

100

کدام گزینه در بیان «عامل شناسایی حقوق بین الملل توسط کشورها» صحیح نیست؟

الف-امروزه در اکثر قوانین داخلی ،قوانین اساسی و مراجع اجرایی و قضایی داخلی  کشورها حقوق بین الملل مورد شناسایی قرار گرفته است.

ب-کشورها در مذاکرات دیپلماتیک با یکدیگر حقوق بین الملل را مورد شناسایی قرارداده اند.

ج-کشورها از طریق مشارکت در عضویت در کنفرانس ها ،مجامع و سازمان های بین المللی و سازمان ملل متحد و سازمان های تخصصی وابسته به آن حقوق بین الملل را مورد شناسایی قرارداده اند.

د-امروزه عوامل متعدد و موثر حقوقی،سیاسی ،اخلاقی یا معنوی نمی توانند ضامن اجرای حقوق بین الملل شوند.

101

مقصود از ضمانت اجراهای حقوقی در حقوق بین الملل ضمانت اجراهایی هستند که ..................................................................؟

الف-جنبه حقوقی داشته طبق حقوق بین الملل مجاز هستند.                                                  ب- جنبه حقوقی و سیاسی داشته طبق حقوق بین الملل مجاز هستند.

ج- صرفاً جنبه حقوقی داشته اما طبق حقوق بین الملل  تا حدودی قابل اجرا هستند           د- جنبه حقوقی دارند اما ممکن است در اجرا مجاز نباشند

102

کدام یک از موارد زیر از ضمانت اجراهای حقوقی نمی باشد؟    الف-ضمانت اجرای کیفری و مدنی              ب-ضمانت اجرای اقتصادی و دیپلماتیک                                  

                                                                                                 ج- اقدامات متقابل                                       د-ضمانت اجرای اخلاقی

103

در حقوق بین الملل ،ضمانت اجرای ................در مقابل نقض قواعد خاص و مشخص که عنوان جرم بین المللی دارند تعیین می گردد؟

الف-کیفری                       ب-مدنی                               ج-اقتصادی                      د-دیپلماتیک و کنسولی

104

مراجع تعیین ضمانت اجرای کیفری عبارتند از ................................................؟همه گزینه ها درست است بجز گزینه ......

الف-کشورها                       ب-دیوان کیفری بین المللی                      ج-دادگاه های کیفری بین المللی موقتی          د-کمیته حفظ صلح

105

امروزه در حقوق بین الملل اصل ضمانت اجرای ......................................است؟ الف-کیفری            ب-مدنی             ج-اقتصادی           د-دیپلماتیک و کنسولی

106

اقدامات ترمیمی در کدام یک از ضمانت اجراهای بین المللی کاربرد دارد؟ الف-کیفری            ب-مدنی             ج-اقتصادی           د-دیپلماتیک و کنسولی

107

اقدامات ترهیبی یا ترذیلی در کدام یک از ضمانت اجراهای بین المللی کاربرد دارد؟ الف-کیفری            ب-مدنی             ج-اقتصادی           د-دیپلماتیک و کنسولی

108

تحریم  اقتصادی کشور متخلف حقوق بین الملل در چه صورت حقی برای کشورها ذشناخته می شود؟

الف-در هر صورت              ب-در هیچ صورتی                   ج-در صورتی که موازین حقوق بین الملل رعایت گردد.               د-در صورت ترمیم و جبران خسارات

109

ضمانت اجرای دیپلماتیک و کنسولی در صورت نقض حقوق بین الملل چیست؟ همه گزینه ها درست است بجز گزینه .....

 الف-قطع وکاهش روابط دیپلماتیک و کنسولی                                                               ب-کاهش روابط دیپلماتیک بدون قطع روابط کنسولی            

  ج-احضار ماموران دیپلماتیک و کنسولی خود از کشور متخلف                                         د-لغو روانامه رئیس پست کنسولی کشور فرستنده متخلف

110

از مهمترین عوامل زمینه ساز اجرای حقوق بین الملل ...............................است؟ الف-ضمانت اجرای کیفری                    ب-ضمانت اجرای اقتصادی                                 

                                                                                                                        ج- اقدامات متقابل                                       د-ضمانت اجرای مدنی

111

کدام گزینه بیانگر اقدامات متقابل به عنوان ضمانت اجرای حقوق بین الملل نمی باشد؟

الف-دفاع مشروع                ب-اقدامات مقابله به مثل            ج-معامله متقابل               د-منافع مشترک و متقابل

112

منظور از ضمانت اجراهای ...........در حقوق بین الملل ضمانت اجراهایی هستند که ماهیت حقوقی ندارند اما در حقوق بین الملل به رسمیت شناخته شده اند؟

الف-حقوقی             ب-غیر حقوقی                        ج-سیاسی                د-اقتصادی

113

کدام گزینه بیانگر ضمانت اجرا ی غیر حقوقی حقوق بین الملل نمی باشد؟ الف-اخلاقی و سیاسی            ب-افکار عمومی             ج-اقتصادی           د-پرهیز از تنش

114

ارضای خاطر کشور قربانی نقض حقوق بین الملل از سوی  کشور متخلف بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای غیر حقوقی است؟

الف-اخلاقی           ب-افکار عمومی و سیاسی              ج-منافع مشترک و متقابل           د-پرهیز از تنش

115

اظهار تاسف یا معذرت خواهی کشور متخلف در قبال کشور قربانی نقض حقوق بین الملل بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای غیر حقوقی است؟

الف-اخلاقی           ب-افکار عمومی و سیاسی              ج-منافع مشترک و متقابل           د-پرهیز از تنش

116

منتشر نمودن اسناد و مدارک حاکی از نقض حقوق بین الملل از سوی کشور قربانی نقض بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای غیر حقوقی است؟

الف-اخلاقی           ب- سیاسی              ج-منافع مشترک و متقابل           د-پرهیز از تنش

117

اعتراض رسمی کشورها در مورد تخلف از مقررات حقوق  بین الملل بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای غیر حقوقی است؟

الف-اخلاقی           ب- سیاسی              ج-منافع مشترک و متقابل           د-پرهیز از تنش

118

بیداری و آگاهی فزاینده ملت ها به تاریخ ، بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای غیر حقوقی است؟

الف-اخلاقی           ب- سیاسی              ج-افکار عمومی جهانی           د-پرهیز از تنش

119

تیرگی روابط ، جنگ سرد و جنگ گرم بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای غیر حقوقی است؟

الف-اخلاقی           ب- سیاسی              ج-افکار عمومی جهانی           د-پرهیز از تنش

120

هدف ضمانت اجرا در نظام ملل متحد چیست؟

الف-تنبیه متخلف نیست.                   ب-قطع اخلال در نظمی است که ادامه یک وضعیت ایجاد می کند.

ج- تنبیه متخلف می باشد.           د- تنبیه متخلف نیست بلکه قطع اخلال در نظمی است که ادامه یک وضعیت ایجاد می کند.

121

کدام گزینه بیانگر ضمانت اجرا در نظام ملل متحد نیست؟

الف-تدابیر انضباطی            ب-پرهیز از تنش                   ج-تدابیر توصیه ای و تقبیحی                د-تدابیر الزام آور

122

محرومیت موقتی از حقوق و مزایای عضویت ،اخراج از سازمان و تعلیق حق رای بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای نظام ملل متحد نیست؟

الف-تدابیر انضباطی            ب-   تدابیر توصیه ای               ج-تدابیر تقبیحی                د-تدابیر الزام آور

123

چه ایراداتی بر ضمانت اجرای نظام ملل متحد  وارد است؟

الف-با اعمال تدابیر انضباطی امکان تخلف از بین نمی رود و محروم کردن کشور متخلف از حضور در سازمان حتی بطور موقت کشور ناقض را در نقض حقوق بین الملل جری تر می کند.

ب- با اعمال تدابیر انضباطی امکان تخلف از بین می رود و محروم کردن کشور متخلف از حضور در سازمان نوعی تنبیه محسوب می شود.

ج-شاید  با اعمال تدابیر انضباطی امکان تخلف از بین نرود اما  محروم کردن کشور متخلف از حضور در سازمان آن کشور را از عمل خلافش باز می دارد.

د-هیچکدام

124

مصوبات مجمع عمومی بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای نظام ملل متحد می باشد؟

الف-تدابیر انضباطی            ب-   تدابیر توصیه ای               ج-تدابیر تقبیحی                د-تدابیر الزام آور

125

کدام یک از ارگان های زیر حق صدور قطع نامه های توصیه ای را  دارند؟ الف-مجمع عمومی   ب-شورای امنیت    ج-شورای اقتصادی اجتماعی   د-همه موارد

126

نیروی معنوی کدام یک از مصوبات بین المللی در قبال تخلف از مقررات بین المللی تضمین کننده اجرای آنهاست؟

الف-توصیه                  ب-تصمیم                  ج-رای                   د-تدابیر

127

چنانچه شورای امنیت یا مجمع عمومی عباراتی چون«تاسف می خورد» یا تقبیح یا محکوم می کند» را در قطعنامه ای بکار ببرد بیانگر کدام یک از ضمانت اجراهای نظام ملل متحد می باشد؟

الف-تدابیر انضباطی            ب-   تدابیر توصیه ای               ج-تدابیر تقبیحی                د-تدابیر الزام آور

128

میشل ویرالی از تدابیر تقبیحی تحت چه عنوانی نام می برد؟ الف-تدابیر انضباطی            ب-   تدابیر توصیه ای               ج-قضاوت سیاسی               د-تدابیر الزام آور

129

علت نامگذاری تدابیر تقبیحی به این نام این است که ..................................؟

الف-چون عموماً محکومیتی عاری از نتایج مملموس و فاقد محتوای کیفری هستند    ب- چون عموماً محکومیتی عاری از نتایج مملموس و فاقد محتوای کیفری نیستند.

ج-  چون عموماً محکومیتی عاری از نتایج مملموس و فاقد محتوای مدنی هستند      د- چون عموماً محکومیتی عاری از نتایج مملموس و فاقد محتوای سیاسی هستند   

130

کدام یک از موارد زیر از تدابیر الزام آور هستند؟

الف-کلیه تدابیر شورای امنیت طبق فصل هفتم منشور                        ب-تصمیمات مجمع عمومی که استثنائاً طبق قطعنامه اتحاد برای صلح اتخاذ می شوند.

ج-مصوبات مجمع عمومی                                                               د-الف و ب

131

عوامل موثر در حقوق بین الملل به چند دسته تقسیم می شود؟ الف-2حقوقی /غیر حقوقی       ب-2سیاسی/غیر سیاسی         ج-2اقتصادی/سیاسی     د-2حقوق/سیاسی

132

کدام گزینه بیانگر عوامل غیر حقوقی موثر در توسعه و تحول حقوق بین الملل به شمار می روند؟

الف-عامل تاریخی/جغرافیایی/سیاسی/علمی و فنی     ب-تدوین و توسعه    ج--حقوق بین الملل هوایی /حقوق جنگ/حقوق دریاها      د- کمیسیون حقوق بین الملل

133

...................عبارت است از تبدیل و برگرداندن علمی قواعد عرفی به مجموعه ای از قواعد نوشته که به صورت منظم دسته بندی شده اند؟

الف-توسعه                  ب-تدوین                 ج-توسعه و تدوین                د-تحول

134

.....................علمی است که قواعد جدید  را بر مبنای حقوق موجود تایید می کند یا تخصیص می دهد؟

الف-توسعه                  ب-تدوین                 ج-توسعه و تدوین                د-تحول

135

کمیسیون حقوق بین الملل برای «توسعه»  چه عبارتی را بکار می برد؟الف-توسعه  حقوقی                       ب-توسعه مترقیانه حقوق بین الملل                                              

                                                                                                        ج-قواعد عرفی موضوعه          د-قواعد نوشته

136

هدف توسعه و تدوین  حقوقی چیست؟الف-هدفی فنی است              ب-پایان بخشیدن به ابهام قواعد حقوقی          ج-ایجاد قواعد حقوقی جدید    د-همه موارد

137

کدام گزینه در رابطه با تدوین حقوق بین الملل نادست است؟

الف- تدوین حقوق بین الملل عملی معاهده ای است که از توافق کشورها و سایر تابعان حقوق بین الملل ناشی می شود.

ب- تدوین حقوق بین الملل تابع رضایت اشخاص حقوق بین الملل می باشد.

ج-قاعده مند کردن بسیار صریح و منظم قواعد حقوق بین الملل در زمینه هایی است که قبلاً در آنها یک رویه کشوری منطقی ،سابقه و آموزه وجود داشته است.

د-تهیه و آماده سازی پیش نویس یا طرح هایی در زمینه موضوعاتی است که هنوز در حقوق بین الملل قاعده مند نشده اند یا در آن موارد حقوق هنوز به حد کافی در رویه کشورها توسعه نیافته است.

138

این نظر« تدوین ،عامل بازدارنده تحرک حقوق به شمار می رود» از کیست؟ الف-ژرژسل             ب-کانت                ج-ساوینی                 د-هگل

139

اولین نظریه پرداز مکتب تاریخی حقوق و از مخالفان تدوین کدام شخصیت زیر می باشد؟ الف-ژرژسل             ب-کانت                ج-ساوینی                 د-هگل

140

کدام گزینه بیانگر امتیازات «تدوین» حقوقی نمی باشد؟

الف-تدوین عامل توسعه حقوق بین الملل است.                                                     ب-تدوین عامل رفع ابهام از حقوق بین الملل و داخلی است.

ج-تدوین عامل انتشار و اشاعه حقوق بین الملل  در افکار عمومی است.                د-تدوین عامل تشویق و برانگیختن فعالیت های علمی است.

141

موضوع تدوین و توسعه حقوق بین الملل حاصل تلاش های بی وقفه .....................................است؟

الف-نهادهای حقوقی بین المللی           ب-گروسیوس/زوخ/واتل/بینکر شوک                ج- ولف/بنتام/مارتنس              د-جوامع بشری       

142

به ترتیب «موسسه حقوق بین الملل/انجمن حقوق بین الملل/موسسه تحقیقات حقوق بین الملل هاروارد/کنفرانس تدوین حقوق بین الملل لاهه /کمیسیون حقوق بین الملل در چه سالی شکل گرفتند؟ الف-1873/1873/1927/1930/1947               ب-1873/1874/1927/1930/1947 

                                                   ج-1873/1873/1927/1930/ 1945                          د-1873/1873/1927/1945/1947

143

تدوین و توسعه حقوق بین الملل در ماده .........................منشور  مذکور است؟الف- 13              ب-15              ج-63                  د-99

144

تعداد اعضای کمیسیون حقوق بین الملل..........................حقوقدان برجسته هستند که برای مدت ............................سال انتخاب می شوند؟

الف-5/5                 ب-5/34                        ج-34/5                     د-34/ بطور دائم

145

نحوه انتخاب اعضای کمیسیون حقوق بین الملل چگونه است؟ همه گزینه ها درست است بجز گزینه ...............

الف-کشورهای عضو سازمان ملل می توانند قبل از خاتمه ماموریت هریک از اعضا اشخاص واجد صلاحیت را از میان اتباع خود به دبیر کل سازمان معرفی نمایند.

ب-دبیر کل از بین افراد مذکور اشخاص اصلح را به مجمع عمومی پیشنهاد می کند انتخاب قطعی و نهایی اعضا با مجمع عمومی است.

ج-اعضای کمیسیون در صورت انتخاب به هیچ وجه نماینده کشور متبوع خود محسوب نمی شوند و از استقلال عمل کامل برخوردارند.

د-در کمیسیون می توانند بیش از یک عضو از اتباع هر کشور باشند.

146

اولین جلسه کمیسیون حقوق بین الملل در سال ..................................تشکیل شد؟الف-1947          ب-1949              ج-1950         د-1963

147

کدام گزینه در مورد طرز کار کمیسیون نادرست است؟

الف-هنگامی که کمیسیون موضوع خاصی را برای کار انتخاب و آنرا برای تصویب مجمع عمومی به مجمع گزارش می کند و یا موقعی که مجمع عمومی از کمیسیون درخواست می نماید که درباره موضوعی کار کند یکی از اعضای خود را به عنوان مخبر ویژه کمیسیون انتخاب می کند.

ب-مخبر ویژه پیش نویسی را به شکل پیش نویس مواد و نظریات تفسیری است برای مباحثه و تصویب نهایی توسط کمیسیون تهیه می کندوکمیسیون پس از تصویب موقت تعدادی از مواد مندرج در پیش نویس آنها را به کشورهای عضو تسلیم می کند تا نظریات خود را ابراز دارند

ج-کمیسیون پیش نویس مواد و تفسیرها را با توجه به نظریاتی که کتباً ابراز و یا شفاهاً در مجمع عمومی بیان می شود تجدید نظر و تکمیل نموده پس از تکمیل تسلیم شورای امنیت می نماید .

د- مجمع عمومی ممکن است یک کنفرانس بین المللی برای انعقاد یک معاهده درباره آن موضوع تشکیل دهد یا به شیوه دیگری عمل کند بیشتر کار کمیسیون توسط مجمع عمومی به کنفرانس های تدوین ارجاع می شود .این کنفرانس ها معاهدات چند جانبه ای تصویب می کنند و برای امضا تصویب یا پذیرش کشورها مفتوح می گذارند.

148

کدام یک از تابعان حقوق بین الملل می توانند زمینه توسعه و تدوین حقوق بین الملل را در موضوعات مختلف به صورت معاهدات عام بین المللی فراهم نمایند؟

الف-کشورها                ب-سازمان های بین المللی                  ج-اشخاص حقیقی و سازمان های بین المللی غیر دولتی          د-کشورها و سازمان های بین المللی

 

 

  • امیرپور مدیر موسسه

تامین دلیل

هرگاه شخصی احتمال دهد، دلایلی موجود است و در صورتی که بخواهد در دادگاه اقامه دعوی کند، در آینده دسترسی به آنها دشوار یا مشقت بار خواهد شد و یا دسترسی به آنها به طور کلی از بین خواهد رفت؛ اعم از اینکه این دلایل در اختیار خود وی و یا نزد طرف دعوای آینده یا شخص ثالث باشد، می‌تواند از دادگاه تأمین آن‌ها را بخواهد؛ در اینجا مقصود از تأمین ملاحظه، صورت‌برداری و یا تهیه گزارش و ثبت کتبی دلیل است.

تأمین در لغت به معنای ایمن کردن، آرام دادن و حفظ کردن است، دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوا برای اثبات یا دفاع از دعوا به آن استناد می‌نمایند و در اصطلاح حقوقی، تأمین دلیل عبارت است از محافظت دلایل موجود برای امکان استفاده از آن در آینده؛ مثلا شما دلائل و مدارکی دارید که در حال از بین رفتن است یا ممکن است از بین برود و فعلا هم برای طرح دعوی یا استفاده‏ از این دلائل آماده نیستید و هدفتان این است که این دلائل فعلا در جای امنی محفوظ بماند، در این صورت بهترین راه تأمین دلیل است؛ هرچند تأمین دلیل برای حفظ و صورت برداری از ادله است و اینکه تا چه حدی قاطع دعوا باشد، بستگی به نظر قاضی رسیدگی کننده خواهد داشت.

به عنوان مثال اتومبیلی با اتومبیل شما تصادم و خسارت وارد کرده است و طرف شما حاضر به پرداخت خسارت نیست.در این موقع می‌خواهید که خسارت وارده برآورد شود تا اگر خواستید بعداً از طریق طرح دعوا،خسارت را وصول کنید در موقع محاکمه،خسارت‏ معلوم باشد و یا اینکه مثلاً شما مستاجر ملکی هستید و پس از انقضای مدت اجاره جهت عدم تعلق خسارت و اجرت‌المثل و مطالبه مبلغ ودیعه خود، تخلیه و خالی بودن عین مستاجره را صورت مجلس و تأمین دلیل می کنید.

زمان درخواست تأمین دلیل می‌تواند قبل از اقامه دعوا و یا در حین رسیدگی باشد و می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد و به هر حال بایستی حاوی نکات زیر باشد؛

 مشخصات درخواست کننده در ستون«خواهان»، مشخصات طرف مقابل در ستون‏ «خوانده» و موضوع تامین دلیل در ستون «خواسته» و در قسمت شرح دادخواست نیز  اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شما شده را اشاره کرده و از دادگاه‏ درخواست جمع ‏آوری و تامین دلیل می‏نمائید.

عضو مجری قرار موظف است فقط آنچه مورد نظر متقاضی است صورت‌برداری کند، نه بیشتر و نه کمتر. مثلا اگر موضوع اجرای قرار تحقیق از شهود در یک موضوع خاص باشد، حق ندارد در خصوص مسایل دیگر از شهود تحقیق کند یا اگر موضوع اجرای قرار صورت‌برداری از اسناد معینی باشد، حق ندارد علاوه بر آن اسناد از سندهای دیگر که مورد تقاضا نیستند صورت‌برداری کند.

گاهی ممکن است تقاضای تأمین دلیل همزمان برای چند دلیل باشد، مثلا تصادفی واقع و خسارتی به اتومبیل وارد شده است، در این مورد متقاضی می‌تواند از دادگاه تقاضای تامین دلیل برای «شهادت شهود»، «معاینه محل» و «جلب نظر کارشناس» کند.  

درخواست تأمین دلیل در صلاحیت شورای حل اختلاف است که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن واقع است، مگر در نقاطی که شورای حل اختلاف تشکیل نشده باشد که در این صورت باید به دادگاه مزبور داده شود.

 

  • امیرپور مدیر موسسه

قرارداد مضاربه

  1. شرایط و ارکان قرارداد مضاربه: عقد مضاربه یکی از عقود معین است یعنی نام آن در قانون مدنی آمده است و مورد توجه قانونگذار قرار گرفته است. تعریفی که از عقد مضاربه در ماده ۵۴۶ قانون مدنی آمده است ، عبارت است از اینکه مضاربه عقدی است که به موجب آن یک نفر سرمایه ای را در اختیار دیگری قرار می دهد تا دیگری با آن تجارت کرده و سود حاصل از کسب و کار بین آن دو نفر تقسیم شود. در چنین عقدی به کسی که سرمایه را تامین می کند مالک و به کسی که قرار است با آن سرمایه تجارت کند، مضارب ( عامل ) گفته می شود.
  2. اوصاف عقد  عقد مضاربه : (1)از نظر حقوقدانان مضاربه عقدی عهدی است. همانطور که از نام این قرارداد پیدا است به این معنا است که در اثر آن برای طرفین تعهداتی بوجود می آید . به عبارت دیگر در اثر این عقد صاحب سرمایه ، سرمایه را در اختیار مضارب قرار می دهد تا مضارب با آن تجارت کند و مضارب تعهد می کند که با آن سرمایه تجارت کند و سهمی از سود که مشخص شده است را به مالک سرمایه بپردازد .(2) عقد مضاربه از جمله عقود معوض است؛ یعنی مضارب در برابر عملی که انجام می دهد سودی را دریافت می کند، ولیکن دریافت این سود بستگی به میزان تلاش و کاردانی مضارب دارد چرا که ممکن است در اثر فعالیت وی فقط زیان حاصل شود و سودی به دست نیاید که در اینصورت سودی نصیب مضارب نخواهد شد.(3)عقد مضاربه از جمله قراردادهای جایز است؛ دوستان مهدادی قرارداد جایز یعنی در اثنای قراردادی مثل مضاربه هریک از عامل یا مالک سرمایه می توانند در خواست بهم زدن عقد را داشته باشند . یکی از مواردی که ممکن است یکی از طرفین درخواست فسخ ( بهم زدن ) مضاربه را داشته باشد در جایی است که یکی از طرفین درخواست تقسیم سود را کند و دیگری بدان مایل نباشد ، دراینصورت درخواست کننده می تواند از اختیار خود استفاده کند و عقد را بهم بزند .
    یک فرضی هم ممکن است مطرح شود و آن در جایی است که یکی از طرفین بخواهد سهم سود خود را بگیرد و عقد مضاربه ادامه یابد ؛ در اینجا گفته می شود اگر درخواست کننده سهم سود عامل باشد ، امکان ورود زیان به مالک بدیهی است بنابراین امکان اجبار مالک به تقسیم سود وجود ندارد . اما در جایی که مالک تقاضای تقسیم سود کند ، چون سرمایه در اختیار عامل است و او می تواند در صورتی که احتمال ورود زیان به او وجود داشته باشد از این محل زیان را جبران کند ، بنابراین امکان اجبار عامل به تقسیم وجود دارد.


ارکان قرارداد مضاربه
در عقد مضاربه سه عامل اصلی وجود دارد ؛(1)سرمایه ای که مالک در اختیار مضارب(عامل) قرار می دهد. (2)کاری که عامل با استفاده از آن سرمایه انجام می دهد.(3) سودی که در اثر عمل مضارب به دست می آید
(1)سرمایه ای که مالک در اختیار مضارب(عامل) قرار می دهد: نکته ای که راجع به سرمایه در عقد مضاربه وجود دارد این است که سرمایه بایستی وجه نقد باشد . یعنی پول رایج کشور در اختیار مضارب قرار داده می شود و اگر غیر این باشد ، مضاربه باطل است . برای مثال اگر شخصی مقداری طلا و نقره در اختیار دیگری بگذارد تا پس از فروش آنها ، در سود شریک باشند این پیمان تابع قواعد مضاربه نیست . بنابراین سرمایه ای که در اختیار مضارب ( عامل ) قرا داده می شود نبایستی کالا باشد . لذا اگر طرفین بخواهند با سرمایه ای که یک کالا است ، عقد مضاربه منعقد کنند لازم است در ابتدا آن کالا را بفروشند و با پولی که در اثر فروش آن کالا به دست می آید عقد مضاربه ای منعقد کنند.
(2)کاری که عامل با استفاده از آن سرمایه انجام می دهد .
چنانچه در عقد مضاربه شرط شود عامل بایستی نوع خاصی از تجارت را انجام دهد ، او ملزم به انجام دادن همان نوع تجارت است . ولیکن لزومی ندارد در عقد مضاربه نوع خاصی از تجارت ذکر شود و می توان به طور مطلق ذکر کرد که عامل می بایست با سرمایه ی موضوع قرارداد تجارتی انجام دهد وعرف است که مشخص می کند چه نوع فعالیتی تجارت محسوب می شود .
نکته ی قابل ذکر این است که مضارب در برابر فعالیتی که انجام می دهد صرفا می تواند در سودی که در قرارداد ذکر شده است ، شریک شود و او نمی تواند بابت تجارت و عملی که انجام داده است ، دستمزد بگیرد .
(3)سودی که در اثر عمل مضارب به دست می آید .
طبیعتا سودی که در نتیجه ی تجارت عامل با سرمایه ی مالک به دست می آید ، از آن طرفین است . میزان سهم هریک از مالک و مضارب بایستی در عقد مضاربه معین گردد و در این زمینه طرفین آزادی کامل دارند . ولیکن تعیین میزان سهم سود هریک از طرفین بایستی بصورت مشاعی باشد . مثلا در قرارداد ذکر شود یک سوم سود برای مضارب و دو سوم سود برای مالک سرمایه باشد و اگر میزان سود هریک از طرفین بطور دقیق مشخص شود دیگر قراردادشان تابع عقد مضاربه نخواهد بود . مثلا اگر در قرارداد ذکر شود یک میلیون تومان از سود برای مضارب و سه میلیون تومان برای مالک سرمایه باشد ، دیگر چنین عقدی تابع قرارداد مضاربه نخواهد بود .

آثار قرارداد مضاربه و انفساخ آن

وضعیت حقوقی عامل ( مضارب ) نسبت به سرمایه ؛از آنجایی که عامل به عنوان وکیل مالک سرمایه متعهد است با سرمایه ی او تجارت و داد وستدی را انجام می دهد ، در نگهداری از سرمایه حکم امین را دارد. به این معنا که عامل بایستی در حفظ سرمایه و جلوگیری از تلف شدن آن بکوشد . به عبارت دیگر تعهد عامل در عقد مضاربه این است که وسایل تجارت را فراهم کند و در راه حفظ سرمایه و بهره برداری درست از آن کوشا باشد . حال اگر عاملی تمام تلاش خود را به کار گرفت ولی سودی از سرمایه حاصل نشد یا سرمایه تلف شد، او مسئولیتی نخواهد داشت. در چنین مواردی اگر مالک سرمایه مدعی باشد که عامل در تلف شدن سرمایه مقصر است او (مالک)موظف به اثبات تقصیر عامل است .
انفساخ مضاربه
همانطور که گفته شد مضاربه در زمره ی عقود جایز است یعنی هر یک از طرفین می توانند قرارداد را فسخ کنند. اما علاوه بر موارد اختیاری بهم زدن عقد ، گاه مضاربه خود به خود و بی آنکه نیازی به اراده ی یکی از طرفین یا شخص دیگری باشد منفسخ می شود که اصطلاحا به آن انفساخ گفته میشود .
این موارد عبارتند از:
(1)بهفوت هر یک از طرفین یا حجر یکی از طرفین ( حجر به این معناست که مثلا یکی از طرفین دیوانه شود یا سفیه شود یعنی عقل معاش خود را از دست بدهد و شایستگی تصرف در امور مالی خود را نداشته باشد ).
(2)مفلس شدن مالک: مفلس شدن مالک به معنای ورشکسته شدن او است. در صورتی که مالک ورشکسته شود ادامه مضاربه به ضرر طلبکاران است؛ چرا که پس از ورشکستگی، فرد از تصرف در اموال خود ممنوع می شود و چون بخشی از سرمایه مالک در اختیار مضارب است که به نمایندگی از مالک تجارتی را انجام می دهد ، بایستی او نیز ممنوع از تصرف شود تا این سرمایه نیز ضمیمه ی سایر اموال مالک شود که بتواند پاسخگوی طلب طلبکاران شود و به همین دلیل است که ورشکستگی یکی از عواملی است که مضاربه خود به خود پایان می پذیرد .در صورت ورشکستگی مالک ، عامل (مضارب) در زمره ی طلبکاران نمی باشد و به نسبت مال، مضارب شریک مالک است چرا که گفته شد به محض ایجاد سود، مضارب مالک آن می شود.
اثر و نتیجه ی انفساخ مضاربه
انحلال عقد مضاربه چه در اثر اختیار یکی از طرفین باشد و چه در اثر عواملی که خود به خود باعث به هم خوردن عقد می شود، در گذشته اثری ندارد و اثرش نسبت به آینده است . بنابراین اگر تا زمان انفساخ قرارداد سودی حاصل شده باشد بر مبنای قرارداد بین طرفین تقسیم می شود . هم چنین با انفساخ مضاربه نمایندگی عامل در اداره ی سرمایه و تجارت پایان می پذیرد و او ناگزیر است در نخستین فرصت ممکن سرمایه و سود سهم مالک را به او بدهد.

 

 

  • امیرپور مدیر موسسه

صدور قرار وثیقه

قرار وثیقه یکی از اقسام قرارهای تأمین کیفری است. این قرار شدیدترین قرار تأمین کیفری بعد از قرار بازداشت موقت می‌باشد. قرار وثیقه تنها قرار تأمینی است که به‌موجب آن مالی توقیف می‌شود. در نتیجه، این قرار مطمئن‌ترین راه برای جبران خسارت شاکی یا مدعی خصوصی، در فرض عدم دسترسی به متهم است.

در این نوشتار تصمیم داریم شما را با نکات حقوقی مربوط به قرار وثیقه که در قانون آیین دادرسی کیفری مورد اشاره قرار گرفته است، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

چه اموالی می‌تواند به‌عنوان وثیقه قرار گیرد؟
آن‌چه می‌تواند به‌عنوان وثیقه به مقام قضایی معرفی گردد، عبارت است از: وجه نقد یا ضمانت‌نامه‌ی بانکی یا مال منقول و غیرمنقول. پس هر نوع مال ارزش‌مندی می‌تواند به‌عنوان وثیقه معرفی شود و محدودیت خاصی از این‌ جهت وجود ندارد. بنابراین، متهم می‌تواند وسیله نقلیه خود را به‌عنوان یک مال منقول به‌عنوان وثیقه برای آزادی خود معرفی نماید که در این صورت باید خود مال عیناً توقیف شود. در مورد اموال غیرمنقول مانند زمین و منزل، اخذ وثیقه از طریق بازداشت سند مالکیت نزد اداره‌ی ثبت و جلوگیری از نقل و انتقال رسمی آن محقق می‌شود.
باید توجه داشت که معرفی نوع وثیقه از اختیارات متهم است و مقام قضایی مجاز نیست نوع وثیقه را محدود به مصداق خاصی مانند وجه نقد نماید.

تعیین میزان مبلغ قرار وثیقه بر‌عهده‌ی مرجع قضایی صادرکننده قرار وثیقه است. این مبلغ براساس نوع جرم ارتکابی و شدت و ضعف مجازات آن و نیز میزان خسارت و شرایط موجود و وضعیت طرفین پرونده تعیین می‌گردد. پس از صدور قرار وثیقه، متهم باید معادل مبلغ مزبور وجه نقد یا ضمانت‌نامه بانکی یا مال منقول یا غیرمنقول معرفی نماید تا آزاد شود.

فرآیند صدور قرار وثیقه تا آزادی متهم
صدور قرار وثیقه در مراجع قضایی در دو مرحله صورت می‌گیرد:
در مرحله‌ی اول مقام قضایی قرار وثیقه را صادر می‌نماید و به متهم ابلاغ می‌کند که چنانچه وثیقه‌ای برای آزادی خود دارد، معرفی نماید تا اقدامات لازم انجام پذیرد. در صورت معرفی وثیقه از سوی خود متهم یا هر شخص ثالثی، اگر وثیقه وجه نقد باشد، در حساب سپرده دادگستری تودیع می‌شود. چنانچه مال منقول باشد، به نحو مناسب توقیف می‌گردد و اگر مال غیرمنقول باشد، سند آن مال از طریق اداره ثبت‌اسناد و املاک بازداشت می‌شود. برای آگاهی از ارزش واقعی مال منقول و غیرمنقول، مقام قضایی از نظر کارشناس بهره می‌گیرد و در صورتی آن را می‌پذیرد که ارزش مال معرفی‌شده به میزان مبلغ وثیقه یا بیشتر از آن باشد.
ممکن است فرآیند ارزیابی مال مورد وثیقه و بازداشت سند یا توقیف مال معرفی‌شده چند روز طول بکشد که در این مدت متهم در بازداشت خواهد ماند.
در مرحله‌ی دوم، پس از معرفی وثیقه و احراز شرایط قانونی، مقام قضایی قرار قبولی وثیقه صادر می‌نماید و در این موقع متهم آزاد می‌گردد.

ضبط وثیقه در صورت عدم حضور متهم
وثیقه‌گذار ممکن است خود متهم باشد یا شخص ثالث. اگر خود متهم برای آزادی خود وثیقه گذاشته باشد و در موقعی که حضور او لازم بوده، بدون عذر موجه حاضر نشود، وثیقه به دستور مقام قضایی ضبط می‌شود. اما در صورتی‌که وثیقه‌گذار شخص ثالث باشد، ابتدا به او اخطار می‌شود که ظرف ۲۰ روز متهم را تسلیم کند. در صورت عجز وثیقه‌گذار از حاضرنمودن متهم نزد مقام قضایی بدون عذر موجه، وثیقه به دستور مقام قضایی ضبط خواهد شد.
در فرض ضبط وثیقه، چنانچه ارزش مال مورد وثیقه بیشتر از مبلغ تعیین‌شده در قرار وثیقه باشد، مبلغ مازاد بر وجه مقرر در قرار وثیقه، پس از کسر هزینه‌های ضروری مربوط به اجرای دستور، به وثیقه‌گذار مسترد می‌شود.

 

  • امیرپور مدیر موسسه

دعوای الزام به انجام تعهد

در تمامی قراردادهای  ملکی اعم از خرید و فروش، اجاره، پیش فروش و همچنین مشارکت در ساخت، همیشه مجموعه ای از تعهدات متقابل وجود دارد که دو طرف بر عهده گرفته اند و ملزم به اجرای آن هستند. اگر هر یک از دو طرف از اجرای تعهدات خویش استنکاف نمایند، کسی که به نفع او تعهدی شده است می تواند از دادگاه الزام متعهد را به انجام تعهد ناشی از قرارداد مطالبه نماید.بنابراین دعوا ی الزام به انجام تعهد، یک عنوان کلی است و شامل هر گونه تعهد قراردادی است و طیف وسیعی از تعهدات را در بر می گیرد. البته از آنجا که الزام به برخی تعهدات ناشی از قراردادهای ملکی، مانند تنظیم سند یا گرفتن پایان کار دارای احکام خاصی است.در این دعوا کسی که تعهدی را بر عهده گرفته است، متعهد است و دادخواست بایستی به طرفیت ایشان به عنوان خوانده اقامه شود و کسانی که از این تعهدات نفع و سود می برند، متعهدُله نامیده می شود که به عنوان خواهان بایستی دادخواست را تقدیم کند.در ضمن باید بدانیم که در دعوای الزام به ایفای تعهد، اگر تعهد مرتبط با املاک باشد، در دادگاه محل وقوع ملک رسیدگی می شود. پس از قطعیت رای اجراییه صادر و به محکوم علیه ابلاغ می شود تا نسبت به اجرای حکم، اقدام نماید. اگر متعهد به تعهد خود عمل نکند، اقتضای لزوم قراردادها اینست که کسی که تعهد به نفع او شده، بتواند متعهد را به اجرای تعهد وادار نماید. در نهایت اگر اجبار متعهد ممکن نشد، متعهدله می تواند به خرج خود تعهد را انجام داده و هزینه انجام تعهد را مطالبه نماید. در صورتیکه اجرای تعهد برای او مقدور نبود، می تواند از طریق نفر سومی تعهد را انجام دهد. در صورتیکه تعهد از طریق نفر سوم هم امکان پذیر نباشد، کسی که تعهد به نفع او شده می تواند اقدام به فسخ قرارداد نماید.

نکات مهم

  1. در تعهداتی که زمان انجام آن تعیین نشده، یکی از شرایط برای دادخواست الزام به ایفای تعهد، آنست که کسی تعهد به نفع شده، الزام به ایفای تعهد را از متعهد، مطالبه نماید. هر چند تقدیم دادخواست الزام، نوعی مطالبه است. اما به احتیاط نزدیک تر آنست که این کار قبلاً به وسیله اظهارنامه رسمی انجام شود.
  2. اسبابی وجود دارد که موجب از بین رفتن تعهد می شود و به این دلیل، این دعوا بی وجه می شود. از جمله این موارد می توان به ابراء، تبدیل تعهد و تهاتر اشاره نمود.
  3. ممکن است به خاطر عدم انجام تعهدات از سوی متعهد خسارت هایی به ذی نفع وارد شود. در اینصورت او حق دارد، ضمن تقدیم دادخواست الزام به ایفای تعهد و یا به صورت مستقل، جبران خسارت ناشی از تاخیر انجام تعهد یا عدم انجام آن را که به علت تقصیر خوانده به او وارد شده است، بخواهد. در اینصورت دادگاه میزان خسارت را پس از رسیدگی، ضمن رعایت قانون، با جلب نظر کارشناس، تعیین کرده و ضمن حکم راجع به اصل دعوا یا به طور مستقل و جداگانه، خوانده را به پرداخت خسارت ملزم می نماید. در صورتی که قرارداد خاصی راجع به خسارت، میان دو طرف منعقد شده باشد، برابر آن رفتار خواهد شد. در غیر اینصورت با توجه به نوع و ماهیت تعهد، نحوه جبران خسارت تعیین می شود.
  4. در صورتیکه در قرارداد، مبلغی به عنوان خسارت عدم انجام تعهد، تعیین شده باشد، در اینکه متعهدله می تواند به صورت همزمان اجرای تعهد و نیز خسارت عدم اجرای تعهد را مطالبه کند، بین قضات محترم اختلاف نظر است. البته امکان مطالبه نمودن همزمان اجرای تعهد اصلی و خسارت تاخیر در اجرای تعهد، وجود دارد.


 

  • امیرپور مدیر موسسه

وضع بیگانگان

منظور از بررسی وضع بیگانگان چیست؟

هدف بررسی حقوق و تکالیفی است که شخص در خارج از کشور متبوع خود دارا می باشد. به عبارتی می خواهیم بدانیم که بیگانگان در یک کشور از چه حقوقی متمتع می شوند و در قبال آن چه تکالیفی بر عهده دارند .

بیگانه به چه کسی اطلاق می شود؟

تعریف بیگانه  : به هر شخص حقیقی یا حقوقی گفته می شود که تابعیت ایران را نداشته باشد. 

بنابر این تعریف ، طبق قانون ایران ،دو دسته از اشخاص ، بیگانه محسوب می شوند :

1-اشخاصی که تابعیت کشور دیگری غیر از ایران را دارند.

2-اشخاصی که بدون تابعیت هستند.

اصول و مبانی حقوق بیگانگان

1

اصل رعایت حداقل حقوق برای بیگانگان ( که جزء مقتضیات حقوق بین الملل عمومی است.).

2

اصل رفتار متقابل

3

اصل تضمین حقوق پیش بینی شده در قوانین داخلی برای اتباع بیگانه

اصل رعایت حداقل حقوق برای بیگانگان

هیچ دولتی الزامی مبنی بر پذیرش بیگانگان در خاک خود ندارد ولی در صورتی که دولتی با میل خود ،بیگانه ای را در کشور خود پذیرفت ؛ملزم است به موجب حقوق بین الملل عمومی ، حداقل حقوقی را برای وی به رسمیت بشناسد. به موجب اصول و قواعد حقوق بین الملل عمومی ،دولت ها موظف هستند حداقل حقوقی را برای بیگانگان در داخل کشورشان به رسمیت بشناسند. حداقل حقوق یک امر نسبی است که با توجه به میزان تمدن و پیشرفت یک جامعه، متغیر است

دولت ها متعهدند که حداقل حقوق زیر را برای بیگانگان در داخل کشورشان به رسمیت بشناسند[1]:

1

اعطای آن نوع از حقوق خصوصی که برای ادامه حیات فردی لازم است.؛

2

احترام به حقوق مکتسبه ای که بیگانگان بر طبق قوانین موضوعه کشور خود تحصیل نموده اند.؛

3

شناسایی حقوقی که لازمه احترام به شخصیت انسانی است همانند آزادی مسکن و آزادی رفت و آمد؛

4

حق مراجعه به محاکم قضایی؛

5

حمایت از بیگانگان در مقابل اعمالی که موجب زیان مالی و جانی آنها می شود.

دیدگاه های مطرح درباره رعایت حداقل حقوق برای بیگانگان

1

طرز تفکر اخلاقی و فلسفی:طرفداران این مکتب فکری معتقدند :بیگانگان در داخل هر کشور از همان حقوقی که اتباع داخلی از آن برخوردارند بهره مند خواهند شد. سوآرز از طرفداران این دیدگاه است.

2

طرز تفکر سیاسی:طرفداران این مشرب فکری معتقدند که هر دولتی در اعمال حداقل حقوق برای بیگانگان باید مصالح اساسی کشور خود را در نظر بگیرد.اینان معتقدند هرگاه حقوق بیگانگان از حداقل حقوق تجاوز نماید امتیازی محسوب می شود که دولت مرکزی به بیگانه می دهد. با این طرز تفکر اینان بر جنبه ملیت خواهی تاکید دارند.

اصل رفتار متقابل چیست ؟

این است که برخورداری بیگانه از حقوق معینی در قلمرو یک دولت منوط به آن است که در قلمرو دولت متبوع او نیز برای اتباع آن دولت همان حقوق به رسمیت شناخته شود.

نکته اول : هیچ دولتی مکلف نیست که حقوقی را که دولت دیگر برای اتباع او می شناسد او نیز برای اتباع آن کشور در خاک خود بشناسد . بنابراین اصل رفتار متقابل به خودی خود ، موجد حق نمی باشد.(از لحاظ منشاء حق)

نکته دوم:رفتار متقابل می تواند شرط وجود یک حق باشد یعنی هر دولتی می تواند معین کند که داشتن حقی برای بیگانگان مشروط به آن است که اتباع آن دولت در کشور متبوع آن بیگانه از همان حقوق برخوردار باشند.(از لحاظ شرط وجود یک حق)

انواع رفتار متقابل

1

رفتار متقابل سیاسی:به موجب انعقاد یک معاهده سیاسی ، بیگانگان فقط از حقوقی برخوردار خواهند شد که در آن معاهده سیاسی بیان گردیده است. به این نوع رفتار متقابل ، رفتار متقابل قراردادی هم گفته می شود.

2

رفتار متقابل قانونی:بیگانگان از حقوقی برخوردار خواهند شد که در قوانین و مقررات قانون دولت متبوعه بیگانه بیان گردیده است.به این نوع رفتار متقابل ، رفتار متقابل قانونگذاری هم می گویند.

3

رفتار متقابل قضایی:اتباع دولتی در کشور دیگر عملاً از همان حقوق اتباع دولت دیگر استفاده می کنند. این حقوق همان چیزهایی است که به موجب عرف و عادت یا رویه قضایی و اداری به وجود آمده است. به این نوع رفتار متقابل ، رفتار متقابل عملی هم گفته اند.

اصل تضمین حقوق پیش بینی شده در قوانین داخلی برای اتباع بیگانه

در قوانین داخلی کشورها به این امر اشاره و تضمین شده است . قوانین و مقررات ایران نیز به این موضوع صراحت دارد. در ذیل برخی از قوانین ذکر می گردد:

1

قانون اساسی : اصول 22-32-33-34-42-46-80-81-82-139

2

ماده (7)قانون مدنی : اتباع خارجه مقیم در خاک ایران، از حیث مسائل مربوطه به احوال شخصیه و اهلیت خود و همچنین از حیث حقوق ارثیه، در حدود معاهدات، مطیع ‌قوانین ‌و مقررات دولت متبوع خود خواهند بود؛

3

ماده(961) قانون مدنی: جز در موارد ذیل اتباع خارجه نیز از حقوق مدنی متمتع خواهند بود:
۱- در مورد حقوقی که قانون آن را صراحتاً منحصر به اتباع ایران نموده و یا آن را صراحتاً از اتباع خارجه سلب کرده است؛
۲- در مورد حقوق مربوط به احوال شخصی که قانون دولت متبوع تبعه خارجه آن را قبول نکرده است؛
۳- در مورد حقوق مخصوصه که صرفاً از نقطه نظر جامعه‌ی ایرانی ایجاد شده باشد؛

4

ماده (144) تا (148) آیین دادرسی مدنی ؛

5

قانون راجع به استملاک اموال غیر منقول توسط اتباع خارجه ؛

6

قانون راجع به ترکه اتباع خارجه ؛

7

قانون جلب و حمایت از سرمایه گذاری خارجی .

 

 

 

وضع اشخاص بیگانه در حقوق ایران

1-وضع اشخاص حقیقی بیگانه در ایران

2-وضع اشخاص حقوقی بیگانه در ایران

وضعیت اشخاص حقیقی با سه نوع حقوق در ارتباط است :

1-حقوق عمومی سیاسی

2-حقوق عمومی غیر سیاسی

3-حقوق خصوصی

حقوق عمومی سیاسی چیست ؟

حقوقی است که به موجب آن شخص دارنده حق می تواند در حاکمیت ملی خود شرکت کند.

نکته1 : در ایران تنها کسانی از این حقوق بهره مند می گردند که تابعیت ایران را داشته باشند بنابراین حقوق مذکور تنها به اتباع داخله اختصاص داشته و کلیه اتباع خارجه از آن محروم می باشند.

نکنه2 : دلیل محرومیت بیگانگان آن است که چون این حقوق با حاکمیت یک کشور ارتباط تنگاتنگی دارد لذا بهره مندی بیگانگان از چنین حقوقی باعث دخالت آنها در امور سیاسی داخلی کشور مقیم خواهد شد.

طبق قوانین ایران ، بیگانگان از حقوق عمومی-سیاسی زیر محرومند:

1

مشاغل سیاسی انتخابی و یا دولتی : طبق قوانین ایران از جمله شرایط لازم برای انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان مشاغل سیاسی ، داشتن تابعیت ایران است.همچنین نمی توانند متصدی مشاغل دولتی و قضایی شوند.

2

مشاغل عمومی انتخابی غیر دولتی: مانند عضویت در سندیکاه ها و هیات منصفه و مجامع عمومی.

3

مشاغل وابسته به مشاغل دولتی:مانند وکالت،سردفتری اسناد رسمی،دفتریاری،مترجمی رسمی و کارشناسان رسمی دادگستری.

 طبق قوانین ایران ، بیگانگان از انجام چه تکالیفی محرومند ؟

1

خدمت نظام وظیفه ؛

2

مالیات هایی که جنبه غیر معمول دارد.(مثل مالیات بر درآمدهای زمان جنگ، پرداخت قرضه های اجباری و مالیات هایی  که اتباع داخله در ازای معافیت از انجام خدمت نظام وظیفه می پردازند.

 حقوق عمومی غیر سیاسی چیست ؟

طبق حقوق اساسی ایران ، به همان آزادی ها و برابری هایی گفته می شود که برای اشخاص در نظر گرفته شده است. معمولا هدف از وضع آن ،احترام به شخصیت انسانی و کرامت نوع بشر است. 

مهم ترین حقوق عمومی غیر سیاسی که بیگانگان در ایران از آن بهره مند می باشند عبارتند از :

1

حق ورود، عبور، توقف، اقامت و خروج اتباع بیگانه؛

2

حق اشتغال به هرگونه حرفه و صنعت و تجارت؛

3

حق مراجعه به محاکم ایران؛

4

احترام به منزل و مسکن ؛

5

حمایت از جان و مال اتباع بیگانه.

 

 

رویه بین المللی درباره حق ورود، عبور، توقف، اقامت و خروج اتباع بیگانه

بر خلاف دو نظریه آزادی مطلق قبول بیگانگان[2] و محدودیت قبول بیگانگان[3] ، رویه بین المللی ، این حق را برای دولت ها محفوظ می داند و معتقد است دولت ها حق دارند ورود و اقامت بیگانگان را محدود نموده و آنرا تحت مقررات و شرایط خاص قرار دهند.

قوانین ایران[4] در باره حق ورود، عبور، توقف، اقامت و خروج اتباع بیگانه چه می گوید؟

1

ورودبیگانه: طبق قوانین ایران ،ورود بیگانگان به ایران پس از طی تشریفاتی آزاد است.بیگانگان لازم است برای ورود به خاک ایران از مامورین صلاحیتدار ایرانی کسب اجازه نمایند. این اجازه (ویزا روادید) نامیده می شود.که توسط مامورین دولت ایران در خارجه صادر می شود.

گذرنامه چیست؟ سندی است که از طرف مامورین صلاحیتدار دولت مذکور در این قانون ، برای مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران داده می شود.(ماده یک قانون گذرنامه مصوب 1351)

انواع گذرنامه : 1-گذرنامه سیاسی ؛2-گذرنامه خدمت(فردی-جمعی)؛3-گذرنامه عادی(فردی-جمعی)

2

عبور بیگانگان(ترانزیت) : طبق مجوزی صورت می گیرد که مقامات دولتی ایران به شخص خارجی ، اعطاء می نمایند .

نکته: بیگانه باید در هنگام عبور مطابق همان اجازه نامه رفتار نمایند.

نکته:مدت ترانزیت در صورت اقتضاء توسط مقامات دولت در خارج یا داخل ایران تمدید می شود.

3

اقامت موقت: هنگامی که بیگانه ای برای گردش ،تحصیل یا هر کار موقت دیگری به ایران بیاید و قصد اقامت دائم در ایران نداشته باشد در این صورت ، اقامت بیگانه ، موقت محسوب می گردد.

شرایط اقامت موقت :

1-ظرف مدت (8)روز بعد از ورود به ایران به نیروی انتظامی محل اقامت خود مراجعه نماید؛

2-نام خود را در آن محل ثبت نماید؛

3-گواهینامه ای مبنی بر معرفی خود کسب نماید.

بیگانه در صورت عدم رعایت موارد فوق در صورتی که مشمول مجازات سخت تری نباشد برای وی مجازات نقدی تعیین خواهد شد.

4

اقامت دائم: تعریف : طبق ماده (4)قانون 1310منظور از اقامت دائم این است که شخص خارجی در خاک ایران برای خود اقامتگاه قانونی اختیارکند.

شرایط اقامت دائم : به دو صورت است : 1-همان شرایط اقامت موقت اعمال شود؛2-قبل از ورود به خاک ایران ،توسط نمایندگان صلاحیتدار ایران در خارج تحصیل شود.

نکته: جواز اقامت دائم هر سه سال یکبار تجدید می شود.

5

خروج: امری ارادی است به موجب ماده (10) قانون ورود و اقامت اتباع بیگانه مصوب 1310 ،اجازه خروج بیگانه از طرف نیروی انتظامی محل اقامت دائم یا موقت داده می شود. بر اساس لایحه اصلاحی آن« بیگانگانی که به ایران وارد می شوند و مدت توقف آنها از (90) روز تجاوز ننماید احتیاج به روادید خروج ندارند لیکن موظفند برای خروج از ایران ،اعلامیه خروج را تکمیل و به مامورین گمرکی در مبادی خروجی ایران تسلیم نمایند».

 

6

اخراج:امری اجباری است. طبق اصول حقوق بین الملل عمومی ، اخراج بیگانگان جز در صورت جنگ و قطع روابط سیاسی به صورت فردی صورت می پذیرد.

دلایل اخراج بیگانه : 1-در صورتی که بیگانه بر خلاف مقررات قانون ورود و اقامت اتباع بیگانه مصوب 1310 رفتار نماید؛ 2-در صورتی که مطابق مواد3و4قانون مزبور ،اجازه عبور یا توقف وی ملغی شود.

نکته : هیات وزیران می تواند بنا به مصالح عمومی یا ملاحظات بهداشتی ،ورود ،اقامت،خروج و یا عبور بیگانگان را با تصمیمات زیر محدود و مشروط کند:

1-جلوگیری از کلیه یا قسمتی از مراودات سرحدی؛

2-منع اقامت موقتی یا دائمی در برخی مناطق یا عبور از برخی مناطق ایران؛

3-کسانی که از سوی دولت متبوع خود با موافقت دولت ایران برای ایفای ماموریت های معین به ایران می آیند.

حق اشتغال به هرگونه حرفه و صنعت و تجارت

حق اشتغال در زمره حقوق عمومی غیر سیاسی است.طبق قوانین ایران ، بیگانگان می توانند به هرگونه حرفه و صنعت، اشتغال ورزند اما نمی توانند موارد زیر را انجام دهند:

1-آنچه قانوناً منحصر به اتباع داخلی است؛

2-آنچه در انحصار دولت است؛

3-آنچه مشمول امتیاز اعطایی از طرف دولت به اشخاص است.

شرایط اشتغال به کار بیگانه طبق ماده 120قانون کار ایران عبارتند از :

1-روادید با حق کار مشخص داشته باشند؛

2-مطابق قوانین و آیین نامه های مربوطه ، پروانه کار دریافت کرده باشند.

حق مراجعه به محاکم ایران

بیگانگان همانند اتباع ایران ، حق مراجعه به محاکم ایران را دارند.در این خصوص سه فرض قابل تصور است :

 

 

1

بیگانه ، مدعی و ایرانی ، مدعی علیه باشد:در این فرض « اتباع دولت های خارجی چه خواهان اصلی باشند یا به عنوان ثالث وارد دعوی گردند بنا به درخواست طرفین دعوی برای تادیه خسارتی که ممکن است بابت هزینه دادرسی و حق الوکاله به آن محکوم گردند باید تامین مناسب بسپارند .درخواست اخذ تامین فقط از خوانده تبعه ایران و تا پایان جلسه اول دادرسی پذیرفته می شود.»(ماده «144» ق.آ.د.م.)

2

ایرانی مدعی و بیگانه ، مدعی علیه باشد:در این صورت بیگانه که مدعی علیه است نمی تواند از مدعی ایرانی ،تقاضای اخذ تامین نماید.

3

مدعی و مدعی علیه هر دو بیگانه باشند:یکی از حقوق مسلم بیگانگان در ایران حق رجوع به محاکم و ترافع قضایی است لذا آنها می توانند در دعاوی خود با یکدیگر به محاکم ایرانی رجوع نمایند.

نکته1:اموال غیر منقول واقع در ایران از هر نظر تابع قانون ایران می باشد.

نکته 2:از آنجا که قواعد مربوط به صلاحیت محاکم از امور مربوط به نظم عمومی است لذا قواعد آن باید طبق قانون ایران تعیین شود.

نکته 3:در مسائل کیفری ،بیگانگان از هر نظر(شکلی و ماهوی) تابع قانون ایران هستند.

 

حقوق خصوصی

اصل کلی این است که بیگانگان در ایران از کلیه حقوق مدنی متمتع می شوند مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد.

منظور از حقوق خصوصی همان حق شخصی است مانند مالکیت و حق دینی .

جز در موارد ذیل اتباع خارجه از حقوق مدنی متمتع خواهند بود.طبق ماده (961) قانون مدنی موارد استثنای بیگانگان از بهره مندی حقوق خصوصی عبارتند از :

۱- در مورد حقوقی که قانون آن را صراحتاً منحصر به اتباع ایران نموده و یا آن را صراحتاً از اتباع خارجه سلب کرده است؛
۲- در مورد حقوق مربوط به احوال شخصی که قانون دولت متبوع تبعه خارجه آن را قبول نکرده است؛
۳- در مورد حقوق مخصوصه که صرفاً از نقطه نظر جامعه‌ی ایرانی ایجاد شده باشد.

بیگانگان از چه نوع حقوق خصوصی در ایران بهره مند هستند؟

مطابق ماده(970)ق.م. «مأمورین سیاسی یا قونسولی دول خارجه در ایران وقتی می‌توانند به اجرای عقد نکاح مبادرت نمایند که طرفین عقد هر دو تبعه‌ی دولت متبوع آن‌ها بوده و قوانین دولت مزبور نیز این اجازه را به آن‌ها داده باشد. در هر حال نکاح باید در دفاتر سجل احوال ثبت شود».بنابراین به موجب قوانین ایران ،این حق ،صراحتاً به اتباع خارجه داده شده که بتوانند به وسیله مامورین سیاسی و کنسولی کشور خود به عقد نکاح مبادرت ورزند.

بیگانگان به موجب قوانین ملی با شرط رفتار متقابل سیاسی ، از چه نوع حقوق خصوصی بهره مندند؟ 

طبق ماده (7)ق.م. « اتباع خارجه مقیم در خاک ایران، از حیث مسائل مربوطه به احوال شخصیه و اهلیت خود و همچنین از حیث حقوق ارثیه، در حدود معاهدات، مطیع ‌قوانین ‌و مقررات دولت متبوع خود خواهند بود».                                                               ذکر عبارت « در حدود معاهدات » به موجب قانونگذاری جلد دوم ق.م. با تطبیق مواد(962)و(963) و(967) نسخ ضمنی شده است.

استثنائات اصل اعمال قانون ملی در احوال شخصیه

اینکه استثنائات اصل اعمال قانون ملی در احوال شخصیه بیگانگان چیست؟در تمام نظام های حقوقی در موارد زیر از اعمال قانون ملی خودداری نموده ، قانون مقر دادگاه به موقع اجرا گذاشته می شود.

1-نظم عمومی

2-احاله

3-نسب

4-اهلیت

5-اشخاص بدون تابعیت

6-اختلاف تابعیت در روابط شخصی و خانوادگی

بیگانگان به موجب قوانین ملی با شرط رفتار متقابل قانونی (عملی) از چه نوع حقوق خصوصی برخوردارند؟

در این مورد می توان از مزایای قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب( 1310) نام برد.

بیگانگان به موجب معاهدات از چه نوع حقوق خصوصی بهره مندند؟

بیگانگان ،حق مالکیت بر اموال غیر منقول را دارند.

وضع اشخاص حقوقی بیگانه در ایران

تعریف شخص حقوقی: عبارت است از اجتماع افراد یا منفعتی از منافع عمومی که قوانین موضوعه آنرا به منظور امکان فعالیت و پیشرفت در حکم شخص طبیعی دانسته ،موضوع حق و طرف تکلیف قرار داده است.

 

انواع اشخاص حقوقی

 

1

اشخاص حقوقی حقوق عمومی:اشخاصی که مربوط به نهاد حاکمیت بوده موضوع فعالیت آنها حقوق عمومی است .اشخاص حقوقی مانند دولت ،شهرداری،وازتخانه،موسسات انتفاعی دولتی،شورای شهر،دانشگاه و...به محض ایجاد توسط قانونگذار ،بدون احتیاج به ثبت در اداره ی ثبت شرکت ها دارای شخصیت حقوقی می شوند.

 

 

 

 

 

 

 

 

2

اشخاص حقوقی حقوق خصوصی:موضوع فعالیت شخص حقوقی فقط گستره حقوق خصوصی دو یا چند نفر برای رسیدن به هدف معین می باشد.که به دو دسته تقسیم می شوند : 1-انجمن ها 2-شرکت ها (شرکت مدنی شرکت تجاری)

تعریف انجمن: اشخاص حقوقی حقوق خصوصی  با مقاصد غیر تجاری هستند که ممکن است موسسین آن مانند شرکت های تجاری، قصد انتفاع نیز داشته باشند مانند انجمن های علمی، ادبی  .

از چه زمانی انجمن ها دارای شخصیت حقوقی می گردند؟ از تاریخ ثبت در دفتر مخصوص اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری دارای شخصیت حقوقی می گردند.

تعریف شرکت : اشخاص حقوقی حقوق خصوصی هستند که هدف آنها جلب منافع مادی و تقسیم آن بین اعضاء است.

انواع شرکت :

1-شرکت مدنی : اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه می باشد.شرکت مدنی فاقد شخصیت حقوقی بوده ،تقسیم منافع بر اساس شرایط تعیین شده بین شرکا صورت می پذیرد.

2-شرکت تجاری: منظور از شرکت تجاری این است که دو یا چند نفر ،مال یا امتیاز یا هنر خود را با قصد انتفاع در امور تجاری بکار انداخته ،سود حاصله را بین خود تقسیم نمایند.

شرکت های تجاری در چه صورت دارای شخصیت حقوقی می شوند؟ چنانچه مطابق قانون تجارت و سایر قواعد موضوعه ،تاسیس شوند ؛ دارای شخصیت حقوقی می باشند.

انواع شرکت های تجاری :1-شرکت سهامی؛2-شرکت با مسئولیت محدود؛3-شرکت تضامنی؛4-شرکت مختلط غیر سهامی؛ 5-شرکت مختلط سهامی؛6-شرکت نسبی؛7-شرکت تعاونی تولیدمصرف؛8-شرکت تعاونی مسکن.

شناسایی[5] انواع اشخاص حقوقی

1

شناسایی اشخاص حقوقی حقوق عمومی: معمولا ًشناسایی یک دولت ،متضمن شناسایی اشخاص حقوقی وابسته به آن نیز می باشد.

2

شناسایی اشخاص حقوقی حقوق خصوصی:در این خصوص دو دیدگاه وجود دارد:

 1-سیستم وجود فرضی: طبق طرفداران این نظریه ، وجود اشخاص حقوقی ابداعی است که توسط قانونگذار برای تسهیل فعالیت های آنها صورت گرفته ؛لذا موجوداتی فرضی و تصنعی هستند که شناسایی خود به خود و قهری آنها در خارج از قلمرو اصلی آنها متصور نیست و دولت ها در پذیرش یا عدم پذیرش شخصیت حقوقی آنها کاملاً مختار می باشند.

2-سیستم وجود واقعی : طرفداران این نظریه معتقدند که اشخاص حقوقی ساخته قانونگذار نبوده بلکه دارای وجود واقعی هستند که تنها مورد شناسایی قانونگذار واقع شده اند لذا از آنجا که دارای وجود واقعی هستند دولت های بیگانه مکلفند اشخاص حقوقی که در خارج از قلمرو آنها ایجاد شده اند را مورد شناسایی قرار دهند.

نتیجه : مشکل اصلی هریک از دو سیستم مذکور این است که آنها نتوانسته اند بین مرحله ایجاد حق و مرحله نفوذ و تاثیر بین المللی حق قائل به تفکیک شوند . اگر این مراحل از یکدیگر تفکیک گردد دیگر مانعی بر سر راه شناسایی آثار بین المللی شخصیت حقوقی وجود نخواهد داشت.

شناسایی اشخاص حقوق خصوصی در ایران : شناسایی انجمن ها در ایران بلامانع است ؛اما فقط می توانند در حدود اهداف خود به فعالیت پرداخته از حقوق خصوصی متمتع شوند.در خصوص شناسایی شرکت ها نیز همین که شرکتی در کشور اصلی خود دارای شخصیت حقوقی باشد و در ایران هم به ثبت برسد آن شرکت در ایران می تواند به فعالیت بپردازد هر چند که در عمل ،شناسایی شرکت های خارجی در ایران بوسیله معاهدات انجام می شود.

نکته1: اشخاص حقوقی خارجی همانند اشخاص حقیقی بیگانه از حقوق عمومی سیاسی محروم می باشند.

نکته 2: از لحاظ حقوق عمومی غیر سیاسی ، شرکت های خارجی بعد از ثبت در ایران از طریق شعبه یا نمایندگی ،حق ابراز فعلیت دارند مشروط بر اینکه در کشور خود مطابق قوانین و مقررات به وجود آمده باشند  و در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسیده باشند.همچنین این نوع شرکت ها حق داشتن محل شرکت و داشتن دفاتر و اوراق حسابداری  و حق ترافع قضایی دارند.

نکته3: بطور کلی اشخاص حقوقی بیگانه در ایران از همان حقوق خصوصی که اشخاص حقیقی بیگانه در ایران برخوردارند بهره مند خواهند شد مگر اینکه این حقوق با طبیعت آنها مخالف باشد مثل حق ابوت ،حق بنوت، حق قیمومت و ارث.

اقامتگاه و تابعیت اشخاص حقوقی در ایران

اشخاص حقوقی ،تابعیت مملکتی را دارند که اقامتگاه آنها در آن مملکت می باشد .(ماده 591ق.ت.)

اقامتگاه شخص حقوقی ، محلی است که اداره شخص حقوقی در آنجاست.(ماده 590ق.ت.)

اقامتگاه اشخاص ،مرکز عملیات آنهاست .(ماده 1002 ق.م.)

نتیجه : بین قانون تجارت و قانون مدنی ایران وحدت موضوعی وجود ندارد  زیرا با توجه به ماده اول قانون ثبت شرکت ها قانون تجارت ناظر بر اقامتگاه اداری و قانون مدنی ناظر بر اقامتگاه مدنی است. به عبارت دیگر ،قانون ایران ،تابعیت شرکت های تجاری را همان اقامتگاه اداری یا مرکز اصلی می داند.به موجب این ماده ،ملاک اصلی برای تعیین تابعیت شرکت،مرکز اصلی آن است نه مرکز عملیات شرکت ،از طرفی از قانون ثبت شرکت ها استنباط می شود که  قانونگذار مرکز اصلی و اقامتگاه را یکی دانسته زیرا تابعیت شرکت ها با اقامتگاه آنها مرتبط است. بنابراین برای تعیین تابعیت شرکت های تجاری در ایران با توجه به قانون تجارت و قانون ثبت شرکت ها سه فرض قابل تصوراست:

1-چنانچه شرکتی درایران تشکیل شده و مرکز اصلی آن هم در ایران باشد بدون تردید این شرکت ایرانی است.

2-چنانچه شرکتی در ایران تشکیل شود ولی مرکز اصلی آن در ایران نباشد این شرکت خارجی محسوب شده تابعیت کشوری را دارد که مرکز اصلی آن در آنجاست.

3-چنانچه شرکتی در ایران تشکیل نشده اما مرکز اصلی آن در ایران باشد ؛این شرکت از نظر قانون ثبت شرکت ها ،خارجی است اما از دیدگاه قانون تجارت ،ایرانی است .راه حل این تعارض چیست؟ راه حل این است که چون قانون تجارت ،بعد از قانون ثبت به تصویب رسیده است در این مورد اختصاصاً قانون تجارت ناسخ قانون ثبت شرکت ها خواهد بود. بنابراین چنین می توان نتیجه گرفت که این شرکت ایرانی محسوب می شود.

 

 

[1] -وردروسWerdrossاز حقوقدانان اتریشی این اصول پنجگانه را بیان نموده است.

[2] -طرفداران این طرز تفکر معتقدند : هر کس باید بتواند به هر کجا که دلش می خواهد برود بدون آنکه مانعی برایش وجود داشته باشد مگر آنکه دولت ها واقعاً احساس خطر کنند. (ویتوریای اسپانیایی)

[3] -این گروه معتقدند که دولت ها کاملاً آزادند که قواعدی را در خصوص ورود ، اقامت و خروج بیگانگان در کشورشان وضع کنند.

[4] -قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب (1310) و قانون گذرنامه مصوب(1351) شرایط ورود و خروج تبعه خارجی را بیان نموده است.

[5] -موسسه حقوق بین الملل  در اجلاس برگسل1936 موضوع شناسایی را  چنین تعریف کرد :«شناسایی عملی است که به موجب آن کشورها وجود یک جامعه سیاسی جدید و مستثل را که قادر به رعایت حقوق بین الملل است در سرزمین معینی تصدیق و تایید می کنند در نتیجه اراده خود را دایر بر شناسایی آن به عنوان عضو جامعه بین المللی اعلام می دارند.» این تعریف شناسایی مربوط به حقوق بین الملل عمومی در حقوق بین الملل خصوصی نمی گنجد.

  • امیرپور مدیر موسسه

فصل سوم : اقامتگاه

 

تعریف اقامتگاه : در مورد مفهوم اقامتگاه ،تعاریف مختلفی ارائه شده است .

1

»رابطه ای است  مادی و حقوقی که شخص را بدون توجه به تابعیت به قسمتی از خاک یک دولت پیوند می دهد » .

2

»رابطه ای است حقوقی و دارای بعضی از خصایص سیاسی که بین اشخاص و حوزه معینی از قلمرو دولتی برقرار می شود و بدین وسیله اشخاص بدون آنکه واجد وصف تبعه باشند ، از گروه ساکنین و متعلقین به آن حوزه تشخیص داده شوند » .

3

» ارتباط هر شخص با محیط اطراف خود محلی که در آن زندگی می کند ، یا به کسب و کاری اشتغال دارد می توان عنوان اقامتگاه  داد» .

4

تعریف اقامتگاه طبق ماده ۱۰۰۲ قانون مدنی ایران : « اقامتگاه هر شخصی عبارت است از محلی که شخص در آنجا سکونت داشته باشد و مرکز مهمه امور او نیز در آن جا باشد . اگر محل سکونت شخص غیر از مرکز مهم امور او باشد ، مرکز امور او اقامتگاه محسوب است » .

با توجه به تعریف قانون مدنی ایران می توان چنین استناط کرد که محلی که شخص با آنجا به نوعی دارای ارتباط و پیوند است اقامتگاه او دانسته می شود .
ویژگی های اقامتگاه

1-این رابطه مادی است : زیرا تقسیم اشخاص بر اساس اقامتگاه به موجب مکانی است که اشخاص در آنجا زندگی می کنند و این مکان معمولا جایی است که منافع (مالی و مادی)شخص در آنجا متمرکز است.

2-این رابطه حقوقی است : زیرا منشاء حق و تکلیف برای شخص می باشد.

3-این رابطه دارای برخی خصایص سیاسی است. زیرا بین فرد و حوزه صلاحیت یک دولت که در آنجا اعمال حاکمیت می کند رابطه ای برقرار می شود.

4-این رابطه قائم مقام تابعیت است: چون این رابطه بین فرد و حوزه صلاحیت دولت برقرار شده یک رابطه با واسطه و غیر مستقیم با دولت است.

 

تفاوت تابعیت و اقامتگاه

۱) در تابعیت رابطه سیاسی و معنوی شخص با دولت وجود دارد در حالی که در اقامتگاه به رابطه مادی و حقوقی اشاره شده است .
۲) در تابعیت رابطه شخص با دولت است در حالی که اقامتگاه بستگی شخص به نقطه معینی از قلمرو دولت را مشخص می سازد .

آیا اقامتگاه همان مسکن شخص تلقی می شود؟ آیا از نظر حقوقی باید بین این دو قائل به تفکیک شد ؟برای روشن شدن این سوالات لازم است مفهوم  مسکن و اقامتگاه را بدانیم .


 

 فرق مسکن و اقامتگاه

در اصطلاح‌ حقوقی‌ «مسکن‌» مرکز زندگی مادی و سکنای هر شخص‌ است‌، در حالی‌ که‌ «اقامتگاه‌» ناظر به‌ مرکز زندگی‌ حقوقی‌ فرد است‌. هیچ‌کس‌ نمی‌تواند بیش‌ از یک‌ اقامتگاه‌ داشته‌ باشد ؛در حالی‌ که‌ می‌تواند دارای چندمسکن باشد.

 عناصر تحقق‌ اقامتگاه‌

عناصر تحقق‌ اقامتگاه‌ دو چیز است‌:

1

سکنای واقعی‌ در یک‌ محل‌ معین‌؛

2

قصد ماندن‌ در آن‌ محل‌.

 

 اوصاف‌ اقامتگاه‌: قانونگذار اقامتگاه‌ را همچون‌ اسم‌ از ویژگی‌ها و ممیزات‌ شخص‌ حقیقی‌ یا حقوقی‌ دانسته‌ است‌. با این فرض برخی‌ از اوصاف‌ اقامتگاه‌ عبارتند از:

 

1

اقامتگاه‌ امری فرضی‌ و قراردادی است‌، برخلاف مسکن که‌ امری حقیقی‌ است‌. بنابر فرض‌ قانون ، شخص‌ همیشه‌ در اقامتگاه‌ خود حضور دارد و آثار حقوقی‌ راجع‌ به‌ اقامتگاه‌ بر آن‌ محل‌ مترتب‌ می‌شود، اگرچه‌ سکنا و حضور مادی شرط تحقق‌ اقامتگاه‌ نیست‌ و در عمل‌ گاهی‌ فرد در اقامتگاه‌ قانونی‌ خویش‌ حضور ندارد.

 

 

2

همان‌گونه‌ که‌ از نظر قانونگذار هیچ‌کس‌ فاقد اقامتگاه‌ نیست‌، هر فرد تنها یک‌ اقامتگاه‌ دارد. این‌ امر به‌ عنوان‌ یک‌ اصل‌ با عبارت‌ «هیچ‌کس‌ نمی‌تواند بیش‌ از یک‌ اقامتگاه‌ داشته‌ باشد»، موردتصریح‌ قانونگذار قرار گرفته‌ است‌. البته‌ این‌ اصل‌ با مفاد ماده ۱۰۱۰ قانون‌ مدنی‌ که‌ به‌ افراد حق‌ می‌دهد برای اجرای تعهدات‌ حاصل‌ از هر قرارداد، یا ابلاغ‌ برگهای دادرسی‌ اقامتگاهی‌ را انتخاب‌ نمایند، منافات‌ ندارد، زیرا چنانکه‌ در ذیل‌ این‌ ماده‌ اشاره‌ شده‌، مقصود از اقامتگاه‌ در ماده ۱۰۰۳ اقامتگاه‌ حقیقی‌ است‌ که‌ نمی‌تواند متعدد باشد، در حالی‌ که‌ اقامتگاه‌های انتخابی‌ در ماده ۱۰۱۰ موقت‌ و خاص‌ است‌. دو اصل‌ لزوم‌ِ داشتن‌ اقامتگاه‌ و وحدت‌ آن‌ در نظام حقوقی رومی -ژرمنی، به‌ ویژه‌ حقوق‌ فرانسه‌ از اصول‌ موردقبول‌ بوده‌ است‌.

3

تشخیص‌ اقامتگاه‌ همیشه‌ آسان‌ نیست‌، زیرا ممکن‌ است‌ شخص‌ در محل‌های مختلف‌ فعالیت‌ داشته‌ باشد، در این‌ صورت‌ دادگاه‌، با بررسی‌ جوانب‌ موضوع‌ یکی‌ از آن‌ محل‌ها را که‌ مرکز مهم‌ امور اوست‌، به‌ عنوان‌ اقامتگاه‌ وی تشخیص‌ می‌دهد.

ماهیت مساله اقامتگاه

سوال: آیا اقامتگاه هر شخص ،جزیی از وضعیت آن شخص محسوب می شود و هر قانونی که حاکم بر وضعیت افراد باشد اقامتگاه نیز تابع همان قانون است؟آیا مفهوم اقامتگاه یک مفهوم مربوط به حقوق بین الملل خصوصی است یا عمومی ؟

پاسخ: اول باید بدانیم منظور از وضعیت چیست؟ وضعیت ،مجموعه اوصاف حقوقی انسان است که منشاء حق و تکلیف برای هر شخص می باشد. مثل نکاح ،طلاق، سن ...برخی معتقدند هر قانونی که حاکم بر وضعیت افراد باشد اقامتگاه نیز تابع همان قانون نیز می باشد. اگر چنین باشد چند ایراد بر این نظریه وارد است :

اول اینکه : اگر اقامتگاه جزیی از وضعیت اشخاص باشد در مواردی که قانون حاکم بر وضعیت اشخاص ،قانون دولت متبوع شخص باشد برای تعیین اقامتگاه وی ناچار خواهیم بود به قانون خارجی مراجعه نماییم. در حالی که چنین چیزی صحیح نیست . مثال : براینکه بدانیم اقامتگاه شخصXدر ایران است یا خیر طبق این تئوری ناچار خواهیم بود به قانون خارجی مراجعه کنیم که چنین چیزی مناسب نیست.

دوم اینکه : اگر اقامتگاه جزیی از وضعیت اشخاص باشد در مواردی که قانون حاکم بر وضعیت اشخاص،قانون اقامتگاه شخص باشد برای تعیین اقامتگاه با دور و تسلسل مواجه خواهیم شد.

بنابراین صحیح نیست که که مفهوم اقامتگاه یک مفهوم مربوط به حقوق خصوصی باشد زیرا مواردی نظیر اقامتگاه انتخابی  وجود دارد که ربطی به حقوق خصوصی ندارد در نتیجه اقامتگاه بطور کلی و مطلق جزء حقوق خصوصی نیست بلکه مانند تابعیت یکی از جنبه های تقسیم بین المللی اشخاص محسوب شده یک مسال مربوط به حقوق عمومی است و جنبه خصوصی صرف ندارد.

 

 

تقسیم بندی کلی اقامتگاه

1

اقامتگاه مدنی: یک مفهوم حقوق خصوصی است .

2

اقامتگاه بین المللی : یک مفهوم حقوق عمومی است.

نکته : تعریفی که قانونگذار در ماده(1002)ق.م. ارائه نموده مربوط به اقامتگاه داخلی یا مدنی است نه اقامتگاه بین المللی. اما چون در قوانین ایران از اقامتگاه بین المللی تعریفی ارائه نشده لذا از همین تعریف برای تشخیص اقامتگاه بین المللی استفاده می شود.

آثار اقامتگاه

1-در حقوق داخلی

2-در حقوق بین الملل خصوصی

 

آثار اقامتگاه‌ در حقوق‌ داخلی‌ : ، اقامتگاه‌ شخص‌ در امور مختلف‌ از جمله‌ آیین دادرسی دارای اثر وحائز اهمیت‌ بوده‌ که‌ موارد عمده آن‌ به‌ ‌شرح‌ زیر است‌:

1

طبق‌ یک‌ اصل‌ حقوقی‌ « دادگاه صلاحیت‌دار دادگاه‌ اقامتگاه‌ خوانده‌ است‌»چنانکه‌ ماده ۲۱ قانون‌ آیین‌ دادرسی‌ مدنی‌ نیز به‌ این‌ اصل‌ اشاره‌ کرده‌ است‌. نتیجه اصل‌ یاد شده‌ آن‌ است‌ که‌ اگر خوانده‌ به‌ صلاحیت‌ محلی‌ دادگاه‌ ایراد کند و دادگاه‌ با بررسی‌ موضوع‌ تشخیص‌ دهد که‌ اقامتگاه‌ وی در حوزه قضایی‌ دیگری است‌، پرونده‌ را به‌ مرجع‌ صالح‌ ارسال‌ می‌کند. با وجود این‌، در مواردی که‌ شخص‌ حقوقی‌ دارای شعبه‌های متعدد در محل‌های مختلف‌ است‌، برای اشخاص‌ دشوار است‌ که‌ به‌ جای طرح‌ دعوی در محل‌ وقوع‌ آن‌شعبه ، در مرکز اصلی‌ و اقامتگاه‌ آن‌ طرح‌ دعوی کنند. از این‌رو، قانون‌گذار در اینگونه‌ موارد تصریح‌ می‌کند: «اگر شرکت‌ دارای شعب‌ متعدده‌ در جاهای مختلف‌ باشد، دعاوی ناشیه‌ از تعهدات‌ هر شعبه‌ با اشخاص‌ خارج‌ باید در دادگاه‌ محلی‌ که‌ شعبه طرف‌ معامله‌ در آن‌ واقع‌ است‌، اقامه‌ شود، مگر آنکه‌ شعبه نامبرده‌ برچیده‌ شده‌ باشد که‌ در این‌ صورت‌ دعاوی نامبرده‌ نیز در مرکز اصلی‌ شرکت‌ اقامه‌ خواهد شد»

2

کلیه اوراق‌ قضایی‌ و اعلامیه‌ها اعم‌ ازاخطاریه ، احضاریه، احکام‌ و قرارهای صادره‌ از محاکم‌، هر نوع‌ اجرائیه‌ و نیزاظهارنامه در اقامتگاه‌ شخص‌ به‌ وی ابلاغ‌ می‌شود.

3

 امور مربوط به‌ غایب‌ مفقود الاثر راجع‌ به‌ دادگاهی‌ است‌ که‌ آخرین‌ اقامتگاه‌ غایب‌ در آن‌ محل‌ بوده‌ است‌.

آثار اقامتگاه‌ در حقوق‌ بین‌الملل‌ خصوصی‌

1

 در حقوق‌ بین‌الملل‌ خصوصی‌ اگر خوانده‌ در ایران‌ دارای اقامتگاه‌ نباشد، خواهان‌ می‌تواند دعوی خود را به‌ ترتیب‌ در دادگاه‌ محل‌ سکنای موقت‌ وی، و در صورت‌ نبودن‌ آن‌ در دادگاهی‌ که‌ وی در حوزه آن‌ مال‌غیرمنقول دارد، و درصورت‌ نداشتن‌ آن‌ در دادگاه‌ اقامتگاه‌ خود طرح‌ کند.

2

هر دادگاه‌ برای یافتن‌ قانون حاکم‌ بر دعاوی بین‌المللی‌، قواعد حل‌ تعارض‌ قوانین‌ کشور خود را ملاک‌ قرار می‌دهد. بنابراین‌، پس‌ از احراز دادگاه‌ صالح‌، قانون‌ صالح‌ و حاکم‌ نیز معین‌ می‌گردد. از این‌رو، می‌توان‌ گفت‌ که‌ اقامتگاه‌ به‌ طور غیرمستقیم‌ در تعیین‌ قانون‌ حاکم‌ مؤثر است.

3

 از آثار مهم‌ اقامتگاه‌ نقش‌ آن‌ در تابعیت است‌. درمورد اشخاص‌ حقیقی‌، فرد برای تحصیل‌ تابعیت‌ یک‌ کشور لازم‌ است‌ مدتی‌ معین‌ در آن‌ کشوراقامت داشته‌ باشد. درمورد اشخاص‌ حقوقی‌ در کشورهایی‌ چون‌ایران اقامتگاه‌ یکی‌ از عوامل‌ تعیین‌ کننده تابعیت‌ است‌، یعنی‌ شخص‌ حقوقی‌ تابعیت‌ کشوری را داراست‌ که‌ اقامتگاهش‌ در آن‌جا واقع‌ است‌.

4

در برخی‌ از کشورها از جمله ‌سوئیس و انگلستان ، افراد در احوال‌ شخصیه‌ تابع‌ قانون‌ کشوری هستند که‌ در آن‌ اقامتگاه‌ دارند، نه‌ تابع‌ قانون‌ کشور متبوع‌ خود. در این گونه‌ کشورها، اقامتگاه‌ اشخاص‌ اهمیت‌ بسزایی‌ دارد و در دعاوی راجع‌ به‌ احوال‌ شخصیه‌ قانون‌ اقامتگاه‌ افراد بر آنان‌ حاکم‌ خواهد بود. در برخی‌ دیگر از کشورها نیز که‌ افراد در احوال‌ شخصیه‌ تابع‌ کشور متبوع‌ خود هستند، اقامتگاه‌ بی‌تأثیر نیست بلکه به‌ عنوان‌ جانشین‌ تابعیت‌ در نظر گرفته‌ شده‌ است‌. بدین‌ معنی‌ که‌ درمورد افراد «بدون‌ تابعیت‌» قانون‌ اقامتگاه‌ بر آن‌ها حاکم‌ خواهد بود.

انواع اقامتگاه

1

اقامتگاه اختیاری یا حقیقی : این‌ اقامتگاه‌ محلی‌ است‌ که‌ فرد در آن‌ سکنی‌ دارد و مرکز مهم‌ امور اوست‌. درصورتی‌ که‌ محل‌ سکنای شخص‌ غیر از مرکز مهم‌ امور او باشد، این‌ مرکز، اقامتگاه‌ اختیاری یا حقیقی‌ وی به‌ شمار می‌آید.
 اصل اختیاری بودن اقامتگاه بدین معناست که هر فرد آزاد است، محلی برای سکونت و امور مهم خود انتخاب کند.
اصل (33) قانون اساسی ج.ا.ا. نیز مقرر می دارد : »هیچ کس را نمی‌توان از محل اقامت خود تبعید کرد یا از اقامت در محل مورد علاقه‌اش ممنوع یا به اقامت در محل مجبور ساخت، مگر در مواردی که قانون مقرر می‌دارد».بنابراین مبنا در تعیین‌ اقامتگاه‌ «مرکز مهم‌ امور» است‌ .

 سوالی که به ذهن می رسد این است که  اگر مبنا در تعیین اقامتگاه »مرکز مهم امور« است چرا قانون مدنی ایران به محل سکونت در کنار اقامتگاه توجه نموده است؟

پاسخ: اگر قانون‌ مدنی‌ به‌ «محل‌ سکونت‌» توجه‌ نموده‌، از این‌روست‌ که‌ غالباً مرکز مهم‌ امور فرد همان‌ محل‌ سکنای وی نیز هست‌.

2

اقامتگاه اجباری : اقامتگاهی است که خارج از اختیار شخص ، توسط قانون برای وی تعیین می شود مثل اقامتگاه زن شوهر دار ، اقامتگاه کارگر ... این‌ اقامتگاه‌ به‌محلی‌ گفته‌ می‌شود که‌ بر حسب‌ قانون‌ برای برخی‌ از اشخاص‌ با توجه‌ به شغل  و مقام‌ ایشان‌، یا به‌ لحاظ ارتباط آنان‌ با اشخاص‌ دیگر تعیین‌ می‌شود، یعنی‌ قانون‌ به‌ طور تبعی‌ اقامتگاه‌ برخی‌ از اشخاص‌ مانند پدر را برای برخی‌ دیگر مثلاً فرزند صغیر وی معین‌ می‌داند و مفروض‌ می‌دارد که‌ مرکز مهم‌ امور شخص‌ در آنجاست‌. به‌ این دلیل به این‌ نوع‌ اقامتگاه‌، اقامتگاه‌   « قانونی‌« یا »تبعی‌» نیز گفته‌ می‌شود.

3

اقامتگاه قراردادی(خاص) : منظور اقامتگاهی است که به کلیه حقوق و تعهدات شخص مربوط نمی شود بلکه شخص آنرا تنها برای برخی از امور خود تعیین می نماید.در ماده (1010 ) ق.م . آمده : « اگر ضمن معامله یا قراردادی طرفین معامله یا یکی از آنها برای اجرای تعهدات حاصله از آن معامله محلی غیر از اقامتگاه حقیقی خود انتخاب کرده باشد نسبت به دعاوی راجعه به آن معامله محلی که انتخاب شده است اقامتگاه او محسوب خواهد شد و همچنین است در صورتی که برای ابلاغ اوراق دعوی و احضار و اخطار محلی را غیر از اقامتگاه حقیقی خود معین کند.»

اقامتگاه اصلی و عام چیست ؟

اقامتگاه اصلی: این اقامتگاه در قانون مدنی ایران بیان نگردید و بر اساس مقایسه ای که بین تابعیت و اقامتگاه صورت می گیرد آن را همانند تابعیت اصلی می دانند .یعنی منظور اقامتگاهی که به هنگام تولد به طفل تحمیل می شود که معمولا اقامتگاه والدین وی می باشد.

اقامتگاه عام :منظور تقسیم بندی اقامتگاه از دیدگاه برخی از حقوقدانان است که از دیدگاه خود، اقامتگاه را  به  اقامتگاه اختیاری ،اقامتگاه اجباری،اقامتگاه قراردادی ،قابل تقسیم می دانند.

صور  اقامتگاه تبعی(اجباری قانونی)

1

اقامتگاه زن شوهردار : اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاه شوهر است مع‌ذلک زنی که شوهر او اقامتگاه معلومی ندارد و همچنین زنی که با رضایت شوهر خود و یا با اجازه‌ی محکمه مسکن علی‌حده اختیار کرده می‌تواند اقامتگاه شخصی علی‌حده نیز داشته باشد.(ماده 1005ق.م.)

2

اقامتگاه صغیر و محجور: اقامتگاه صغیر و محجور همان اقامتگاه ولی یا قیم آن‌ها است.(ماده 1006ق.م.)

3

اقامتگاه مامورین دولت: اقامتگاه مأمورین دولتی، محلی است که در آن جا مأموریت ثابت دارند.(ماده 1007ق.م.)

4

اقامتگاه افراد نظامی: اقامتگاه افراد نظامی که در ساخلو هستند محل ساخلوی آن‌ها است.(ماده 1008ق.م.)

5

اقامتگاه کارگر و خدمتکار: اگر اشخاص کبیر که معمولاً نزد دیگری کار یا خدمت می‌کنند در منزل کارفرما یا مخدوم خود سکونت داشته باشند اقامتگاه آن‌ها همان اقامتگاه کارفرما یا مخدوم آن‌ها خواهد بود.

فواید عملی کسب اقامتگاه

1

در مورد احوال شخصیه:در بسیاری از کشورها مثل کشورهای دارای سیستم کامن لا، قانون حاکم بر احوال شخصیه افراد ، قانون اقامتگاه آنهاست.

2

از لحاظ تعیین صلاحیت دادگاه ها:دادگاه صلاحیتدار برای رسیدگی به امور حقوقی،دادگاه محل اقامت خوانده می باشد.

3

از لحاظ تعیین قانون صلاحیتدار:برخی از کشورها قانون حاکم بر قضیه را قانون اقامتگاه می دانند.مثل رویه قضایی فرانسه در موردی که طرفین رابطه زناشویی،تابعیت واحدی نداشته باشند به عنوان یک قاعده فرعی قانون حاکم بر طلاق آنها تابع قانون اقامتگاه مشترکشان خواهد بود.

4

ازلحاظ تمتع از حقوق یا انجام تکالیفی که بستگی به اقامتگاه دارند:مثل تعهد به پرداخت مالیات.

اصول و مبانی اقامتگاه
اقامتگاه نیز مانند تابعیت دارای اصول و مبانی سه‌گانه‌ای است که تقریباً بر همان اصول تابعیت مبتنی هستند. این اصول سه‌گانه عبارتند از:

1-اصل لزوم اقامتگاه :  هر شخص باید دارای اقامتگاه معینی باشد.

توضیح : علت این امر آن است که شخصیت هر کس در حقوق و تکالیف او متجلّی می‌گردد و تحقق حقوق و تکالیف نیازمند مکان است؛ که این مکان ممکن است اقامتگاه شخص و یا محل سکونت وی (محلی که شخص به‌طور موقت در آن‌جا حضور و سکونت دارد) باشد. اقامتگاه هم در حقوق بین‌الملل همانند حقوق داخلی دارای آثار متعددی است، از جمله: تعیین صلاحیت قضایی و صلاحیت محلی دادگاه در رسیدگی به دعاوی بین‌المللی و نیز تعیین قانون صالح. دلایل یاد شده  ایجاب می‌کنند که هر کسی دارای اقامتگاهی باشد یا بتوان اقامتگاهی معین را دربارۀ او مفروض دانست)اقامتگاه اختیاری یا اقامتگاه قانونی). با آن که در ضرورت بهره‌مندی هر کس از یک اقامتگاه تردیدی وجود ندارد، امّا در عمل کسانی هستند که نمی‌توان اقامتگاه آن‌ها را مشخص نمود. این وضعیت می‌تواند از عمل خود شخص یا از شرایط نامساعد اجتماعی که به او تحمیل گردیده و او را از ماندن در محلی معین محروم ساخته، ناشی شده باشد؛ ولی این مشکل کمتر به وجود می‌آید چون به هر حال هر شخصی در یک محلی به سر می‌برد و معمولاً در همان محل اعمال حقوقی خود را انجام می‌دهد. بنابراین محل یاد شده اقامتگاه وی محسوب می‌شود.طبق اصل لزوم اقامتگاه، امروزه در اکثر کشورهای جهان به محض تولد طفل، اقامتگاه پدر و مادرش را به او تحمیل می‌کنند.

به اشخاصی که اقامتگاه معینی ندارند Adomidگفته می شود.

نتیجه ی اصل لزوم اقامتگاه: 1-هر فردی به محض تولد باید اقامتگاه معینی داشته باشد. 2-هیچ فردی نباید اقامتگاه خود را از دست بدهد بدون آنکه اقامتگاه دیگری بدست آورد.

2-اصل وحدت اقامتگاه:  طبق این اصل هیچ کس نمی‌تواند بیش از یک اقامتگاه داشته باشد .(ماده1003ق.م.ایران)

توضیح :  این اصل نیز مانند اصل لزوم اقامتگاه توسط اغلب کشورهای جهان مانند ایران، فرانسه، سوئیس و انگلیس پذیرفته شده است.   

3-اصل تغییر پذیری اقامتگاه:  اقامتگاه یک امر همیشگی نیست و قابل تغییر است.

توضیح:  هرکس می تواند در دوران حیات خود اقامتگاه خود را چندین بار تغییر دهد. برای این کار کافی است که شخص مرکز مهم امور خود را به محل دیگری منتقل نماید. گرچه در سطح بین‌المللی این مساله به این سادگی نیست، با این حال از تغییر تابعیت بسیار ساده‌تر است. قانون مدنی در ماده(1004)مقرر کرده است که :»تغییر اقامتگاه به وسیله سکونت حقیقی در محل دیگر به عمل می‌‌آید مشروط بر این‌که مرکز مهم امور او نیز به همان محل انتقال یافته باشد» .

آثار اقامتگاه‌ در حقوق‌ بین‌الملل‌ خصوصی‌

1

در حقوق‌ بین‌الملل‌ خصوصی‌ اگر خوانده‌ در ایران‌ دارای اقامتگاه‌ نباشد، خواهان‌ می‌تواند دعوی خود را به‌ ترتیب‌ در دادگاه‌ محل‌ سکنای موقت‌ وی، و در صورت‌ نبودن‌ آن‌ در دادگاهی‌ که‌ وی در حوزه آن‌ مال‌ غیر منقول دارد، و درصورت‌ نداشتن‌ آن‌ در دادگاه‌ اقامتگاه‌ خود طرح‌ کند.

2

هر دادگاه‌ برای یافتن‌ قانون حاکم‌ بر دعاوی بین‌المللی‌، قواعد حل‌ تعارض‌ قوانین‌ کشور خود را ملاک‌ قرار می‌دهد. بنابراین‌، پس‌ از احراز دادگاه‌ صالح‌، قانون‌ صالح‌ و حاکم‌ نیز معین‌ می‌گردد. از این‌رو، می‌توان‌ گفت‌ که‌ اقامتگاه‌ به‌ طور غیرمستقیم‌ در تعیین‌ قانون‌ حاکم‌ مؤثر است‌.

3

۳. از آثار مهم‌ اقامتگاه‌ نقش‌ آن‌ درتابعیت است‌. درمورد اشخاص‌ حقیقی‌، فرد برای تحصیل‌ تابعیت‌ یک‌ کشور لازم‌ است‌ مدتی‌ معین‌ در آن‌ کشوراقامت داشته‌ باشد. درمورد اشخاص‌ حقوقی‌ در کشورهایی‌ چون‌ ایران اقامتگاه‌ یکی‌ از عوامل‌ تعیین‌ کننده تابعیت‌ است‌، یعنی‌ شخص‌ حقوقی‌ تابعیت‌ کشوری را داراست‌ که‌ اقامتگاهش‌ در آن‌جا واقع‌ است‌.

4

در برخی‌ از کشورها از جمله‌ سوئیس و انگلستان ، افراد در احوال‌ شخصیه‌ تابع‌ قانون‌ کشوری هستند که‌ در آن‌ اقامتگاه‌ دارند، نه‌ تابع‌ قانون‌ کشور متبوع‌ خود. در اینگونه‌ کشورها، اقامتگاه‌ اشخاص‌ اهمیت‌ بسزایی‌ دارد و در دعاوی راجع‌ به‌ احوال‌ شخصیه‌ قانون‌ اقامتگاه‌ افراد بر آنان‌ حاکم‌ خواهد بود. در برخی‌ دیگر از کشورها نیز که‌ افراد در احوال‌ شخصیه‌ تابع‌ کشور متبوع‌ خود هستند، اقامتگاه‌ بی‌تأثیر نبوده‌، به‌ عنوان‌ جانشین‌ تابعیت‌ در نظر گرفته‌ شده‌ است‌. بدین‌ معنی‌ که‌ درمورد افراد «بدون‌ تابعیت‌» قانون‌ اقامتگاه‌ بر آن‌ها حاکم‌ خواهد بود.

نکته :در برخی از کشورها اقامتگاه همان محل سکونت اشخاص است اما در بعضی کشورها اقامتگاه شخص«مرکز مهم امور» بوده با محل سکنا متفاوت است . شاید کسی از خود بپرسد اقامتگاه در دو حالت فوق  چه مزیتی نسبت به هم دارند مثلا اقامتگاه در ایران چه مزیتی بر اقامتگاه در آلمان دارد؟ در کشوری مانند آلمان‌، اقامتگاه‌ فرد همان‌ محل‌ سکنای اوست‌ و بدین‌ترتیب‌، با تغییر محل‌ سکنا، اقامتگاه‌ قانونی‌ فرد نیز تغییر می‌کند.در حقوق‌ایران  «مرکز مهم‌ امور» شخص‌ برخلاف‌ محل‌ سکنا، معمولاً ثابت‌ است‌ و کمتر تغییر می‌کند.دلیل اول اینکه : روابط حقوقی‌ افراد با ثبات‌تر، و کمتر دچار اختلال‌ می‌شود، دلیل دوم اینکه :  بیشتر در مرکز مهم‌ امور شخص‌ است‌ که‌ افراد با او تماس‌ می‌گیرند و به‌ ایجاد و تنظیم‌ رابطه حقوقی‌ با وی اقدام‌ می‌کنند.[1]

آیا اقامتگاه معیار تعیین‌ صلاحیت‌ محلی‌ دادگاه‌ها تلقی می شود؟

نخستین‌بار اقامتگاه‌ در «قانون‌ موقتی‌ اصول‌ محاکمات‌ حقوقی‌» مصوب‌ ۱۲۹۰ش‌ که‌ بعداً منسوخ‌ گردید، به‌ عنوان‌ معیاری در تعیین‌ صلاحیت‌های محلی‌ دادگاه ها شناخته‌ شد. پس‌ از آن‌ در ماده ۱ از «قانون‌ راجع‌ به‌ ثبت‌ شرکت‌ها» مصوب‌ ۲ خرداد ۱۳۱۵ تصریح‌ شد: «برای آنکه‌ شرکتی‌ تبعه ایران‌ تلقی‌ شود، باید مرکز اصلی‌ آن‌ در ایران‌ باشد». در قانون‌ تجارت مصوب‌ ۱۳۱۱ش‌ در ماده ۵۹۰ به‌ تعریف‌ اقامتگاه‌ اشخاص‌ حقوقی‌، و در ماده ۵۹۱ به‌ تعیین‌ اقامتگاه‌ به‌ عنوان‌ ملاک‌ تعیین‌ تابعیت‌ آن‌ها تصریح‌ شد. نقطه عطف‌ تحول‌ این‌ مفهوم‌ در حقوق‌ ایران‌ تصویب‌ کتاب‌ چهارم‌ از جلد دوم‌ قانون‌ مدنی‌ ( ۲۷ بهمن‌ ۱۳۱۳) است‌ که‌ در آن‌ قانونگذار ۹ ماده‌ را به‌ این‌ موضوع‌ اختصاص‌ داد. ماده ۱۰۰۲ به‌ تعریف‌ اقامتگاه‌ اشخاص‌ حقیقی‌ و حقوقی‌، و ماده ۱۰۰۳ به‌ بیان‌ اصل‌ وحدت‌ اقامتگاه‌، و ماده ۱۰۰۴ به‌ مسأله تغییر اقامتگاه‌ و اقامتگاه‌ اختیاری اختصاص‌ دارد. قانونگذار در مواد ۱۰۰۵ تا ۱۰۱۰ به‌ بیان‌ انواع‌ دیگر اقامتگاه‌، یعنی‌ اجباری و قراردادی پرداخته‌ است‌. قانونگذار در تصویب‌ ماده ۱۰۰۳ از قانون‌ مدنی‌ سویس‌، و در تصویب‌ ماده ۱۰۰۸ از قانون‌ مدنی‌ آلمان‌، و در تصویب‌ بقیه مواد قانون‌ مدنی‌ از قانون‌ مدنی‌ فرانسه‌ استفاده‌ کرده‌ است‌. چندسال پس‌ از قانون‌ مدنی‌، در قانون آیین‌ دادرسی‌ مدنی‌ مصوب‌ ۱۳۱۸ش‌ و قانون‌ امور حسبی‌ مصوب‌ ۱۳۱۹ش‌ به‌ بیان‌ نقش‌ و آثار اقامتگاه‌ در حقوق‌ داخلی‌ پرداخته‌شد که‌مهم‌ترین‌ آن‌ها نقش‌اقامتگاه‌ در تعیین‌ صلاحیت‌ دادگاه‌ها، ابلاغ‌ اوراق‌ قضایی‌ و مواعد قانونی‌ در آیین دادرسی است .

 



 

 

 

 

 

 

[1] - چنانچه این دلایل را مزیت اقامتگاه ایران بدانیم ؛گاهی‌ تعیین‌ مرکز مهم‌ امور دشوار است‌ و دادگاه‌ باید برای تعیین‌ اقامتگاه‌ بررسی‌ و تحقیق‌ نماید.
 

 

  • امیرپور مدیر موسسه